Anguilla
Anguilla | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Slogan "Strength and Endurance" | |||||||||||
 | |||||||||||
 | |||||||||||
| Başkent | The Valley | ||||||||||
| Resmî dil(ler) | İngilizce | ||||||||||
| Etnik gruplar | %90,1 Siyahi, %4,6 Çok ırklı, %3,7 Avrupalı, %1,5 diğer[1] | ||||||||||
| Demonim | Anguillalı | ||||||||||
| Hükûmet | Britanya denizaşırı toprakları | ||||||||||
| |||||||||||
| Tarihçe | |||||||||||
| |||||||||||
• Su (%) | önemsiz mikar | ||||||||||
| Nüfus | |||||||||||
• 2022 tahminî | 18.741[2] (212..) | ||||||||||
• 2011 sayımı | 13.452 | ||||||||||
| GSYİH (SAGP) | 2004 tahminî | ||||||||||
• Toplam | 108,9 milyon $ | ||||||||||
• Kişi başına | 8.800 $ | ||||||||||
| Para birimi | Doğu Karayip doları (XCD) | ||||||||||
| Zaman dilimi | UTC-4 | ||||||||||
| Trafik akışı | sol | ||||||||||
| Telefon kodu | +1-264 | ||||||||||
| İnternet alan adı | .ai | ||||||||||
| |||||||||||
Anguilla, Karayipler'de bulunan bir Britanya Denizaşırı Toprakları bölgesidir.[3] Adanın başkenti The Valley'dir.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Anguilla adı pek çok Latin dilinde (İspanyolca: anguila; Fransızca: anguille, İtalyanca: anguilla, Portekizce: enguia) yılanbalığından türetilmiştir. Sebebi adanın yılanbalığı şeklinde olmasından gelir.
Coğrafya
[değiştir | kaynağı değiştir]Küçük Antiller'deki Rüzgâraltı Adaları'nın en kuzeyinde bulunan ada devleti, Porto Riko ve Virgin Adaları'nın doğusunda ve Saint Martin'in de kuzeyinde yer almaktadır. Anguilla'nın ana adasının boyutları yaklaşık olarak 16 mil (26 km) uzunluğunda ve 3 mil (5 km) genişliğinde olup, bu ada dışında pek çok ufak adadan ve kalıcı yaşamın olmadığı kayalıklardan oluşur. Toplam olarak tüm adalarla yüzölçümü 90 km²'dir.[4] 2006 yılı tahminlerine göre nüfus ise 13.500'dir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Adadaki mağaralarda tespit edilen resimler ile birlikte keşfi yapılan arkeolojik buluntular, Aravaklar'ın ada üzerinde uzun yüzyıllardır yaşadığını ortaya koymuştur. Sömürge döneminde, Kristof Kolomb'un 1493-1496 arası yaptığı ikinci keşif yolculuğunda gözlemlenmesine rağmen ilk kolonileşme 1650 yılında yaşanmıştır. Söz konusu yıl Saint Kitts adasından gelen İrlandalılar ve Britanyalılar adanın ilk Avrupalı yerleşimciler olmuştur. Fransa kısa bir süre ada üzerinde hakimiyet kurmaya çalışsa da bunda başarılı olamamıştır. 1667'deki Breda Antlaşması ile ada İngilizler tarafından geri alındı.[5][6] Ada 19. yüzyıla kadar Britanya sömürge bölgesi olarak direkt Büyük Britanya tarafından yönetildi. 1825 yılında Saint Christopher, Nevis adaları ile birleştirilerek Saint Christopher-Nevis-Anguilla kolonisi olarak yönetilmiştir. Sömürge bölgesinin yönetimi Saint Christopher adası üzerinden yürütülmekteydi. Anguilla, bu birliktelikte adalarının göz ardı edildiğini düşündükleri için 1872 ve 1958 yıllarında olmak üzere iki defa birliğin lav edilmesini talep etti ancak bu talep kabul edilmedi. Adalar birliği 1958 yılında kısa bir süre varlığını sürdüren Batı Hint Adaları Federasyonu'nun bir parçası haline getirildi. Federasyon, 1962 yılında lağvedilince adalar birliği ilişkili devlet statüsü alarak Büyük Britanya ile ilişkili devlet konumuna getirilmiştir.1967 yılında adada çıkan huzursuzluklar sonucu Saint Christopher tarafından atanan polis memurları adadan kovularak adada referandum düzenlenmiş ve referandum sonucuna göre de Anguilla, birlikten ayrıldığını ilan etmiştir. Bu adımın ardından direkt Büyük Britanya himayesi altına alınırız düşüncesinin gerçekleşmemesinin ardından ada 12 Temmuz 1967 yılında Anguilla Cumhuriyeti ile bağımsızlığını ilan etti. Britanya kabul etmediği bu adıma karşılık adaya asker gönderme kararı aldı. Anguilla, Britanya ile yaptığı görüşmelerde 1971 Anguilla Yasası ile adanın birlikten kesin olarak ayrılmasını sağlamış, 1980 Anguilla Yasası ile de resmî olarak birlikten ayrılmıştır. Anguilla, 1982 yılında Britanya Denizaşırı Toprakları statüsünü elde etmiştir.
