Airsoft

Airsoft

Airsoft ekibi Nijni Novgorod, Rusya maçlarında
İlk oynanış	1970
Özellikleri
Kategori	Atıcılık

Airsoft, Japonya'da popüler olduğu dönemde “survival game” (Japonca: サバイバルゲーム, romanize: sabaibaru gēmu) adıyla da bilinir ve oyuncuların airsoft silahlarından atılan plastik bilyelerle birbirlerini vurarak oyundan eleme esasına dayalı, takım tabanlı bir atış oyunudur.

Paintball’a konsept ve oynanış açısından benzer olsa da, airsoft bilyeleri hedefte görünür bir iz bırakmaz ve isabetler her zaman fark edilmez. Bilye çarpmaları çıplak deride küçük morluklar veya şişlikler bırakabilse de koruyucu ekipman önerilir. Ancak oyun, büyük ölçüde dürüstlük, adalet ve sportmenlik esasına dayanan onur sistemine güvenir. Vurulan oyuncuların oyundan kendilerini çıkarmaları beklenir.

Kullanılan airsoft silahlarının çoğu şarjörlüdür. Bazılarında, Nerf Blaster’lara benzer şekilde manuel ya da batarya motorlu yay-piston sistemleri bulunur; diğerleri ise değiştirilebilir sıkıştırılmış gaz (örneğin propan – “green gas” veya CO2) tüpleriyle çalışır. Birçok airsoft silahı, gerçek ateşli silah aksesuarlarıyla uyumlu montaj sistemlerine sahiptir ve dış görünüş olarak da gerçek silahları andırır. Bu özellik, onları askerî simülasyonlar ve tarihsel canlandırmalar için popüler kılar. Ayrıca bazı alanlarda, özellikle kolluk kuvvetlerinde, düşük maliyet ve güvenlik avantajı nedeniyle silah güvenliği ve silah kullanımı eğitimlerinde de tercih edilir. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri Sahil Güvenlik Komutanlığı, 2018 yılında resmi olarak airsoft'u eğitim amacıyla kullanmaya başlamıştır.

Airsoft oyun tarzı ve kurgusu değişkenlik gösterebilir. Hedef atışlarından kısa süreli organize LARP (canlı rol yapma oyunu) senaryolarına, kapalı alan çarpışmalarına (CQB), askerî simülasyonlara (MilSim) veya tarihsel canlandırmalara kadar farklı formatlarda oynanabilir. Oyunlar kapalı alan parkurlarında ya da açık hava sahalarında yapılır. Sahadaki çatışma senaryolarında, belirlenen görevleri tamamlamak için gerçek askerî taktikler kullanılabilir. Katılımcılar, modern ordu veya polis ekipmanlarını ve aksesuarlarını da taklit etmeye çalışabilir. Oyunlar genellikle gözetmen ve hakem olarak görev yapan eğitimli personel tarafından güvenli şekilde yürütülür.

Oyun başlamadan önce airsoft silahlarının namlu çıkış hızları genellikle kronograf ile ölçülür. Bu hız “feet per second (FPS)” veya kinetik enerji ölçüsü olan joule cinsinden belirtilir. Bazı ülkelerde yasal sınır değerleri mevcuttur; bu sınırı aşan silahlar müsadere edilebilir. Ayrıca bazı oyun alanları, minimum çatışma mesafeleri belirler. Oyuncuların yakın mesafede birbirlerine zarar vermemesi için “Bang Bang!” gibi sözlü ifadeler kullanarak atış yapmaları gerekebilir.

Bazı ülkelerde, lazer nişangâhların her türlüsünün kullanımı yasaktır; buna lazer entegre edilmiş dürbünler de dahildir.

