Antikolinerjik
Antikolinerjikler, merkezi ve periferik sinir sistemindeki sinapslarda asetilkolin (ACh) adı verilen nörotransmitterin etkisini bloke eden bir madde grubudur.[1][2]
Bu maddeler, ACh'nin sinir hücrelerindeki reseptörüne bağlanmasını, seçici olarak bloke ederek parasempatik sinir sistemini inhibe eder. Parasempatik sistemin sinir lifleri gastrointestinal sistemde, idrar yollarında, akciğerlerde, ter bezlerinde ve vücudun diğer birçok yerinde bulunan düz kasların istemsiz hareketinden sorumludur.
Tıbbi kullanımlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Antikolinerjik ilaçlar çeşitli durumları tedavi etmek için kullanılır:
- Baş dönmesi (vertigo ve taşıt tutması ile ilgili semptomlar dahil)
- Ekstrapiramidal semptomlar, antipsikotik ilaçların potansiyel bir yan etkisi
- Gastrointestinal bozukluklar (örneğin peptik ülserler, ishal, pilor spazmı, divertikülit, ülseratif kolit, bulantı ve kusma)
- Genitoüriner bozukluklar (örneğin, sistit, üretrit ve prostatit)
- Uykusuzluk, genellikle kısa süreli olmasına rağmen
- Solunum bozuklukları (örneğin, astım, kronik bronşit ve kronik obstrüktif akciğer hastalığı [KOAH])
- Aşırı duyarlı vagus sinirine bağlı sinüs bradikardisi
- VX, sarin, tabun ve soman gibi organofosfat bazlı sinir ajanı zehirlenmesi (atropin, bir oksim, genellikle pralidoxime ile birlikte tercih edilir)[3][4]
20. yüzyılın başına kadar antikolinerjik ilaçlar psikiyatrik bozuklukların tedavisinde yaygın olarak kullanılıyordu.[5]
Bitki kaynakları
[değiştir | kaynağı değiştir]Antikolinerjik alkaloidler (diğerlerinin yanı sıra atropin, skopolamin ve hiyosiyamin dahil) içeren en yaygın bitkiler şunlardır:
- Atropa belladonna
- Brugmansia türleri
- Datura türleri
- Garrya türleri
- Hyoscyamus niger
- Mandragora officinarum
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Anticholinergics", Anticholinergic Agents, Bethesda (MD): National Institute of Diabetes and Digestive and Kidney Diseases, 2012, PMID 31643610, 20 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi23 Mart 2020,
Anticholinergics have antisecretory activities and decrease nasal and bronchial secretions, salivation, lacrimation, sweating and gastric acid production, and can be used to decrease secretions in allergic and inflammatory diseases. Anticholinergics relax smooth muscle in the gastrointestinal tract, bladder and lung and can be used for gastrointestinal, urological or respiratory conditions associated with spasm and dysmotility.
- ^ Clinical Pharmacology [database online]. Tampa, FL: Gold Standard, Inc.; 2009. Drugs with Anticholinergic Activity. Prescriber's Letter 2011; 18 (12):271233.
- ^ "NERVE AGENTS". fas.org. 31 Ağustos 1999 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Temmuz 2020.
- ^ Nair (1 Ekim 2004). "Anticholinesterases and anticholinergic drugs". Continuing Education in Anaesthesia, Critical Care & Pain (İngilizce). 4 (5): 164-168. doi:10.1093/bjaceaccp/mkh045. ISSN 1743-1816. 5 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi5 Şubat 2022.
- ^ Bangen, Hans: Geschichte der medikamentösen Therapie der Schizophrenie. Berlin 1992, 3-927408-82-4
