Bulgaristan (thema)

Bulgaristan theması, 1018'de Bulgaristan'ın fethinden sonra İmparator II. Basileios tarafından kurulan Bizans İmparatorluğu'nun bir vilayeti idi.^[1] Başkenti Üsküp'tür ve bir Stratigos tarafından yönetilirdi. Yerel Slav sakinleri, Bizanslılar tarafından Bulgarlar olarak çağırırlardı.^[2] Yine de Bulgarlar, 12. yüzyılda İkinci Bulgar İmparatorluğu'nun kurulmasından sonra özel bir güce ulaşan milliyetlerini korudular.^[3] Dönem, Ulah-Bulgar Ayaklanması ile sona erdi.^[4]

Birinci Bulgar İmparatorluğu'nun Bizans tarafından fethi yarım asır sürdü. Bu nedenle, II. Basileios, fetih sonrasında yeni status quo kansız bir şekilde tesis etmek için herhangi bir değişiklik yapmaya karar vermedi. En şiddetli direnişi sunan Bulgar toprakları Bulgaristan Thema'sıaa ayrıldı.^[5] Başlangıçta Bizans imparatoru II. Basileios, zapt edilmiş Bulgar krallığının vergi sisteminin ilhak edilen Bulgar topraklarında uygulanmaya devam etmesi emrini verdi. Bulgar patrikliği, otosefal statüsünü koruyan Ohri Başpiskoposluğu adlı bir başpiskoposluğa indirildi. Bulgar aristokrasisi de konumunu korudu. Askerler çoğunlukla Bulgar nüfusundan toplandı. Ancak, II. Basileios'un ölümünden sadece on yıl sonra, Bizans vergi sistemi getirildi. Slav okuryazarlığı, ayinleri ve Başpiskoposluk gelenekleri bazı yerlerde zulme maruz kaldı. Bulgar aristokrasisinin bir kısmı yavaş ama tutarlı bir şekilde pozisyonundan uzaklaştırılmıştı. Birçoğu, Balkanlar'dan uzak İmparatorluğun diğer ülkelerinde görevlendirildi. Bu durum yerel halk arasında hoşnutsuzluğa yol açtı.

Bulgar devletinin restorasyonuna yönelik isyanlar çıktı:

Çar Samuil'in torunu Peter Delyan liderliğinde Peter Delyan Ayaklanması 1040'ta Belgrad'da yükseldi;
Nikoulitzas Delphinas liderliğinde Teselya Ayaklanması (1066);
Georgi Voyteh Ayaklanması;
Paristrion Ayaklanması ve
Mesembria'da Dobromir ve Sredets'de (modern Sofya) 1079 isyanları.^[5]

Komninos Hanedanı'nın iktidara gelmesinden sonra Anna Komnini'nin Bulgar büyükannesi Maria hakkında "Aleksiad" kitabındaki yazılarında görüldüğü gibi, eski Bulgar aristokrasisinin imparatorluğun yönetimine dahil olması nedeniyle Bulgar ayaklanmaları azaldı.^[6]

11. yüzyılın sonunda Balkanlar'daki Bizans egemenlikleri, şiddetli düşmanlıkların arenası haline geldi. Normanlar güneyden istila ettiler ve Birinci Haçlı Seferi (1096-1097) ve ardından İkinci Haçlı Seferi (1146-1147) batıdan ilerledi. 12. yüzyılın sonunda, resmi olarak Bizans egemen oldu, ancak birçok Balkan bölgesinde Bizans gücü nominaldi. Normanlar 1185'te Dyrrachium'a tekrar ayak bastılar, doğuya hareket ettiler ve Selanik'i yağmaladılar. İmparatorluk bölgelerindeki kaos, Petrus ve Asen kardeşlerin isyanıyla Bulgarları devletlerini yeniden kurmaya teşvik etti ve Bulgaristan yeniden Balkanlar'a hakim olmaya çalıştı. Bizans'ın dağılması, 1204'te Dördüncü Haçlı Seferi Konstantinopolis'i ele geçirdiğinde tamamlandı. Latinler, Bizans İmparatorluğu'nu kaldırdılar ve güney Balkanlar'da kendi feodal devletlerini kurdular.

Kaynakça

^ Byzantine Military Organization on the Danube, 10th-12th Centuries, Alexandru Madgearu, BRILL, 2013, 9004252495 p. 63.
^ Mitko B. Panov, The Blinded State: Historiographic Debates about Samuel Cometopoulos and His State (10th-11th Century); East Central and Eastern Europe in the Middle Ages, 450-1450; BRILL, 2019; 900439429X, pp. 96-97.
^ Aleksandr Aleksandrovich Vasiljev, History of the Byzantine Empire, 324–1453; Volume 1; St. Arseny Orthodox Christian Theological Institute Collection; Univ. of Wisconsin Press, 1958, 0299809250, p. 320.
^ History of the Bulgarian state in the Middle Ages. Volume II. Bulgaria under Byzantine rule 25 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1018-1187) by Vasil Zlatarski
^ ^a ^b A world history of tax rebellions: an encyclopedia of tax rebels, revolts, and riots from antiquity to the present, David F. Burg, Taylor & Francis, 2004, 0-415-92498-7, pp. 74–75.
^ Kouroupou, Matoula; Vannier, Jean-François (2005), "Commémoraisons des Comnènes dans le typikon liturgique du monastère du Christ Philanthrope (ms. Panaghia Kamariotissa 29)", Revue des études byzantines (Fransızca), 63, ss. 41-69, doi:10.3406/rebyz.2005.2305, 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi26 Ocak 2021

[1] Byzantine Military Organization on the Danube, 10th-12th Centuries, Alexandru Madgearu, BRILL, 2013, 9004252495 p. 63.

[2] Mitko B. Panov, The Blinded State: Historiographic Debates about Samuel Cometopoulos and His State (10th-11th Century); East Central and Eastern Europe in the Middle Ages, 450-1450; BRILL, 2019; 900439429X, pp. 96-97.

[3] Aleksandr Aleksandrovich Vasiljev, History of the Byzantine Empire, 324–1453; Volume 1; St. Arseny Orthodox Christian Theological Institute Collection; Univ. of Wisconsin Press, 1958, 0299809250, p. 320.

[4] History of the Bulgarian state in the Middle Ages. Volume II. Bulgaria under Byzantine rule 25 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1018-1187) by Vasil Zlatarski

[Burg-5] A world history of tax rebellions: an encyclopedia of tax rebels, revolts, and riots from antiquity to the present, David F. Burg, Taylor & Francis, 2004, 0-415-92498-7, pp. 74–75.

[6] Kouroupou, Matoula; Vannier, Jean-François (2005), "Commémoraisons des Comnènes dans le typikon liturgique du monastère du Christ Philanthrope (ms. Panaghia Kamariotissa 29)", Revue des études byzantines (Fransızca), 63, ss. 41-69, doi:10.3406/rebyz.2005.2305, 2 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi26 Ocak 2021

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]