Kinşasa - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Coğrafya
    • 1.1 İklim
  • 2 Nüfus
  • 3 İdari yapılanma
  • 4 Kardeş Şehirler
  • 5 Ayrıca bakınız
  • 6 Kaynakça

Kinşasa

  • Аԥсшәа
  • Afrikaans
  • Alemannisch
  • አማርኛ
  • Aragonés
  • العربية
  • الدارجة
  • مصرى
  • অসমীয়া
  • Asturianu
  • Kotava
  • Azərbaycanca
  • تۆرکجه
  • Башҡортса
  • Basa Bali
  • Žemaitėška
  • Bikol Central
  • Беларуская
  • Беларуская (тарашкевіца)
  • Betawi
  • Български
  • বাংলা
  • བོད་ཡིག
  • Brezhoneg
  • Bosanski
  • Буряад
  • Català
  • 閩東語 / Mìng-dĕ̤ng-ngṳ̄
  • Нохчийн
  • Cebuano
  • کوردی
  • Corsu
  • Qırımtatarca
  • Čeština
  • Cymraeg
  • Dansk
  • Deutsch
  • Zazaki
  • डोटेली
  • Ελληνικά
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • Nordfriisk
  • Frysk
  • Gaeilge
  • Gàidhlig
  • Galego
  • Avañe'ẽ
  • Hausa
  • 客家語 / Hak-kâ-ngî
  • עברית
  • हिन्दी
  • Fiji Hindi
  • Hrvatski
  • Hornjoserbsce
  • Kreyòl ayisyen
  • Magyar
  • Հայերեն
  • İnterlingua
  • Bahasa Indonesia
  • Interlingue
  • Igbo
  • Ilokano
  • ГӀалгӀай
  • Ido
  • Íslenska
  • İtaliano
  • 日本語
  • Jawa
  • ქართული
  • Taqbaylit
  • Kabɩyɛ
  • Tyap
  • Kongo
  • Қазақша
  • ភាសាខ្មែរ
  • Yerwa Kanuri
  • 한국어
  • Kurdî
  • Kernowek
  • Кыргызча
  • Latina
  • Lëtzebuergesch
  • Лезги
  • Lingua Franca Nova
  • Ligure
  • Lombard
  • Lingála
  • Lietuvių
  • Latviešu
  • Мокшень
  • Malagasy
  • Олык марий
  • Minangkabau
  • Македонски
  • മലയാളം
  • ꯃꯤꯇꯩ ꯂꯣꯟ
  • मराठी
  • Кырык мары
  • Bahasa Melayu
  • မြန်မာဘာသာ
  • مازِرونی
  • Plattdüütsch
  • Nederlands
  • Norsk nynorsk
  • Norsk bokmål
  • Diné bizaad
  • Chi-Chewa
  • Occitan
  • Livvinkarjala
  • Ирон
  • ਪੰਜਾਬੀ
  • Papiamentu
  • Polski
  • Piemontèis
  • پنجابی
  • پښتو
  • Português
  • Runa Simi
  • Română
  • Tarandíne
  • Русский
  • Русиньскый
  • Ikinyarwanda
  • Саха тыла
  • ᱥᱟᱱᱛᱟᱲᱤ
  • Sardu
  • Sicilianu
  • Scots
  • سنڌي
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Simple English
  • Slovenčina
  • Slovenščina
  • Anarâškielâ
  • ChiShona
  • Soomaaliga
  • Shqip
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • Kiswahili
  • Ślůnski
  • தமிழ்
  • Tayal
  • Тоҷикӣ
  • ไทย
  • Türkmençe
  • Tagalog
  • Tolışi
  • Toki pona
  • Татарча / tatarça
  • Удмурт
  • ئۇيغۇرچە / Uyghurche
  • Українська
  • اردو
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Vèneto
  • Vepsän kel’
  • Tiếng Việt
  • Volapük
  • Walon
  • Winaray
  • Wolof
  • 吴语
  • მარგალური
  • ייִדיש
  • Yorùbá
  • Vahcuengh
  • 中文
  • 閩南語 / Bân-lâm-gí
  • 粵語
  • İsiZulu
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kinşasa
Başkent
Villa de Kinshasa
Başkent Bölgesi
Kinşasa bayrağı
Bayrak
Kinşasa arması
Arma
Demokratik Kongo Cumhuriyeti üzerinde Kinşasa
Kinşasa
Kinşasa
Kinşasa'nın Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ndeki konumu
ÜlkeKongo Demokratik Cumhuriyeti Kongo Demokratik Cumhuriyeti
BölgeKinşasa
Kuruluş1881
İdare
 • ValiGentiny Ngobila Mbala
Yüzölçümü
 • Başkent9,965 km²
Rakım240 m
Nüfus
 (2021)
 • Başkent17.071,000[2]
 • Yoğunluk1,462/km²
 • Kent
14,970,000[1]
Zaman dilimiUTC+01.00 (BAS)

