İspanya'nın Amerika'yı sömürgeleştirmesi

Amerika'nın İspanyol kolonizasyonu, Cenevizli denizci Kristof Kolomb'un Kastilya Kraliçesi I. Isabella'nın adına yaptığı ilk 1492 yolculuğundan sonra, Karayip adası Hispaniola'da 1493'te başladı. İspanyol İmparatorluğu'nun buradaki denizaşırı toprakları, son yerler 1898'de kaybedilene kadar Kastilya Krallığı'nın yetkisi altındaydı. İspanyollar yerli halkların yoğun nüfusunu önemli bir ekonomik kaynak olarak gördüler ve bölgenin İspanyollar ve kraliyet için büyük zenginlik ürettiğini iddia ettiler. Din, İspanyolların yerli halkları fethetmesinde ve birleştirmesinde önemli bir rol oynadı. Halklar barışçıl veya zorla Katolik Kilisesi'ne alındı. Kraliyet bu geniş bölgeyi yönetmek için sivil ve dini yapılar oluşturdu. İspanyol sömürgeciler, yoğun yerli nüfusun ve çıkarılacak değerli kaynakların bulunduğu yerlere en fazla sayıda yerleştiler.^[1]

İspanyol İmparatorluğu, Güney Amerika'nın yarısı, Orta Amerika'nın neredeyse tamamı ve Kuzey Amerika'nın çoğunda ve Karayip Adaları boyunca genişleyecekti. Sömürge döneminde (1492–1832) tahmini toplam 1.86 milyon İspanyol Amerika'ya yerleşti ve sömürge sonrası dönemde (1850–1950) 3.5 milyon kişi göç etti. Göç yeni Bourbon hanedanı tarafından teşvik edildi. Tahmini rakam 16. yüzyılda 250.000 idi ancak çoğu göç 18. yüzyılda gerçekleşti.^[2]

Buna karşılık, Kolomb'un yolculuklarını takip eden ilk bir buçuk yüzyılda yerli nüfus, esasen bulaşıcı hastalıkların yayılması nedeniyle tahminen %80 oranında azaldı. Kaynak çıkarma için zorla çalıştırma ve kölelik ve yeni köylere ve daha sonraki misyonlara zorla yerleştirme gibi uygulamalar kolonizasyonun ilk on yıllarında yaygındı.^[3] Yerli nüfustaki ani düşüş ve yerleşimcilerin yerli emeklerini sömürdüğüne dair raporlardan endişe duyan kraliyet, yeni dönüştürülmüş yerli vasallarını korumak için yasalar koydu. Avrupalılar, yerli emeğin yerini almak için köleleştirilmiş Afrikalıları ilk Karayip yerleşimlerine getirdiler. Köleleştirilmiş ve özgür Afrikalılar, sömürge dönemi popülasyonlarının bir parçasıydı. Sömürge döneminde karışık ırklı bir kasta nüfusu ortaya çıktı.

19. yüzyılın başlarında, İspanyol Amerikan bağımsızlık savaşları, İspanyol Amerika'nın çoğunun ayrılmasına ve bağımsız ulusların kurulmasına neden oldu. Küba ve Porto Riko, 1898'de İspanyol-Amerikan Savaşı'nın ardından Amerika Birleşik Devletleri'ne kaybedildi ve Amerika'daki sömürge yönetimi sona erdi.

Kaynakça

^ The Extractive Zone Social Ecologies and Decolonial Perspectives (PDF). Duke University Press. 2017. ISBN 9780822372561. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.
^ MacIas, Rosario Marquez; MacÍas, Rosario Márquez (1995). La emigración española a América, 1765–1824. 9788474688566
^ "La catastrophe démographique" (The Demographic Catastrophe) in L'Histoire n°322, July–August 2007, p. 17

Dış bağlantılar

Vikisöz'de İspanya'nın Amerika'yı sömürgeleştirmesi ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

[:0-1] The Extractive Zone Social Ecologies and Decolonial Perspectives (PDF). Duke University Press. 2017. ISBN 9780822372561. 26 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 30 Mayıs 2023.

[2] MacIas, Rosario Marquez; MacÍas, Rosario Márquez (1995). La emigración española a América, 1765–1824. 9788474688566

[Histoire-3] "La catastrophe démographique" (The Demographic Catastrophe) in L'Histoire n°322, July–August 2007, p. 17

[1]

[2]

[3]

g t d Amerika
Güney Amerika · Kuzey Amerika
Egemen devletler	Antigua ve Barbuda Amerika Birleşik Devletleri Arjantin Bahamalar Barbados Belize Bolivya Brezilya Dominik Cumhuriyeti Dominika Ekvador El Salvador Grenada Guatemala Guyana Haiti Honduras Jamaika Kanada Kolombiya Kosta Rika Küba Meksika Nikaragua Panama Paraguay Peru Saint Kitts ve Nevis Saint Lucia Saint Vincent ve Grenadinler Surinam Trinidad ve Tobago Şili Uruguay Venezuela
Bağımlı ve diğer bölgeler	ABD Virjin Adaları Anguilla Aruba Bermuda Bonaire Britanya Virjin Adaları Cayman Adaları Curaçao Falkland Adaları Fransız Guyanası Grönland Guadeloupe Güney Georgia ve Güney Sandwich Adaları Martinik Montserrat Navassa Adası Porto Riko Saint Martin Saint Barthélemy Saint Pierre ve Miquelon Saba Sint Eustatius Turks ve Caicos Adaları