Tarihçe

Airsoft, 1970'lerin başında Japonya'da ortaya çıktı. Fotoğrafçı ve ateşli silah meraklısı Ichiro Nagata, öldürücü olmayan fakat gerçek mermi benzeri plastik bilye atabilen model silahlar üretmeyi düşündü. Bu “silahlar”, Japonya'nın katı silah kontrol yasalarına uyum sağlarken aynı zamanda atıcılık meraklılarının ihtiyaçlarına hitap etmek üzere “soft air gun” adıyla tescillendi. “Soft air” terimi, ilk olarak itici gaz olarak kullanılan Freon–silikon yağı karışımına (daha sonra propan–silikon yağı karışımı olan ve “Green Gas” olarak bilinen formülle değiştirildi) atıfta bulunuyordu. Bu gaz, gerçek havalı tüfeklerde (pellet ve BB gun) kullanılan CO2'den çok daha düşük basınca sahipti. Başlangıçta hedef atışı için tasarlanan bu “soft air gun”ların bilyeleri, düşük namlu çıkış enerjileri sayesinde insanlara zarar vermeden ateşlenebiliyordu. Oyuncak araba üreticisi Tokyo Marui’nin, şarj edilebilir pillerle sürekli hızlı atış yapılmasına olanak tanıyan devrim niteliğindeki elektrik motoru–dişli kutusu tasarımını tanıtmasının ardından, soft air gun’lar Japonya’da “survival game” (サバイバルゲーム, sabaibaru gēmu) adı verilen savaş oyunlarında popüler hale geldi. Asahi Firearms ise 1980'ler ve 90'larda faaliyet gösteren bir Japon model silah şirketiydi ve airsoft hobisinin öncülerinden biri olarak kabul edilir.

Airsoft silahları, 1980'lerin sonu ve 1990'ların başında LS adlı bir şirket aracılığıyla Birleşik Krallık'a yayıldı. Bu ürünler parça halinde satılıyor ve ateş edebilmek için kutudan çıkarıldıktan sonra monte edilmeleri gerekiyordu. Daha sonra Avrupa'nın diğer bölgelerine ve Kuzey Amerika'ya ulaştı ve hızla dünya çapında popülerlik kazandı. 1980'lerin ortalarından itibaren airsoft tamamen eğlence amaçlı bir aktiviteye dönüştü ve her yaştan insan tarafından oynanmaya başlandı. Bugün airsoft replikaları dünya genelinde üretilmektedir ve üretimin büyük kısmı Doğu Asya'da yoğunlaşmıştır. Günümüzde Amerika Birleşik Devletleri'ndeki birçok kolluk kuvveti ve askerî birim, yakın muharebe odaklı taktik eğitimlerinde airsoft'u kullanmaya başlamıştır.

Teçhizatlar

Colt M-16 benzeri Airsoft silahı

Airsoft'ta kullanılan silahlar genellikle taklit ateşli silahlar (imitation firearms) olarak sınıflandırılır. Bu silahlar, 6 mm veya 8 mm çapında plastik bilyeler atabilen bir mekanizmaya sahiptir.

Airsoft silahları çalışma prensiplerine göre sınıflandırılır: yaylı (spring-loaded), elektrikli (batarya ile çalışan Automatic Electric Guns, Airsoft Electric Guns veya “AEG”) ya da gazlı (Gas Blowback – GBB – geri tepme özellikli olanlar veya Non-blowback – NBB – geri tepmesiz olanlar). Bazı firmalar, gerçek el bombası fırlatıcılarının tam replikalarını üretir. Bu fırlatıcılar, yüksek güçlü yaylı mekanizma veya sıkıştırılmış gaz (ör. green gas, propan, basınçlı hava veya CO2) kullanarak 6 mm'lik bilyeleri seri şekilde atabilir. Ayrıca HPA (High Pressure Air) adı verilen, yüksek basınçlı hava tankı ve elektronik “Fire Control Unit” (FCU) kartını çalıştıran bir batarya ile güç alan bir airsoft silah türü de vardır. Bu silahlar genellikle yüksek ve ayarlanabilir atış hızı (RPS – Rounds Per Second) ile dayanıklılıklarıyla bilinir. Bu HPA replikaları çoğunlukla “PolarStar” olarak adlandırılır, ancak bu aslında popüler bir marka ismidir.