Kinşasa (Fransızca: Kinshasa) veya eski ismi ile Léopoldville,[3] Afrika kıtasında bulunan Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti ve en büyük kentidir. 2021 yılı itibarıyla yaklaşık 15 milyonluk nüfusuyla Afrika kıtasının da en büyük şehridir. Kinşasa aynı zamanda ülkenin on bir bölgesinden biri konumunda olup, Başkent Bölgesi statüsüne sahiptir. Şehir Kongo Cumhuriyeti ile bu bölgede sınırı belirleyen Kongo Nehri kıyısında kuruludur.

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehir Kongo nehrinin güney yakasında, nehrin Atlas Okyanusu'na döküldüğü yerden 560 km içeride kurulmuştur. Güneyinde Livingstone Çavlanları yer alır. Bu çavlanlar, Atlantik Okyanusu ile Kinşasa arasındaki nehir ulaşımını engeller.Şehrin eski adı Léopoldville 1965 yılında iktidara gelen Joseph Mobutu döneminde yer ve şahıs isimlerinin Afrikalılaştırma projesi kapsamında 1967 yılında Kinşasa olarak değiştirilmiştir. Bu ad zamanında Belçika kralı ve bölgenin özel sahibi II.Léopold şerefine verilmiştir. Şehir Kongo Cumhuriyeti'nin başkenti Brazzaville'in tam karşısında yer almakta olup, Kongo nehri her iki başkenti de birbirinden ayırmaktadır. Kinşasa ve Brazzaville bu konumları ile dünya üzerinde birbirine en yakın başkent özelliğine sahiptirler.

İklim

[değiştir | kaynağı değiştir]

Şehir tropikal iklim kuşağında yer almaktadır. Şehre yıllık sıcaklık ortalaması 25,3 °C seviyesinde yaşanmaktadır. En sıcak aylar 26,7 °C ila 26,8 °C arasında Mart ve Nisan aylarında yaşanırken, en soğuk ay ise 22 °C ile Temmuz ayında görülmektedir. Yağış sezonu Ekim-Mayıs dönemlerinde gerçekleşirken, Kasım ayında 236 mm ile en çok yağmurun düştüğü ay durumundadır. Haziran ile Ağustos ayları arasında 5 mm yağış ile yağmurun en az yağdığı aylardır.

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]

Demokratik Kongo Cumhuriyeti'nin nüfus yoğunluğu açısından en kalabalık şehri aynı zamanda ülkenin başkenti konumunda olan Kinşasa'da ülke nüfusunun %13'ü yaşamaktadır.

Kinşasa'da da birçok büyük şehirde olduğu gibi nüfus yoğunluğunun giderek artmasına neden olan şehir merkezinin haricinde banliyö ve uydu kentler oluşmuştur. Şehir nüfusu 2021 tahmini verilerine göre 14.950.000 kişidir. Bu sayıyla şehir, nüfus olarak Afrika'nın en büyük şehri unvanını almıştır.

