Ateas
Ateas (yaklaşık MÖ 429 – MÖ 339), Yunan ve Roma kaynaklarında MÖ 339'da Makedon Kralı II. Philip ile girdiği çatışmada ölen İskitler'in en güçlü kralı olarak tanımlandı. Adı Atheas, Ateia, Ataias ve Ateus(Ates) olarak da geçer.
İskitler'in birleşmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Ateas'ın İskit kral hanedanına bağlı olup olmadığı kesin değildir; çoğu tarihçi onu diğer İskit krallarını iktidardan deviren ve İskit toplumunun geleneksel üçlü bölünmesini ortadan kaldıran bir gaspçı olarak görüyor. MÖ 340'lara gelindiğinde, Tuna ve Maeot bataklıkları arasında geniş bir bölgede yaşayan İskit kabilelerini birleştirmişti. Başkenti, Dinyeper'deki Kamianka kasabası yakınlarında Sovyet arkeologlar tarafından kazıldı.
Plutarkhos, Ateas'ın karakteri ve Yunan kültürüne karşı tutumu hakkında birkaç anekdot anlatır: "Ateas, mükemmel bir kavalcı olan Ismenias'ı esir aldı ve ona çalmasını emretti ve diğerleri ona hayran kaldığında, bir atın kişnemesini duymanın daha hoş olduğuna yemin etti. . . Ateas, Philippus'a şöyle yazdı: Makedonlara hükmediyorsun, dövüşmeyi öğrenmiş adamlar; ve ben, açlık ve susuzlukla savaşabilen İskitlere hükmediyorum".
Makedonya ile Çatışma
[değiştir | kaynağı değiştir]Ateas, yaşamının sonlarına doğru Balkanlar'daki Yunan-Makedon etki alanına giderek daha fazla hücum etti. Yunan kaynakları, onun Trakya'daki Histria kabilesine karşı yürüttüğü seferi kaydeder. İlk başta Ateas, Makedonya'nın yardımını almayı mantıklı buldu. Philip'in birlikleri İskitya'ya vardıklarında, alayla görevden alındılar: Histriani kralı ölmüştü ve artık askerî harekât gündemde değildi. Philip ve Ateas arasındaki bir başka çatışma, eski Bizans kuşatması sırasında, İskitler topraklarının çoraklığını bahane ederek Makedon birliklerine erzak sağlamayı reddettiklerinde ortaya çıktı.
Ateas ile olan bu küçük çatışmalar, Philip'e egemenliğini işgal etmesi için bir zemin verdi. Son nokta, İskitlerin Philip'in Tuna Nehri ağzında bir Herakles heykelini adamasına izin verme konusundaki isteksizliğiydi. MÖ 339'da, iki ordu günümüz Dobruca ovalarında çarpıştı. Ateas operasyon sırasında öldürüldü ve ordusu bozguna uğradı. Philip de yaralandı ve atı, çatışmanın ortasında öldürüldü.
Barış, 20.000 İskit kadınının ve bir o kadar bozkır kısrağının Makedonlara vermesi pahasına satın alındı. Bu yenilginin ardından Ateas imparatorluğu paramparça oldu. İskitlerin, MÖ 2. yüzyılda Scilurus'un saltanatına kadar iki yüzyıl boyunca Pontus bozkırlarındaki hakim konumlarını kaybettikleri tahmin edilmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- James R. Ashley. Makedonya İmparatorluğu: Philip II ve Büyük İskender altında savaş dönemi . McFarland & Şirketi, 2004.