Boga
Boga (Gürcüce: ბოგა; okunuşu: “boga”), Gürcistan’ın Ahaltsihe Belediyesi sınırları içinde bir köydür. Tsanistskali Deresi’nin sağ kıyısında, deniz seviyesinden 1.300 metre yükseklikte yer alır.
Boga, Sviri ve Tatanisi köyleriyle birlikte Sviri temini oluşturmaktadır.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Köyün Gürcüce adı Boga (ბოგა), “küçük köprü” anlamına gelir.
Erken ve geç Orta Çağ'da Gürcü Krallığı ve Gürcü atabeglerin yönettiği Samtshe-Saatabago sınırları içinde kaldı. 16. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlıların eline geçti. 1595 tarihli mufassal defterde Osmanlı idaresinin de Boga (بوكە) olarak kaydettiği köyün nüfusu 7 haneden oluşuyordu. Çıldır Eyaleti içinde Ahısha livasına bağlı Güney (Mzvare) nahiyesinin bir köyüydü. Bu tahrir defterinde Şoşia, İvane, Giorgi, Manase gibi vergiden yükümlü Gürcü erkek adları kaydedilmiştir. Her hanenin ispenç vergisi vermesi Boga'nın bir Hristiyan köyü olduğunu göstermektedir.[2]
Uzun süre Osmanlı egemenliğinde kalan köy, 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı’nda Çarlık Rusyası’nın eline geçti ve bu imparatorluğun sınırları içinde bulunan Gürcistan’ın yeniden parçası haline geldi. Gürcü tarihçi Aleksandre Proneli, 20. yüzyılın başlarında Boga'nın Müslüman Gürcü köyü olduğunu, köylülerin Gürcü dilini koruduğunu yazmıştır.[3]
Köyün yakınlarında 7-8. yüzyıldan kalma bir kilisenin yıkıntıları bulunmaktadır.[4]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]2014 yılı verilerine göre köyde 169 kişi yaşıyordu. Nüfusun neredeyse tamamı Ermenilerden oluşuyordu.[4]
| Sayım tarihi | Nüfus | Erkek | Kadın |
|---|---|---|---|
| 2002 | 229 | 115 | 114 |
| 2014 | 169 | 90 | 79 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 208 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8626-7
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 24, II. cilt (1941), s. 27". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2021.
- ^ "Aleksandre Proneli, Görkemli Mesheti (Gürcüce), Gori, 1914, s. 47" (PDF). 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021.
- ^ a b Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 55 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8626-7