Bolacuri
Bolacuri (Gürcüce: ბოლაჯური; okunuşu: “bolajuri”), Gürcistan’ın Samtshe-Cavaheti bölgesinde, Adigeni Belediyesi’nde bir köydür. Kvabliani Deresi’nin sağ tarafında, deniz seviyesinden 1.220 metre yükseklikte yer alır. Adigeni kasabasına 7,5 km uzaklıktadır.
Bolacuri, Bolacuri temini merkezidir ve Bolacuri temi Aşağı Enteli ve Bolacuri köylerinden oluşmaktadır.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Bolacuri büyük bir olasılıkla Bolacauri adından değişime uğramıştır. Bazı kaynaklarda Bolajuri olarak da geçer.[2]
Bolacuri, erken ve geç orta çağda Gürcü devletleri sınırları içindeydi. Osmanlılar köyü 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcü atabeglerin yönetimindeki Samtshe-Saatabago’dan ele geçirdi. 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre Bolacuri, Ahısha livasının Ude nahiyesine bağlıydı. Osmanlıların Bolacur (بولاجور) olarak kaydettiği köyde 24 hane yaşıyordu. Vergi vermekle yükümlü, Basili, Kiriakos, İordane, Giorgi, Gogiça, Ramaza, Batata, Otia, Tsamala gibi hane reislerinin çoğu Gürcü adları taşıyordu. Her hanenin ispenç vergisi vermesinden Bolacuri’nin bir Hristiyan köyü olduğu anlaşılmaktadır. Köyde buğday, arpa, yonca, nohut, keten tarımı yapılıyor, koyun ve domuz besleniyordu.[3][4]
Bolacuri’de 13. yüzyıldan kalma bir kilise, orta çağda inşa edilmiş olan bir kilise kalıntısı ile bir kale ve geç döneme ait bir cami bulunmaktadır. Ortaçağdan kalma önemli bir kale olan Okros Tsihe, köyün kuzeyinde yer alır.[5] Bolacuri Camisi, 19. yüzyılın ikinci yarısında ya da 20. yüzyılın başında inşa edilmiştir.[6] Caminin inşasında kiliseye ait ve üzerinde Gürcüce yazının bulunduğu taşın da kullanılmış olması, eski bir kilisenin yıkılarak yerine caminin inşa edildiğini akla getirmektedir.[7][8]
Nüfus
[değiştir | kaynağı değiştir]2014 yılı verilerine göre köyde 770 kişi yaşıyordu. Nüfusun neredeyse tamamı Gürcülerden oluşuyordu.[1]
| Sayım tarihi | Nüfus | Erkek | Kadın |
|---|---|---|---|
| 2002 | 946 | 479 | 467 |
| 2014 | 770 | 397 | 373 |
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Samshe-Cavaheti (Gürcüce), Yazarlar (Dali Nikolaişvili, Davit Sartania, Avtandil Ucmacuridze, Lamzira Lağidze, Vaja Trapaidze, Tinatin Nanobaşvili), Tiflis, 2016, s. 56 26 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8626-7
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; III. cilt (1958), s. 90". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021.
- ^ "Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (Osmanlıca ve Gürcüce), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1941-1958, 3 cilt; I. cilt (1947), s. 114, II. cilt (1941), s. 116". 22 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021.
- ^ Gürcistan - Ansiklopedi, Tiflis, 1997, 1. cilt, s. 455.
- ^ "Belediesi - Tarihsel ve Arkeolojik Kültür Anıtları"". 22 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2021.
- ^ "Nicole Kançal-Ferrari, "Ahıska Bölgesindeki Camiler ve Diğer Mimari Yapılar: Kısa Bir Değerlendirme"". 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ "Bolacuri Camisi". 28 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022.
- ^ “Caminin alt bölümünde kullanılan Gürcüce yazılı taş”.