Anhidrit
Anhidrit, Chihuahua, Mexico'dan | |
| Genel | |
|---|---|
| Kategori | Sülfat minerali |
| Formül (tekrarlayan birim) | CaSO4 |
| IMA sembolü | Anh[1] |
| Strunz sınıflandırması | 7.AD.30 |
| Dana sınıflandırması | 28.3.2.1 |
| Kristal sistemi | Ortorombik |
| Kristal sınıfı | Dipiramidal (mmm) H–M sembolü: (2m 2m 2m) |
| Kristal ikizlenme | Amma |
| Kristal yapı | a = 6,245(1) Å, b = 6,995(2) Å c = 6,993(2) Å; Z = 4 |
| Kimyasal Özellikler | |
| Renk | Şeffafsa renksiz ila soluk mavi veya mor; içerdiği safsızlıklar nedeniyle beyaz, leylak rengi, gül rengi, soluk kahverengi veya gri |
| Kristal biçimi | Nadir tabular ve prizmatik kristaller. Genellikle lifli, paralel damarlar halinde bulunur ve bu damarlar bölünerek parçalara ayrılır. Ayrıca taneli, masif veya nodüler kütleler halinde de bulunur. |
| İkizlenme | Basit veya tekrarlı olarak {011} yaygın; ikizlerde nadir olarak {120} |
| Dilinim | [010] mükemmel [100] mükemmel [001] iyi, psödokübik fragmanlar ile sonuçlanır |
| Kırık | Konkoidal |
| Özgül dayanım | Kırılgan |
| Mohs sertliği | 3,5 |
| Luster | sedefli {010} camsı ila yağlı {001} camsı {100} |
| Çizgi rengi | Beyaz |
| Saydamlık | Şeffaf ila yarı saydam |
| Bağıl yoğunluk | 2,97 |
| Optik özellikler | İki eksenli (+) |
| Kırılma indisi | nα = 1,567–1,574 nβ = 1,574–1,579 nγ = 1,609–1,618 |
| Çift kırılma | δ = 0,042–0,044 |
| Pleokroizma | Menekşe çeşitleri için X = renksiz ila soluk sarı veya pembe Y = soluk mor veya gül rengi Z = menekşe. |
| 2V açısı | 56–84° |
| Kaynaşabilirlik | 2 |
| Diğer | Bazı örnekler floresan etki gösterir; ısıtıldıktan sonra çok daha fazlası floresan etki gösterir. |
| Kaynakça | [2][3][4][5] |
Anhidrit, susuz kalsiyum sülfat (CaSO4) yapısında, kayaç oluşturan önemli bir mineral. Kimyasal açıdan jips (alçıtaşı) ile arasındaki tek fark, kristalleşme suyunun olmamasıdır, nitekim nemli ortamlarda molekülüne su alarak jipse dönüşür. Anhidrit genellikle tuz birikintilerinde kaya tuzu ve jipsle bir arada bulunur.
Anhidrit, dik yarılmalı, lifsi ya da burulmuş yumrular oluşturur; bazen de, İtalya'nın Lombardiya bölgesindeki Vulpino'da bulunan vulpinit türlerinde olduğu gibi düzgün ya da pul pul taneli kütleler biçiminde görülür. Ortorombik sistemde kristallşen anhidrit, tuz kayaçlarındaki en önemli minerallerinden biridir; ayrıca dolomitlerde, kireçtaşında ve dolgu minerali olarak maden cevheri damarlarında da bulunur. Alçı ve çimento yapımında, kesilip cilanan vulpinit ise süslemede kullanılır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Warr, L.N. (2021). "IMA–CNMNC approved mineral symbols". Mineralogical Magazine. 85 (3): 291-320. Bibcode:2021MinM...85..291W. doi:10.1180/mgm.2021.43
.
- ^ Klein, Cornelis; Hurlbut, Cornelius S. (1985). Manual of Mineralogy
(20th bas.). New York: John Wiley and Sons. ISBN 978-0-471-80580-9.
- ^ "Anhydrite". Webmineral. 2 Eylül 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Anhydrite". Mindat.org. 28 Nisan 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Anhydrite" (PDF). Handbook of Mineralogy. 4 Eylül 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.