Anita Augspurg
| Anita Augspurg | |
|---|---|
 Anita Augspurg | |
| Doğum | 22 Eylül 1857 Verden an der Aller, Almanya |
| Ölüm | 20 Aralık 1943 Zürih, İsviçre |
| Meslek | Aktris, avukat, yazar |
| Milliyet | Alman |
| Tür | Feminizm |
| Önemli eser | "Open Letter", 1905 |
| Evlilik | Lida Gustava Heymann |
Anita Augspurg (22 Eylül 1857, Verden an der Aller, Aşağı Saksonya - 20 Aralık 1943, Zürih) Alman hukukçu, radikal kadın hakları savunucusu ve savaş karşıtı eylemcisidir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir avukatın kızı olarak on sekiz yaşına kadar babasının hukuk bürosunda çalışmıştır. Berlin’de Yüksek Kız Okulu öğretmenlik bölümünü bitirmiş ve aynı zamanda oyunculuk dersleri de almıştır.[1] 1881-1882 yıllarında Meininger Saray Tiyatrosu’nda öğrenci olmuş ve Meininger’in turnelerine katılmıştır. Aktris olarak beş yıl çalıştıktan sonra arkadaşı Sophia Goudstikker ile birlikte 1887 yılında Elvira Fotoğraf Stüdyosunu açmak için Münih’e gitmiştir. Her ikisi de kısa saçları, reform kıyafetleri, kadınların kurtuluş savaşı için yapmış oldukları açıklamaları ve özgür hayat tarzlarıyla zamanının göze çarpan iki şahsı olmuştur. Augspurg alışılmamış dış görünüşüyle, hayatı boyunca diğer kadın hakları savunucularından daha fazla feminizm karşıtlarının kişisel saldırılarına maruz kalmıştır. Augspurg’un sahne ile olan bağı sayesinde Münih’te bulunan fotoğraf stüdyosu kısa bir zamanda tanınmış ve hatta Bavyera krallık ailesi de bu stüdyonun müşterileri arasında yer almıştır.[2]
1891’de Augspurg kadın hareketleri ile ilgili çalışmalara başlamış ve kamusal alanlarda konuşmalar yapmıştır. Kadın haklarındaki faaliyetlerinin nedeni uzun yıllar boyu başarılı bir hukuk eğitimi çalışmasına karar vermiş olmasıdır. Almanya’da kadınların üniversiteye gidebilmeleri için erkelerle aynı eşit haklara sahip olmadıklarından Zürih’e yerleşmiştir. Alman marksist politika teorisyeni, filozof ve devrimci olan Rosa Luxemburg’un yanında “Uluslararası Öğrenciler Birliği”nin kurucuları arasında yer almıştır. Öğrenimini doktora çalışmasıyla bitirmiş ve Alman İmparatorluğu’nda mezun olan ilk kadın hukukçu olmuştur.
Anita Augspurg Berlin’de Alman Medeni Kanunu’nda (Bürgerliches Gesetzbuch) kadın hakları için çalışmalar yürütmüştür. Politikacı olan arkadaşları Minna Cauer ve Marie Raschke ile birlikte evlilik hukuku ve aile hukuku için (kısmen etki gören) yeni bir yasa tasarısını meclise sunmuşlardır. Augspurg’un 1905'te yazmış olduğu ve o dönemde geçerli olan ataerkil evlilik hukukundan resmi evlilik akdini kabul etmeyen “özgür evliliğe” geçmeyi talep eden “açık mektubu” dikkat çekmiştir. Bu mektup evlilik boykotuna çağrı olarak yorumlanmış ve şiddet akımına neden olmuştur.
Bu zaman zarfı içinde tutucu kadın derneklerinden kadınların seçme ve seçilme hakkını öncelikli amaç olarak gören radikaller ayrılmıştır. Augspurg ve arkadaşı Lida Gustava Heymann Modern Kadın Dernekleri Birliği'nin yönetim kurulunda görev almışlar ve kadınların oy kullanması için ilk olarak Hamburg'da, daha sonra da Bavyera'da dernek kurmuşlardır. Anita Augspurg 1907 yılından itibaren Kadınlara Oy Hakkı dergisini, 1919'dan itibaren ise feminist, radikal demokrat ve pasifist görüşlerin temsil edildiği “Devlette Kadın” (Die Frau im Staat) dergisini çıkarmıştır.
I. Dünya Savaşı'nda Augspurg ve Heymann uluslararası Kadın-Barış Konferanslarına katılmışlar ve Münih’deki evlerinde yasadışı toplantılar düzenlemişlerdir. Uluslararası Kadın Barış ve Özgürlük Derneği’nin kuruluşuna katılmışlar ve Heymann bu derneğin başkan yardımcısı seçilmiştir. Ortak pasifist iknalarla Almanya Sosyal Demokrat Partisi’nden (SPD - Sozialdemokratische Partei Deutschlands) ayrılan Bağımsız Alman Sosyal Demokratlarla (USPD-Unabhängige Sozialdemokratische Partei Deutschlands) girişilen işbirliği, Clara Zetkin çevresindeki sosyal kanattaki kadınlarla daha önce yapılan ayrım önemini yitirmiştir. Anita Augspurg Kurt Eisner ile ortaklaşa çalışmış ve 1918 yılında Münih’de Bavyera Cumhuriyeti’nin duyurusuna istinaden geçici Bavyera Parlamentosu’nun üyesi seçilmiştir. Hemen sonraki seçimlerde Bağımsız Alman Sosyal Demokrat Partisi’ne (USPD) adaylığını koymuş; fakat milletvekili olmayı talep etmemiştir.[3]
1933 yılında Augspurg çıkmış olduğu kış seyahatinden, Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi’nin iktidarı ele geçirmesiyle ortadan kaldırılacak kişilerin isimlerinin yer aldığı “kara liste”ye alındığı için dönememiştir. Nedeni ise 1923'te Heymann ile birlikte Bavyera İçişleri Bakanına Avusturyalı Adolf Hitler'in halkı kışkırttığı gerekçesiyle sınır dışı edilmesini talep etmesi olmuştur. Mal varlığına el konulmuş ve kayıtları silinmiştir. Bu yüzden Heymann ile birlikte İsviçre'de sürgün yaşamış ve arkadaşı öldükten birkaç ay sonra 1943 yılında ölmüştür.
Diğer çağdaş kadın hakları savunucuları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Lida Gustava Heymann
- Minna Cauer ve Marie Raschke – Anita Augspurg'un savaş arkadaşları
- Lily Braun – Alman yazar
- Camilla Jellinek
- Emilie Kempin-Spyri – İsviçreli hukukçu
- Marie Stritt
- Marianne Weber – Alman Sosyolog
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Scharnhop, Christopher (2008). Das Lüneburger Notariat im 19. Jahrhundert : eine Untersuchung zum öffentlichen Notariat unter besonderer Berücksichtigung der Notariatsinstrumente. Berlin: BWV, Berliner Wissenschafts-Verlag. ISBN 978-3-8305-2660-5. OCLC 815474314.
- ^ "ÖNB-ANNO - Blatt der Hausfrau". anno.onb.ac.at. 23 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2024.
- ^ Röwekamp, Marion (2011). Die ersten deutschen Juristinnen: eine Geschichte ihrer Professionalisierung und Emanzipation (1900-1945). Rechtsgeschichte und Geschlechterforschung. Köln Weimar Wien: Böhlau Verlag. ISBN 978-3-412-20532-4.
