Abuja - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Tarihçe
  • 2 İklim
  • 3 Kardeş şehirler
  • 4 Kaynakça
  • 5 Dış bağlantılar

Abuja

  • Acèh
  • Afrikaans
  • አማርኛ
  • Aragonés
  • Ænglisc
  • Obolo
  • العربية
  • الدارجة
  • مصرى
  • Asturianu
  • Kotava
  • अवधी
  • Azərbaycanca
  • تۆرکجه
  • Башҡортса
  • Basa Bali
  • Žemaitėška
  • Bikol Central
  • Беларуская
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Български
  • বাংলা
  • བོད་ཡིག
  • Brezhoneg
  • Bosanski
  • Català
  • 閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄
  • Нохчийн
  • Cebuano
  • کوردی
  • Čeština
  • Чӑвашла
  • Cymraeg
  • Dansk
  • Deutsch
  • Zazaki
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • Estremeñu
  • فارسی
  • Fulfulde
  • Suomi
  • Võro
  • Føroyskt
  • Français
  • Arpetan
  • Nordfriisk
  • Frysk
  • Gaeilge
  • Gàidhlig
  • Galego
  • Avañe'ẽ
  • Ghanaian Pidgin
  • Gungbe
  • Hausa
  • 客家語 / Hak-kâ-ngî
  • עברית
  • हिन्दी
  • Fiji Hindi
  • Hrvatski
  • Kreyòl ayisyen
  • Magyar
  • Հայերեն
  • İnterlingua
  • Bahasa Indonesia
  • Interlingue
  • Igbo
  • Igala
  • Ido
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • Patois
  • Jawa
  • ქართული
  • Qaraqalpaqsha
  • Taqbaylit
  • Kabɩyɛ
  • Tyap
  • Kongo
  • Gĩkũyũ
  • Қазақша
  • Yerwa Kanuri
  • 한국어
  • کٲشُر
  • Kurdî
  • Кыргызча
  • Latina
  • Lëtzebuergesch
  • Lingua Franca Nova
  • Ligure
  • Lombard
  • Lingála
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • मैथिली
  • Мокшень
  • Malagasy
  • Minangkabau
  • Македонски
  • മലയാളം
  • Монгол
  • Moore
  • मराठी
  • Кырык мары
  • Bahasa Melayu
  • မြန်မာဘာသာ
  • مازِرونی
  • नेपाली
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Novial
  • Nupe
  • Diné bizaad
  • Occitan
  • Livvinkarjala
  • ଓଡ଼ିଆ
  • Ирон
  • ਪੰਜਾਬੀ
  • Kapampangan
  • Papiamentu
  • Naijá
  • Polski
  • Piemontèis
  • پنجابی
  • پښتو
  • Português
  • Runa Simi
  • Română
  • Русский
  • Ikinyarwanda
  • ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ
  • Sardu
  • Scots
  • سنڌي
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Simple English
  • Slovenčina
  • سرائیکی
  • Slovenščina
  • Anarâškielâ
  • ChiShona
  • Soomaaliga
  • Shqip
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • Kiswahili
  • Ślůnski
  • தமிழ்
  • తెలుగు
  • Тоҷикӣ
  • ไทย
  • Tagalog
  • Tolışi
  • Удмурт
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Vèneto
  • Vepsän kel’
  • Tiếng Việt
  • Volapük
  • Winaray
  • 吴语
  • İsiXhosa
  • მარგალური
  • ייִדיש
  • Yorùbá
  • 中文
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
  • 粵語
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Koordinatlar: 09°04′K 07°29′D / 9.067°K 7.483°D / 9.067; 7.483
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Abuja
Abuja Ulusal Camii
Abuja'nın haritadaki konumu
Ülke NijeryaNijerya
Yüzölçümü 713 km2
Nüfus 778.567
Saat dilimi BAZD (UTC+1)
Web sitesi fct.gov.ng

Abuja (Yorubaca: Àbújá), Nijerya'nın başkentidir. Ülkenin orta kesimlerinde, Federal Başkent Bölgesi adı verilen bölgede yer alır. Abuja özel olarak planlanmış bir şehirdir ve büyük ölçüde 1980'li yıllarda imar edilmiştir. Bunun ardından 12 Aralık 1991 tarihinde daha önce Lagos olan ülke başkenti Abuja'ya taşınmıştır. Kent merkezi nüfusunun 405.000 dolaylarında olduğu tahmin edilmektedir.

Şehrin ziyaretçilerinin dikkatini çeken başlıca yerler; Nijerya Ulusal Camii, Nijerya Ulusal Hristiyan Merkezi ve bölge coğrafyasının önemli özelliklerinden biri olan Aso Kayası'dır. Şehirdeki pek çok kamu kuruluşu bu kayanın olduğu bölgenin güneyine kurulmuştur. Başkente hava ulaşımı Nnamdi Azikiwe Uluslararası Havaalanı ile sağlanır. Şehrin, devlet memuru ve düşük gelirli sakinlerinin yaşaması için kurulmuş kenar mahallelerinde insanlar içme suyu, elektrik ve temizlik hizmetleri olmadan yaşamaktadırlar.[1]

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Nijerya'nın bağımsızlığını kazanmasından sonra ülkenin çokkültürlü ve dinsel ayrılıkları göz önüne alınarak, ülkedeki tüm topluluklara eşit görülecek bir noktada başkent kurmak için öneriler ortaya koyuldu. Sonuç olarak tarafsızlığı ve ulusal birliği simgelediği düşüncesiyle 1970'li yılların başında başkentin buraya taşınması kararlaştırıldı. Lagos'ta o yıllarda yaşanan nüfus patlaması sonucu orada hizmetlerin yetersiz kalması da bu sürecin hızlanmasında etkili oldu.

