Babaeski Hamamı
_(1).jpg) Babaeski Fatih Hamamı, 1971 | |
 | |
| Diğer ad(lar) | Fatih Hamamı |
|---|---|
| Genel bilgiler | |
| Tür | Hamam |
| Mimari tarz | Osmanlı mimarisi |
| Konum | Babaeski, Kırklareli, Türkiye |
| Koordinatlar | 41°25′43″K 27°05′42″D / 41.42861°K 27.09500°D |
| Yaptıran | Semiz Ali Paşa |
| Tamamlanma | 1560-1564 |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Küfeki taşı |
Babaeski Hamamı veya Fatih Hamamı, Kırklareli ili Babaeski ilçesinde, Fatih Camii'nin karşısında bulunan tarihi bir Türk hamamıdır. Klasik Osmanlı hamam plan şemasında çifte hamam olarak inşa edilen yapının günümüzde yalnızca erkekler bölümü ayaktadır.[1][2]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Bir adet kitabelik yeri bulunmaktadır ancak kitabesi Yunan işgali sırasında[2] veya Harf İnkılabını yanlış yorumlayan bir grup tarafından kazındığından[3] yaptıran kişi ve yapıldığı tarih hakkında farklı görüşler bulunmaktadır. Vakıflar Genel Müdürlüğü'nün 1969 yılındaki yenileme raporu dikkate alınarak hamamın Semiz Ali Paşa'nın sadrazamlık yaptığı Hicri 968-972 (Miladi 1560-1564) yılları arasında inşa edildiği[3] ve inşaatının Semiz Ali Paşa Camii'nden 25 gün önce bittiği anlaşılmaktadır.[4]
Özgün durumunda bir çifte hamam olarak inşa edilmiş yapının günümüze yalnızca erkekler kısmı ulaşabilmiştir. Batı cephesinde hamamın yıkılan kadınlar bölümüne ait duvar izleri bulunmaktadır.[1]
Osmanlı arşiv belgelerinde Hicri 1159 (Miladi 1746), Hicri 1193 (Miladi 1779), Hicri 1210 (Miladi 1796), Hicri 1245 (Miladi 1830) yıllarında harap durumda olduğu ve tamire ihtiyaç duyduğu belirtilmektedir.[3] Babaeski Hamamı, Cumhuriyet döneminde ise 1967, 1988, 1993 yıllarında onarılmıştır.[3]
2014 yılında ekonomik nedenlerle işletmecisi tarafından kapatılan hamam[5] günümüzde faal durumdadır.
Mimari
[değiştir | kaynağı değiştir]_-_20250531185113.jpg)
Yapının güney cephesindeki giriş kısmında bulunan nişin alınlık bölümünde altı satırlık mermer kitabe bulunmaktadır ancak kazındığı için okunamamaktadır.[3]
Kare planlı soyunmalık bölümünde ahşap merdivenle üst katta bulunan giyinme odalarına ulaşılmaktadır. Soğuluk ve soyunmalık kısmı üzerinde bulunan kubbe yıkılmış ve üzeri kırma çatı olarak yeniden inşa edilmiştir.[1] Bu bölümden yarım daire kemerli bir kapı ile ılıklık bölümüne geçilmektedir. Girişin solundan ise günümüzde havuz olarak kullanılan kare planlı ve üst örtüsü beşik tonozlu olan bölüme girilmektedir. Mekanın aydınlatması için tonozun üzerine dört adet fil gözü yerleştirilmiştir.[3]
Soğukluk bölümünün üst örtüsü ise aynalı tonozdur. Bu mekanın da aydınlatması tonoz üzerindeki on üç adet fil gözü ile sağlanmaktadır.[3]
Sıcaklık bölümü dört eyvanlı köşe halvetlidir. Bu bölümden kare planlı olan ve üzeri kubbe ile örtülü ilk yıkanma hücresine geçilmektedir ve burada kubbeye geçiş elemanı olarak pandantif kullanılmıştır. Kubbeye yerleştirilen dokuz adet yuvarlak fil gözü ile hücre aydınlatılmaktadır. Aynı plan şemasına ve özelliklere sahip ikinci ve üçüncü yıkanma hücreleri de bu mekana bitişik olarak sıralanmıştır. Dördüncü eyvanda konumlanan yıkanma hücresinde ise yalnızca kubbedeki altı adet olan fil gözü sayısı farklılık göstermektedir.[3]
Hamamın dış cephesi yapılan müdahaleler nedeniyle farklı yapı malzemesi izleri taşımaktadır.[1][3]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d "Babaeski Osmanlı (fatih) Hamamı". 4 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024.
- ^ a b "Babaeski Hamamı". 21 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024.
- ^ a b c d e f g h i Bulut, Ö. (2019). Kırklareli ve İlçelerindeki Tarihi Su Yapıları [Yüksek Lisans Tezi]. Selçuk Üniversitesi.
- ^ Küçükkaya, Ayşe Gülçin; Canıtez, Tülay (30 Mayıs 2019). "Babaeski Semiz Ali Paşa Külliyesi". Türkiye Bilimler Akademisi Kültür Envanteri Dergisi. 19 (1): 90-109. doi:10.22520/tubaked.2019.19.006. ISSN 1304-244030 Nisan 2025.
- ^ "Babaeski'de Tarihi Hamam Kapandı". 25 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Babaeski Hamamı ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
OpenStreetMap'te Babaeski Hamamı ile ilgili coğrafi veriler
 | ||
| Otorite kontrolü |
|
|---|