Tipik bir airsoft silahı, alüminyum alaşım ve plastikten üretildiği için gerçek muadilinden daha hafiftir. Ancak daha gerçekçi his vermesi için bazılarına ağırlık eklenir. Japonya'da airsoft silahlarının metal parça üretimiyle ilgili özel kurallar vardır. Taiwan ve Çin'de üretilen yeni modellerde ise hem iç hem dış parçalar metal olabilmektedir. Bazı silahlar için duman kapsülleri ve ses yükseltici aparatlar da gerçekçiliği artırmak amacıyla kullanılabilir.

Gaz tabancalarının şarjörleri genellikle 10–30 bilye kapasitesine sahiptir. Ancak yüksek kapasiteli şarjörlerde bu sayı 50'nin üzerine çıkabilir. AEG tüfeklerde şarjörler; gerçek kapasiteli (30 mermi), düşük kapasiteli (10–50 mermi), orta kapasiteli (75–160 mermi) ve yüksek kapasiteli (190+ mermi) olarak üretilir. Bu şarjörler, yay mekanizmasıyla BB'leri besler. Yüksek kapasiteli şarjörlerde ayrıca bir mandal (ratchet wheel) bulunur; bu mandal çevrildiğinde bilyeler hazneden besleme kanalına itilerek yukarı gönderilir. Bu tip şarjörlerde boşta kalan bilyeler, yürürken ya da koşarken sallanma sesi çıkarabilir. Bazı airsoft silahlarında binlerce BB alan, batarya destekli kutu veya tambur şarjörler bulunur; bunlar genellikle sadece LMG (hafif makineli tüfek) replikalarında kullanılır.

Airsoft kullanıcıları genellikle silahlarını “tech” denilen yöntemlerle modifiye eder. Çoğu gearbox (dişli kutusu), Tokyo Marui standartlarına göre üretilmiştir ve piyasada çok sayıda yedek parça veya yükseltme parçaları mevcuttur. Bazı gearbox tasarımları ise üreticiye özgüdür. DIY (kendin yap) modifikasyonlar da mümkündür.

Hop-up

Hop-up sistemi, çoğu airsoft tüfeği ve tabancasına entegre edilmiş bir mekanizmadır. Bu sistem, bilyelere geri dönüş (backspin) kazandırarak menzili artırır. Magnus etkisi sayesinde bilyeler havada kaldırma kuvveti kazanır ve yerçekimine karşı daha uzun süre düz uçuş sağlar. Namlu üst kısmında yer alan küçük kauçuk bir çıkıntı (nub), BB geçerken ona sürtünerek geri dönüş sağlar. Hop-up ayarı, bu çıkıntının namlu içine ne kadar girdiğini değiştirerek yapılır. İdeal ayar, bilyelerin fazla yukarı kıvrılmadan veya çabuk düşmeden düz bir şekilde uçmasını sağlar. Ancak hop-up, namlu çıkış hızını düşürür (örneğin hop-up kapalıyken 340 fps (100 m/s) atan bir silah, hop-up açıldığında 300 fps (91 m/s)’ye kadar düşebilir). Hop-up ayarının kolaylığı ve yeri, silah modeline göre değişir. Bazı silahlarda oyun sırasında hızlıca ayarlanabilirken, bazılarında kısmi söküm gerekir. En yaygın ayar noktası, gerçek silahlarda kovan çıkış portunun bulunduğu yerdir.

Kişiselleştirme

Oyuncular, performans artırmak veya görsel estetik için airsoft silahlarını özelleştirebilir. En sık kullanılan aksesuarlar arasında red dot dürbünler, dürbünler, el kabzaları (fore-grip) ve el fenerleri bulunur. Red dot dürbünler nişan almayı kolaylaştırır, fore-grip daha iyi tutuş sağlar, el fenerleri ise karanlık alanları aydınlatmak veya rakibi kısa süreli kör etmek için kullanılır.

Bazı ülkelerde lazer kullanımı yasaktır. Ancak ABD ve Avrupa’da popülerdir. Lazerler daha çok görüntü için tercih edilir; çünkü oyuncu güvenliği nedeniyle düşük güçte üretilmek zorundadırlar. Bu yüzden gün ışığında hedef üzerinde görünür bir nokta oluşturamazlar, fakat gece oyunlarında işe yarayabilirler.

Ayrıca “mock suppressor/silencer” (sahte susturucu) aksesuarları da vardır. Bunlar, gerçek silahlarda sesi azaltan susturuculara benzer. Airsoft'ta barut kullanılmadığı için genellikle işlevsizdirler. Ancak bazı modeller, UV ışığı kullanarak glow-in-the-dark (fosforlu) BB'leri aydınlatır ve izli mermi (tracer round) etkisi yaratır.

Bilyeler (BB - Bulleted Breech)

Çoğu airsoft silahı yuvarlak plastik bilyeler atar; genellikle beyazdırlar ancak tracer (fosforlu/izli) türleri de yaygın olarak kullanılır. Bu bilyelerin ağırlıkları çoğunlukla 0,12 g ile 0,48 g arasında değişir. Ancak AEG'ler (Automatic Electric Gun) ve GBB'ler (Gas Blow-Back) için en popüler ağırlıklar 0,20 g ile 0,32 g arasıdır. Bu ağırlıklarda namlu çıkış hızları yaklaşık 76 m/s (250 fps) ile 120 m/s (400 fps) arasında değişir. Daha ağır bilyeler (0,36–0,40 g) genellikle uzun menzil ve keskin nişancı tüfeklerinde tercih edilir, çünkü uçuş sırasında daha kararlı olup rüzgârdan daha az etkilenirler.

BB'ler (bilyeler), genellikle 2.000–5.000'lik torba veya şişelerde satılır. Bununla birlikte turnuva kalitesinde 250.000'lik (65 kg) dev paketler de bulunabilir. Biyobozunur (biodegradable) BB'ler normal olanlardan biraz daha pahalıdır, ancak pek çok oyun alanında zorunlu tutulmaktadır. BB'ler standart olarak 5,95 mm ± 0,01 mm çapındadır.

Balistik

Airsoft bilyelerinin düşük namlu enerjisi (yüksek güçlü modellerde bile genellikle 1,5 J altında) ve düşük yoğunluğu sebebiyle, deriye çarptığında verdiği acı yaklaşık bir çimdik atmaya eşdeğerdir. Örneğin, en yaygın kullanılan 0,20 g'lık bir BB, 100 m/s (330 fps) hızla atıldığında yaklaşık 1 J'lük enerjiye sahiptir.

Bir airsoft bilyesinin kinetik enerjisinin hesaplanması oyuncu güvenliği için önemlidir. Teknik olarak yaralanma veya delme riski enerji yoğunluğuna (kinetik enerjinin çarpma alanına bölünmesi) bağlıdır. Ancak airsoft'ta BB'lerin çapları standart (6 mm veya 8 mm) olduğundan, bu değer sabit kalır. Dolayısıyla esas belirleyici faktör BB'nin taşıdığı toplam enerjidir. Buna rağmen, çoğu sahada güvenlik limitleri yalnızca FPS (feet per second) üzerinden ifade edilir. Bu durum, BB kütlesindeki değişimleri göz ardı eder. Daha ağır bir BB aynı FPS'de atılsa bile daha fazla enerji taşır. Airsoft jargonunda buna “joule creep” denir.

Hız ve Enerji Limitleri

Airsoft silahlarının izin verilen atış hızları bölgeden bölgeye değişir.

• ABD'de: CQB (Close Quarter Battle) sahalarında genellikle 110 m/s (350 fps) sınırı vardır. Açık alanlarda ise silah tipine göre değişir:
  • AEG'ler: 120 m/s (400 fps) altı
  • Yarı otomatik DMR'ler: 120–140 m/s (400–450 fps)
  • Yaylı keskin nişancı tüfekleri: 140–150 m/s (450–500 fps)
• İrlanda, İtalya ve Japonya'da: Limit 1 joule'dür (silah türünden bağımsız).
• Birleşik Krallık'ta: Yarı otomatik ve bolt-action silahlar için 2,5 J'a kadar izin verilir (yaklaşık 158 m/s). Tam otomatik silahlar ise 1,3 J (yaklaşık 114 m/s) ile sınırlandırılmıştır.
• Kuzey İrlanda'da: 0,20 g BB ile 100 m/s (330 fps) sınırı vardır.
• İsveç'te: Manuel silahlar için 10 J, yarı ve tam otomatikler için 3 J sınırı bulunur.
• Almanya'da: 0.5 J sınırını aşan silahlarda tam otomatik atış yasaktır.