1970'lerin başında ilk işlemler başlatıldı ve yine 70'li yılların sonuna doğru başkent hizmet vermeye başladı. Ancak ekonomik ve politik dengesizliklerden dolayı 1980'lerin sonuna kadar tam anlamıyla işlevini yerine getirememiştir.

Kamu binalarının da Abuja'ya taşınmasının ardından pek çok ülke büyükelçiliklerini buraya taşıdıysa da hâlâ ülke ticaretinin en büyük merkezi olan Lagos'taki şubelerini de kapatmamışlardır. Abuja hükûmet merkezinin yanı sıra Batı Afrika Ülkeleri Ekonomik Topluluğu'nun merkez binasına ve Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nün de bölgesel merkezi de bu şehirde açılmıştır.

Son yıllarda Abuja'da ve içinde bulunduğu Federal Başkent Bölgesi büyük bir nüfus patlaması yaşanmıştır. Abuja'nın çevresindeki semtlerin %20 ila 30 arasında büyüdüğü sanılmaktadır.[2] Gecekondu ve baraka türü yapılar şehrin kaldırabileceğinin çok üstünde yayılmıştır. On binlerce kişi eski Federal Bölge Başkanı Nesir Ahmmed el-Rufai'nin görev süresince evlerinden çıkartılmış ve bu alanlar yıkılmıştır.[3]

Kentte 26 Ağustos 2011 günü Birleşmiş Milletler binasına bombalı araçla saldırı düzenlenmiş, 18 kişi ölmüştür. İstihbarat kaynakları saldırıyı yapan örgütün Boko Haram ya da Mağrip el-Kaidesi adlı örgütler olabileceğini belirtmişlerdir.[4]

İklim

[değiştir | kaynağı değiştir]
Abuja Stadyumu

Başkentin içinde yer aldığı Federal Başkent Bölgesi yıl boyunca 3 belirgin iklimsel dönem yaşar. Bu mevsimler ılık, nemli-yağmurlu ve kurak dönemlerdir. Yağmurlu dönemler Nisan'da başlar Ekim ayında sona erer. Bu dönemlerde gün boyu 28-30 derecelerdeyken gece vakti 22-23 derecelerde seyreder. Kurak dönemlerde gün boyu sıcaklık 40 dereceye erişebilir ancak bu geceleyin 12 dereceye kadar düşer. Bölgenin yüksek rakımı ve engebeli toprak yapısı iklimi büyük ölçüde yumuşatır. Yıllık ortalama yağış miktarı 1100 ila 1600 mm arasındadır.

Kardeş şehirler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Brezilya Brasília
  • Amerika Birleşik Devletleri Detroit
  • Hindistan Kanpur

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
Şehrin giriş kapısı
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2008. 
  2. ^ http://www.citiesalliance.org/ 27 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 2007-08-10
  3. ^ http://www.nytimes.com 29 Ekim 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 2007-08-10
  4. ^ Nijerya'da BM binası bombalandı: 18 ölü, BBC Türkçe Servisi

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Şehrin resmî Internet sayfası
  • Abuja.Net12 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • Abuja'dan resimler
  • Abujacity.com19 Şubat 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  • g
  • t
  • d
Afrika'daki başkentler
   

Abuja, Nijerya
Addis Ababa, Etiyopya
Akra, Gana
Antananarivo, Madagaskar
Asmara, Eritre
Bamako, Mali
Bangui, Orta Afrika Cumhuriyeti
Banjul, Gambiya
Bissau, Gine-Bissau
Bloemfontein, Güney Afrika (hukuki)
Brazzaville, Kongo Cumhuriyeti
Cape Town, Güney Afrika (kanuni)
Cezayir, Cezayir
Cibuti, Cibuti
Cotonou, Benin

Cuba, Güney Sudan
Dakar, Senegal
Dodoma, Tanzanya
Encemine, Çad
Freetown, Sierra Leone
Gaborone, Botsvana
Gitega, Burundi
Harare, Zimbabve
Hartum, Sudan
Jamestown, Saint Helena
Kahire, Mısır
Konakri, Gine
Kampala, Uganda
Kigali, Ruanda
Kinşasa, Kongo DC
Libreville, Gabon

Lilongwe, Malavi
Lobamba, Esvatini (idari)
Lomé, Togo
Luanda, Angola
Lusaka, Zambiya
Malabo, Ekvator Ginesi
Mamoudzou, Mayotte
Maputo, Mozambik
Maseru, Lesotho
Mbabane, Esvatini (krallık ve yasama)
Mogadişu, Somali
Monrovia, Liberya
Moroni, Komorlar
Nuakşot, Moritanya
Nairobi, Kenya

Niamey, Nijer
Ouagadougou, Burkina Faso
Port Louis, Mauritius
Porto-Novo, Benin (yönetim)
Praia, Yeşil Burun Adaları
Pretoria, Güney Afrika (yönetim)
Rabat, Fas
Saint-Denis, Réunion
São Tomé, São Tomé ve Príncipe
Trablus, Libya
Tunus, Tunus
Victoria, Seyşeller
Windhoek, Namibya
Yaoundé, Kamerun
Yamoussoukro, Fildişi Sahili

Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • GND: 4365226-8
  • LCCN: n82129670
  • MusicBrainz: bde86795-6dbd-4c41-8223-86c695d1303c
  • NKC: ge556061
  • NLI: 987007559700005171
  • NLK: KAC201109085
  • VIAF: 243839696
  • WorldCat (LCCN): n82-129670
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Abuja&oldid=32750447" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Afrika'daki başkentler
  • Abuja
Gizli kategoriler:
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • MusicBrainz area tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLK tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 15.23, 11 Mayıs 2024 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Abuja
Konu ekle