Baryon

Parçacık fiziğinde baryonlar üç kuarktan ya da üç antikuarktan oluşan atomaltı parçacıkların oluşturduğu ailedir. Atom çekirdeğini oluşturan proton ve nötronları da içerirler ama bunların dışında birçok kararsız baryon da bulunur. "Baryon" kelimesi Yunanca "ağır" anlamındaki βαρύς'den (varys) gelir. Bunun sebebi sınıflandırıldıkları sırada baryonların diğer atomaltı parçacıklardan farkının daha büyük olan kütleleri olduğunun sanılmasıdır.

Baryon asimetrisi

Baryon asimetrisi problemiyle fizikte gözlemlenebilir evrende baryonik madde ile antibaryonik madde arasındaki dengesizlik kastedilir. Ne parçacık fiziğinin standart modeli, ne de genel görelilik teorisi sarih bir açıklama getirmektedir. Evrenin bütün korunmuş elektriksel yükleriyle nötr olduğu varsayımı olağandır. Büyük Patlama, eşit miktarda madde ve antimadde oluşturmalı ve böylece bu farklı türler tamamen birbirlerini yok etmeliydi. Başka bir ifadeyle protonlar antiprotonlar, elektronlar antielektronlar (pozitronlar), nötronlar antinötronlar vs. ile bütün temel parçacıklar birbirini yok etmeliydi. Bu etkileşmenin sonucu maddeden mahrum bir fotonlar denizinden oluşan bir kâinat olurdu. Bu durumun böyle olmadığı açıkça ortada olunca Büyük Patlama'dan sonra bazı fizik kanunlarının madde ve antimadde üzerinde farklı etki etmiş olduğu düşünülmektedir. Madde-antimadde dengesizliğini açıklamaya çalışan ve birbiriyle yarışan hipotezler, baryon yaratılışı görüşünü doğurmuştur. Buna rağmen bu fenomeni açıklayan bir ortak görüş, bugüne kadar ortaya çıkmamıştır.

Ayrıca bakınız

• Baryon sayısı
• Baryonlar listesi