Yıl Nüfus
1920 1.600
1936 40.300
1938 35.900
1939 42.000
1947 126.100
1957 299.800
1959 402.500
1967 901.520
1968 1.052.500
Yıl Nüfus
1970 1.323.039
1974 1.990.700
1976 2.443.900
1984 2.664.309
1991 3.804.000
1994 4.655.313
2003 6.786.000
2005 7.787.832
2010 8.900.721

İdari yapılanma

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kinşasa ülkede var olan il sisteminin dışında tutulmuş bir yer konumundadır. Şehir, başkent bölgesi olarak ayrı bir statüye sahiptir. Şehir kendi içerisinde 24 belediyeye ayrılmış konumda olup bu belediyeler şu şekildedir:

  • Bandalungwa
  • Barumbu
  • Bumbu
  • Gombe
  • Kalamu
  • Kasa-Vubu
  • Kimbanseke
  • Kinshasa
  • Kintambo
  • Kisenso
  • Lemba
  • Limete
  • Lingwala
  • Makala
  • Maluku
  • Masina
  • Matete
  • Mont Ngafula
  • Ndjili
  • Ngaba
  • Ngaliema
  • Ngiri-Ngiri
  • Nsele
  • Selembao
Kinşasa belediyeleri
Kinşasa bayrağı
Brazzaville
Kongo
Pool Malebo
Baie
de Ngaliema
Gombe
Barumbu
Kin.
Ling.
K.-V.
Ng.-Ng.
Kal.
Banda-
lungwa
Kintambo
Ngaliema
Selembao
Bumbu
Makala
Ngaba
Lemba
Limete
Matete
Kinsenso
Masina
Ndjili
Kimbanseke
Nsele
Mont Ngafula
Nsele
Maluku
Kısaltmalar: Kinşasa (Kin.), Kasa-Vubu (K.-V.), Lingwala (Ling.), Ngiri-Ngiri (Ng.-Ng.)

Kardeş Şehirler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • İtalya Bologna (İtalya)
  • Kongo Cumhuriyeti Brazzaville (Kongo Cumhuriyeti)
  • Belçika Brüksel (Belçika) 2002'den bu yana
  • Senegal Dakar (Senegal)
  • Türkiye Ankara (Türkiye)[4]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ndeki şehirler listesi

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Kinshasa, Democratic Republic of the Congo Population (2025)". 21 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2021. 
  2. ^ Institut National De La Statistique. "Projections demographiques 2019-25 (in French)". 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2020. 
  3. ^ "Kinshasa – national capital, Democratic Republic of the Congo". britannica.com. 18 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2014. 
  4. ^ Ankara′nın Kardeş şehirleri 14 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., ankara-bel.gov.tr 29 Haziran 2012 tarihinde erişildi.
Wikimedia Commons'ta Kinshasa ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.
  • g
  • t
  • d
Kongo Demokratik Cumhuriyeti'nin bölgeleri
Aşağı Kongo  • Bandundu  • Batı Kasai  • Doğu  • Doğu Kasai  • Ekvator  • Güney Kivu  • Katanga  • Kinşasa  • Kuzey Kivu  • Maniema
Kongo Demokratik Cumhuriyeti
  • g
  • t
  • d
Dünyanın en kalabalık şehirleri

1. Tokyo-Yokohama, Japonya
2. Cakarta, Endonezya
3. Delhi, Hindistan
4. Guangzhou–Foshan, Çin
5. Mumbai, Hindistan
6. Manila, Filipinler
7. Şanghay, Çin
8. São Paulo, Brezilya
9. Seul-İncheon, Güney Kore
10. Meksiko, Meksika

11. New York, ABD
12. Kahire, Mısır
13. Dakka, Bangladeş
14. Pekin, Çin
15. Kalküta, Hindistan
16. Bangkok, Tayland
17. Shenzhen, Çin
18. Moskova, Rusya
19. Buenos Aires, Arjantin
20. Lagos, Nijerya

21. İstanbul, Türkiye
22. Karaçi, Pakistan
23. Bangalore, Hindistan
24. Los Angeles, ABD
25. Ho Chi Minh Kenti, Vietnam
26. Osaka-Kobe-Kyoto, Japonya
27. Çengdu, Çin
28. Johannesburg-Pretoria, Güney Afrika
29. Tahran, İran
30. Kinşasa, Kongo Demokratik Cumhuriyeti

31. Rio de Janeiro, Brezilya
32. Chennai, Hindistan
33. Xi'an, Çin
34. Lahor, Pakistan
35. Çongçing, Çin
36. Londra, Birleşik Krallık
37. Paris, Fransa
38. Zhengzhou, Çin
39. Dongguan, Çin
40. Haydarabad, Hindistan

41. Tientsin, Çin
42. Lima, Peru
43. Vuhan, Çin
44. Bogotá, Kolombiya
45. Hangzhou, Çin
46. Nagoya, Japonya
47. Taipei, Tayvan/Çin1
48. Chicago, ABD
49. Luanda, Angola
50. Kuala Lumpur, Malezya

Kaynak: Demographia (2022, ss. 21-22)
1 Tayvan (Çin Cumhuriyeti) de facto olarak bağımsız olsa da, uluslararası cemiyetin çoğu tarafından Çin Halk Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak tanınır (bkz: Tayvan'ın siyasi durumu).
  • g
  • t
  • d
Afrika'daki başkentler
   

Abuja, Nijerya
Addis Ababa, Etiyopya
Akra, Gana
Antananarivo, Madagaskar
Asmara, Eritre
Bamako, Mali
Bangui, Orta Afrika Cumhuriyeti
Banjul, Gambiya
Bissau, Gine-Bissau
Bloemfontein, Güney Afrika (hukuki)
Brazzaville, Kongo Cumhuriyeti
Cape Town, Güney Afrika (kanuni)
Cezayir, Cezayir
Cibuti, Cibuti
Cotonou, Benin

Cuba, Güney Sudan
Dakar, Senegal
Dodoma, Tanzanya
Encemine, Çad
Freetown, Sierra Leone
Gaborone, Botsvana
Gitega, Burundi
Harare, Zimbabve
Hartum, Sudan
Jamestown, Saint Helena
Kahire, Mısır
Konakri, Gine
Kampala, Uganda
Kigali, Ruanda
Kinşasa, Kongo DC
Libreville, Gabon

Lilongwe, Malavi
Lobamba, Esvatini (idari)
Lomé, Togo
Luanda, Angola
Lusaka, Zambiya
Malabo, Ekvator Ginesi
Mamoudzou, Mayotte
Maputo, Mozambik
Maseru, Lesotho
Mbabane, Esvatini (krallık ve yasama)
Mogadişu, Somali
Monrovia, Liberya
Moroni, Komorlar
Nuakşot, Moritanya
Nairobi, Kenya

Niamey, Nijer
Ouagadougou, Burkina Faso
Port Louis, Mauritius
Porto-Novo, Benin (yönetim)
Praia, Yeşil Burun Adaları
Pretoria, Güney Afrika (yönetim)
Rabat, Fas
Saint-Denis, Réunion
São Tomé, São Tomé ve Príncipe
Trablus, Libya
Tunus, Tunus
Victoria, Seyşeller
Windhoek, Namibya
Yaoundé, Kamerun
Yamoussoukro, Fildişi Sahili


Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • BNE: XX458115
  • BNF: cb179948926 (data)
  • GND: 4030682-3
  • LCCN: n78073109
  • MusicBrainz: e9d90440-aadd-4b52-86cd-2764c7595ef4
  • NARA: 10044506
  • NDL: 00628427
  • NKC: ge615923
  • NLI: 987007547818005171
  • SUDOC: 027406237
  • VIAF: 138356270
  • WorldCat (LCCN): n78-073109
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kinşasa&oldid=35609311" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Afrika'daki başkentler
  • Kongo Demokratik Cumhuriyeti'ndeki şehirler
  • Kinşasa
  • 1881'de kurulan yerleşim birimleri
Gizli kategoriler:
  • Sayısal olmayan formatnum bağımsız değişkenlerine sahip sayfalar
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • Commons kategori bağlantısı Vikiveri'de tanımlı olan sayfalar
  • BNE tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • BNF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • GND tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • LCCN tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • MusicBrainz area tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NARA tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NKC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NLI tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • SUDOC tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • VIAF tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • WorldCat-LCCN tanımlayıcısı içeren Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 01.25, 8 Temmuz 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Kinşasa
Konu ekle