Büyük Britanya'nın Brexit sonucu Avrupa Birliği'nden ayrılmasının ardından adadaki bağımsızlık yanlılarının oylarının artışta olduğu ifade edilmektedir. Adanın, AB üyesi Hollanda ve Fransa hakimiyeti altındaki komşu ada Saint Martin ile ticaretinin kısıtlamalara tâbi tutulmasının yanı sıra Brexit sürecinde ada halkına oy hakkı tanınmaması adada genel bir memnuniyetsizlik oluşturmuştur.[7]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]2006 verilene göre Anguilla'nın nüfusu 13.477'dir. Toplumun %90,08'i kölelerin soyundan Afrika'dan nakledilen siyahidir. Artan oranda olan beyaz ırk mensupları %3,74 ile ve melez topluluk %4,65 ile Anguilla toplumunu oluşturur. (değerler 2001 sayımından alınmıştır).
2001 sayımına göre nüfusun %72'si Anguillian halkı iken %28'i başka yerlerden göç etmiş insanlardır. Bu göç eden insanlar arasında Amerika Birleşik Devletleri, Birleşik Krallık, St Kitts & Nevis, Dominik Cumhuriyeti, Jamaika ve Nijerya vatandaşları vardır.
2006 ve 2007 yıllarında büyük turizm yatırımlarının devreye girmesi sonucu ortaya çıkan iş gücü eksikliğinden dolayı çok sayıda Çin, Hindistan ve Meksika'dan gelen işçi ülkeye göç etmiştir.
Yönetim
[değiştir | kaynağı değiştir]Anguilla'nın başkenti The Valley'dir. Her yıl 30 Mayıs günü Anguilla Günü adıyla millî bayram olarak kutlanır. Ülkenin anayasası 1 Nisan 1982'de kabul edilmiş ve 1990'da değişikliğe uğramıştır. Hukuk sistemi, İngiliz hukuku temel alınarak düzenlenmiştir.
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Anguilla, CARICOM (Karayipler Topluluğu ve Ortak Pazarı), CDB (Karayipler Kalkınma Bankası), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), OECS (Doğu Karayip Devletleri Örgütü) ve ECLAC (Birleşmiş Milletler Latin Amerika ve Karayipler Komisyonu) üyesidir.
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]
Anguilla'nın ince plaj kumu ülke topraklarının büyük bölümünü kapsadığından tarım için uygun değildir ve ülke doğal kaynaklar yönünden de zengin değildir. Ana ekonomik kaynağı turizm, "offshore" şirketler ve bankalar ile birlikte balıkçılıktır. Vergi avantajları nedeniyle pek çok sigorta ve finans kurumlarının genel merkezleri Anguilla kurulmuştur.
2008 yılındaki Dünya çapındaki büyük ekonomik krizden önce Anguilla'nın ekonomisi hızlı bir şekilde büyümekteydi. Özellikle turizm sektörü uluslararası şirketlerin yatırımları ile birlikte bu büyümenin öncülerindendi.
Anguilla'nın para birimi Doğu Karayip doları olmasına rağmen ülke çapında Amerikan doları da yaygın olarak kullanılır. Ülkenin para birimi 1 ABD doları = 2.68 EC$ olacak şekilde sabitlenmiştir.
Ülkenin ekonomisi, özellikle turizm sektörü, 1995 yılının sonlarında Luis Kasırgası'nın etkisiyle gerileme yaşamıştır ancak 1996 yılında bunu telafi etmiştir. Bu dönemde özellikle oteller ekonomik krize girmiştir. Bir başka ekonomik gerileme 2000 yılında Lenny Kasırgası sonrası yaşandı.[8]
Anguilla hiçbir kurum veya kişiyi, sermaye, mülk, kâr veya başka bir kazancından dolayı vergiye tâbi tutmaması ile "vergi cenneti" olarak bilinir.[9] Nisan 2011'de, bir açığa karşı konulan %3'lük "Geçici İstikrar Vergisi", Anguilla'nın ilk gelir vergisi olarak tarihe geçti.[10]
Ülkeye ait olan .ai alan adı uzantısı gelişen yapay zeka teknolojisi ve bu domaine ilginin artması sonucu ülke 2023 yılında milli gelirinin %10'una karşılık gelen 32 milyon dolar gelir elde ettiğini açıkladı. Bu geliri ise ücretsiz sağlık hizmetlerinde kullanıldığını belirttiler.[11]
Ulaşım ve taşımacılık
[değiştir | kaynağı değiştir]Havayolu
[değiştir | kaynağı değiştir]Anguilla'da ulaşım büyük ölçüde Clayton J. Lloyd Uluslararası Havalimanı ile sağlanmaktadır. (4 Temmuz 2010 öncesi Wallblake Havaalanı olarak bilinmekteydi). Havaalanının ana pisti 5.462 fit (1.665 m) uzunluktadır ve orta büyüklükte uçaklara hizmet verebilir. Havaalanı aynı zamanda çevredeki diğer Karayip Adaları'na hizmet vermekte, bölgesel havayolu firması LIAT ile diğer yerel charter havayolları da buradan hizmet vermektedir. Amerika veya Avrupa'dan direkt tarifeli seferler olmasa da Cape Air firması San Juan, Porto Riko'dan tarifeli seferler düzenlemektedir.
Karayaolu
[değiştir | kaynağı değiştir]Adada taksiler dışında halk taşımacılığı yoktur. Pek çok ada ülkesinde olduğu gibi trafik soldan akar.
Denizyolu
[değiştir | kaynağı değiştir]
Saint Martin ile Anguilla arasında düzenli feribot seferleri vardır. Marigot, St. Martin'den Anguilla'ya denizyolu ile ulaşım 20 dakika sürmektedir. Ayrıca feribot iskelesinden direkt havaalanına servisler bulunmaktadır. Bu ulaşım Anguilla ile St. Martin veya St. Maarten arasında en çok kullanılan ulaşım yöntemidir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Anguilla World Fact Book". 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.
- ^ "Anguilla nüfus bilgileri". 31 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2022.
- ^ "Introduction ::Anguilla". 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.
- ^ "Anguilla Facts". Government of Anguilla. 17 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2013.
- ^ Lucas, Charles Prestwood (2009). A Historical Geography of the British Colonies: The West Indies (İngilizce). General Books. s. 143. ISBN 978-1-4590-0868-7.
- ^ Selbach, Rachel; Cardoso, Hugo C.; van den Berg, Margot (2009). Gradual Creolization: Studies celebrating Jacques Arends (İngilizce). John Benjamins Publishing. s. 359. ISBN 9027289360. 9 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2017.
- ^ "Überseegebiete fürchten No-Deal-Brexit" (Almanca). 28 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2022.
- ^ South America, Central America and the Caribbean 2003 (11 bas.). Routledge. 2002. s. 52. ISBN 978-1-85743-138-4.
- ^ Tax Rates. "Anguilla Tax Rates" (İngilizce). Taxrates.cc. 9 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2013.
- ^ KPMG. "Tax TIES: Anguilla - Overview and introduction" (İngilizce). KPMG. 28 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2013.
- ^ Habertürk. "Ada Ülkesi Anguilla: Yapay Zeka (.ai) Uzantısı ile Servet Kazanıyor - Teknoloji Haberleri". Habertürk. 25 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mart 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Resmi siteler
- Government of Anguilla 5 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. official government website
- Genel bilgiler
- "Anguilla". The World Factbook (2025 bas.). CIA.
- UCB Libraries GovPubs - Anguilla
- Wikimedia Atlas'da Anguilla
- Gezi
- Anguilla Turist Rehberi - Turizm Bakanlığı Resmi sitesi 16 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Egemen devletler |
|  |
|---|---|---|
| Bağımlı ve diğer bölgeler |
| |
| Ülkeler |  | |
|---|---|---|
| Taç Toprakları | ||
| Denizaşırı topraklar | ||
1 Egemen Üs Bölgesi. 2 Antarktika Antlaşması'na bağlı olarak egemenliği tartışmalı. | ||
Trafik Akışının Sol Olduğu Ülkeler | ||
|---|---|---|
| Avrupa |  | |
| Amerika | ||
| Asya | ||
| Afrika | ||
| Okyanusya | ||
Bağımlı ülkeler italik yazılmıştır. 1Tamamı Asya'da olmasına rağmen kültürel özellikleri Avrupa'ya benzediğinden Avrupa Birliği'ne üyedir. 2Avrupa Birliği'ne üye. 3Sınırlı tanınmış olan devlet. | ||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