Saha kurallarına uygun airsoft tüfeklerinin etkin menzili genellikle 43–67 m'dir. İleri düzey modifiye edilmiş bir keskin nişancı tüfeği ise 100 m'ye kadar etkin olabilir. Çoğu airsoft tüfeği fabrika çıkışı 60–125 m/s (200–410 fps) arasında atış yapar. Ancak yükseltilmiş parçalarla 170 m/s (550 fps) ve üzerine çıkmak mümkündür.

Güvenlik

Airsoft silahları, metal pelet atan havalı tüfeklerle karıştırılmamalıdır. Havalı tüfekler, metal peletler atarken; airsoft silahları plastik bilyeler kullanır.

Birçok üretici ve satıcı, airsoft silahlarının her zaman gerçek silah gibi muamele görmesini önermektedir. Bu, kazara/ihmalkâr ateşlemelerden doğabilecek güvenlik sorunlarını azaltmaya veya dikkatsizce taşınan bir airsoft silahının gerçek silah sanılarak halkta paniğe yol açmasını önlemeye yardımcı olur. Çoğu üretici, airsoft silahlarının namlusuna turuncu uç yerleştirir. Bu uç, güvenlik amacıyla ve gerçek silahlardan ayırt edilmelerini sağlamak için kullanılır. Satıcılar da genellikle bu turuncu ucun çıkarılmamasını tavsiye eder. Turuncu uç, özellikle kolluk kuvvetlerinin airsoft silahlarını gerçek ateşli silahlardan ayırt ederek gereksiz güç kullanımının önüne geçmesine yardımcı olur.

Çoğu oyunda katılım için gereken minimum güvenlik ekipmanı, ANSI Z87.1 standartlarında göz korumasıdır. Tercihen, tam kapalı ve APEL onaylı balistik gözlükler önerilir. Geleneksel gözlükler veya güneş gözlükleri ya da darbe dayanımı yeterli olmayan koruyucu gözlükler, airsoft veya paintball oynarken bilye çarpmasıyla kırılabilir veya delinebilir ve göz yaralanmalarına yol açabilir. Bu nedenle maskeler, yüz koruyucuları ve balaklava gibi tam yüz kaplamaları çoğu airsoft sahasında önerilmektedir.

Yasal Durum

Ülkelere göre airsoft'un yasal durumu

Airsoft silahlarının Türkiye'deki yasal durumu, doğrudan ateşli silah kategorisinde değerlendirilmemekle birlikte bazı yasal sınırlamalara tabidir. Bu silahlar 6136 Sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun kapsamında “gerçek ateşli silah” olarak sayılmaz; dolayısıyla sahip olmak veya satın almak için özel bir ruhsat gerekmez. Ancak, görünüş olarak gerçek silahlara oldukça benzedikleri için taşıma ve kullanım sırasında dikkat edilmesi gereken kurallar bulunmaktadır.

Airsoft silahlarının kamuya açık alanlarda taşınması, özellikle dışarıdan bakıldığında gerçek silah gibi algılanabilecek durumlar yaratabileceği için yasalar ve kolluk kuvvetleri tarafından riskli görülür. Bu nedenle, oyun alanı veya özel mülk dışına çıkarılırken airsoft silahlarının mutlaka boş, gaz veya batarya bağlantısı kesilmiş halde, kılıf veya çanta içinde taşınması gerekir. Aksi halde “halk arasında korku ve panik yaratma” veya “silah bulundurma” suçlamalarıyla yasal işlem yapılabilir.

Airsoft etkinlikleri yalnızca özel oyun sahalarında veya izinli alanlarda gerçekleştirilebilir. Kamuya açık park, cadde veya benzeri yerlerde kullanımı yasaktır. Türkiye'de bu oyunların yapılabilmesi için genellikle oyun alanı işletmeleri Emniyet Müdürlüğü'ne bildirimde bulunur ve katılımcıların 18 yaşından büyük olması beklenir.