Atmaca
| Accipiter nisus | |||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
_male_-20200308_(2).JPG) | |||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1)[1] | |||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||
| |||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||
| Accipiter nisus | |||||||||||||||
 | |||||||||||||||
Accipiter nisus veya Atmaca[2][3][4], Accipiter cinsine bağlı bir kuş türüdür.[5][6]
Özellikler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kısa geniş kanatlı, uzun kuyrukludur ve kanatlarla kuyruk ağaçlar arasında manevra yapmaya adapte olmuştur. Dişiler erkeklerden %25 daha iri[7] ve iki kat ağırlığa erişebilir.[8] Yetişkin erkek 29-34 santimetre (11-13 in) uzunluğunda, kanat aralığı 59-64 santimetre (23-25 in) uzunluğunda[7], yaklaşık 110-196 gram (3,9-6,9 oz) ağırlığındadır.[9] Dişiler daha iri olup 35-41 santimetre (14-16 in) uzunluğunda, kanat aralığı 67-80 santimetre (26-31 in)[7], yaklaşık 185-342 gram (6,5-12,1 oz) ağrılığındadır.[9]
Yetişkin erkeklerde üst kısım mavimsi gri, alt kısmı kırmızımsıdır ve uzaktan turuncu gibi görünür. Gözbebeği turuncu-sarı veya turuncu-kırmızıdır. Yetişkin dişilerde üst kısım koyu kahverengi veya grimsi kahverengi, alt kısımlar kahverengidir ve gözbebeği açık sarıdır. Yavrularda üst kahverengi ve alt kısım kahverengi veya kahverengi benekli, gözbebeği sarıdan turuncuya doğru renklenir.[10]
Taksonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Accipiter nisus türüne bağlı alttürler (2024):
- Accipiter nisus dementjevi
- Accipiter nisus fujiyamae
- Accipiter nisus granti
- Accipiter nisus melaschistos
- Accipiter nisus nisosimilis
- Accipiter nisus nisus
- Accipiter nisus punicus
- Accipiter nisus teneriffae
- Accipiter nisus wolterstorffi
- Accipiter nisus galliae
- Accipiter nisus nisus
- Accipiter nisus peregrinoides
Dağılım ve habitat
[değiştir | kaynağı değiştir]Eski Dünya sıcak iklim ve yarı tropik bölgelerinde geniş dağılım gösterir.[11] Yavrular göçe yetişkinlerden erken başlar ve dişiler erkeklerden önce göç eder.[11]
Yaşam döngüsü
[değiştir | kaynağı değiştir]Yumurtalar soluk mavi üstüne kahverengi noktalıdır ve her biri yaklaşık 35-46 milimetre (1,4-1,8 in) x 28-35 milimetre (1,1-1,4 in) büyüklüğünde[12] ve 22,5 gram (0,79 oz) ağırlığındadır. Genel olarak 2-3 gün aralıklarla 4-5 arası yumurta yumurtlar. Yumurtalar zarar görürse, ilk yumurtaların üstüne daha ufak olacak şekilde ikiye kadar yeniden yumurtlayabilir.[10]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]
.jpg)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Accipiter nisus BirdLife türlerinin bilgi formu
- Ageing and sexing (PDF; 5.8 MB) by Javier Blasco-Zumeta & Gerd-Michael Heinze
- RSPB webpage with sound and video files.
- Global Raptor Information Network species account 2012-11-20 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- "Atmaca medya". Internet Bird Collection.
- VIREO (Drexel Üniversitesi) Atmaca fotoğraf galerisi
Wikimedia Commons'ta Atmaca ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.
Vikitür'de Atmaca ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ BirdLife International (2016). "Accipiter nisus". IUCN Tehdit Altındaki Türlerin Kırmızı Listesi. 2016: e.T22695624A935199536 Kasım 2021.
- ^ Şengül Aksana, Ahmet Mert. Isparta Atabey Ovası’nın kuş türleri. Turkish Journal of Forestry; 2016, 17(2): 153-157
- ^ Mustafa KAYA, SÜLOĞLU BARAJ GÖLÜ VE ÇEVRESİNİN (EDİRNE) KUŞLARI ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA. Trakya University Journal of Natural Sciences, 16(1): 1-7, 2015 ISSN 2147–0294
- ^ Özdemir Adızel, Erkan Azizoğlu, İlhami Kiziroğlu. AHLAT SAZLIĞI EKOSİSTEMİNİN SON DURUM DEĞERLENDİRMESİ (BİTLİS – TÜRKİYE). Türkiye Tabiatını Koruma Derneği, Tabiat ve İnsan Dergisi 2022 1(191)
- ^ "GBIF". 24 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2024.
- ^ "PaleoBioDB". 24 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2024.
- ^ a b c Robinson, R.A. "Sparrowhawk Accipiter nisus [Linnaeus, 1758]". BirdFacts: profiles of birds occurring in Britain & Ireland. British Trust for Ornithology. 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2009.
- ^ del Hoyo, Elliott & Sargatal 1994, s. 56
- ^ a b del Hoyo, Elliott & Sargatal 1994, s. 158
- ^ a b BWPi: The Birds of the Western Palearctic on interactive DVD-ROM. Londra: BirdGuides Ltd. and Oxford University Press. 2004. ISBN 978-1-898110-39-2.
- ^ a b Forsman, Dick (1999). The Raptors of Europe and The Middle East: a Handbook of Field Identification. Londra: Christopher Helm. ss. 244-255. ISBN 978-0-7136-6515-4.
- ^ Walters, Michael (1994). Eyewitness Handbooks: Birds' Eggs. Dorling Kindersley. s. 57. ISBN 978-1-56458-175-4.
| Accipiter ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |