Cagliari
| Cagliari | |
|---|---|
Comune di Cagliari | |
 | |
 Bayrak  Arma | |
  Cagliari | |
| Ülke |  İtalya |
| Bölge | Sardinya Özerk Bölgesi |
| İl | Cagliari |
| İdare | |
| • Belediye Başkanı | Paolo Truzzu (Fdl) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 85,45 km² |
| Rakım | 4 m |
| Nüfus (2015) | |
| • Toplam | 154.460 |
| • Yoğunluk | 1,800/km² |
| Zaman dilimi | UTC+01.00 (OAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+02.00 (OAYS) |
| Alan kodu | 070 |
Resmî site http://www.comune.cagliari.it/ | |
Cagliari (/kælˈjɑːri/; İtalyanca telaffuz: [ˈkaʎʎari]; Sarduca: Casteddu), İtalya'ya bağlı olan Sardinya Özerk Bölgesi başkenti ve en büyük şehridir.[1] Kentin nüfusu yaklaşık 146.627'dir; ancak kente bağlı metropol alanı —yakın çevresindeki 16 belediyeyle birlikte— 417.079 kişilik bir nüfusa sahiptir.[2] Eurostat verilerine göre, Cagliari'nin iş gücü ve ulaşım bölgesi dâhil kentsel fonksiyonel bölge nüfusu 476.975'e ulaşmaktadır.[3] Cagliari, İtalya'nın 26. en büyük şehri konumundadır.
Uzun ve zengin bir geçmişe sahip olan bu kadim şehir, tarih boyunca birçok uygarlığın yönetimi altında kalmıştır. Modern kentin yapıların altındaki katmanlar, Neolitik Çağ'dan günümüze kadar yaklaşık beş bin yıllık kesintisiz yerleşim tarihine tanıklık eder. Kentin önemli tarihî alanları arasında, kısmen tahrip edilmiş Domus de Janas adlı tarihöncesi kaya mezarları, Kartaca dönemine ait geniş bir nekropol, Roma döneminden kalma bir amfitiyatro, Bizans dönemine ait bir bazilika, Pisalılar döneminde yapılmış üç kule ve Habsburg İspanyası döneminde Akdeniz'in batısında stratejik bir güç merkezi hâline getiren güçlü sur sistemleri yer alır. Cagliari'nin doğal kaynaklarını, korunaklı limanı, güçlü şekilde tahkim edilmiş Castel di Castro tepesi (günümüzdeki Casteddu), lagünlerinden elde edilen tuz, Campidano ovasından gelen buğday ve Iglesiente madenlerinden çıkarılan gümüş ve diğer cevherler oluşturmuştur.
Şehir, 1324'ten 1848'e kadar Sardinya Krallığı'nın başkentiydi; 1848'de krallığın resmî başkenti Torino olmuştur (krallık 1861'de İtalya Krallığı'na dönüşmüştür). Günümüzde Cagliari, bölgesel düzeyde kültürel, eğitimsel, politik ve sanatsal bir merkezdir; Art Nouveau mimarisi ve birçok anıtıyla tanınır.[4] Ayrıca Sardinya'nın ekonomik ve endüstriyel merkezi konumundadır: Akdeniz'in en büyük limanlarından birine, bir uluslararası havaalanına sahiptir ve İtalya'daki 8.092 belediye arasında 106. en yüksek gelir seviyesine sahiptir; bu da onu bazı kuzey İtalyan şehirleriyle aynı seviyeye getirir.[5]
Cagliari, 1607'de kurulan Cagliari Üniversitesi'ne[6] ve 5. yüzyıldan bu yana varlığını sürdüren Cagliari Katolik Başpiskoposluğu'na[7][8] da ev sahipliği yapmaktadır.
Coğrafi konum
[değiştir | kaynağı değiştir]![[icon]](/wiki/Dosya:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir] | Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Nüfus gelişmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Belediye sınırları içindeki nüfusu (13 Temmuz 2010 itibarıyla) 157.222 kişidir. Fakat şehre birleşik olan (Elmas, Assemini, Capoterra, Selargius, Sestu, Monserrato, Quartucciu, Quartu Sant'Elena adlarını taşıyan) belde varoş yerleşimleri ile birlikte Metropoliten Cagliari'nin nüfusu yaklaşık 500.000 kişi olmaktadır.
İtalya'nın 19. yüzyılda birleştirilmesinden sonra Cagliari nüfusu kırsal alandan olan göçlerle büyük gelişmeler gösterdi. Bu nüfus büyümesi 20. yüzyılda da devam etti. Şehir nüfusu 1901'de 61.678 iken 1951'de:130.511 ve 1981'de 219.648 oldu. Ama bundan sonra şehrin nüfusu daha önce belediye sınırları içinde bulunan Selargius ve Quartucciu'nun 1983'te; Elmas'ın 1989'da ve Monserrato'nun 1991'de yapılan referandumlar sonundan Cagliari belediyesinden ayrılıp otonom belediyeler olmaları dolayısıyla büyük düşüşler gösterdi. 2001'de sayımında Cagliari belediye sınırları içinde nüfus 164.249'a düşmüştür ve 2010 tahminine göre 157.222'ye inmiştir. Nüfus sayımları sonuçlarını gösteren şu zaman grafiği Cagliari belediye sınırları içindeki nüfusun gelişmesini açıkça göstermektedir:
Kişi
Görülecek yerler
[değiştir | kaynağı değiştir] | Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Komşu beldeler
[değiştir | kaynağı değiştir]Cagliari'nin şu komünlerle sınırları bulunur: Assemini, Capoterra, Elmas, Monserrato, Quartu Sant'Elena, Quartucciu, Selargius, Sestu
Kardeş şehirler
[değiştir | kaynağı değiştir]Cagliari şu kentlerle kardeş şehir bağlantısı kurmuştur:
Konsolosluklar
[değiştir | kaynağı değiştir]Cagliari'de şu ülkelerin konsoloslukları bulunmaktadır:
.svg){kind=small}
Resimler
[değiştir | kaynağı değiştir]
-
Cagliari Roma amfitiyatrosu -
"Stampace" panaroması -
Cagliari eski şehir surları ve Katedral kubbesi -
Cagliari Katedral cephesi -
Cagliari surları üstündeki "Fil Kulesi)" -
Cagliari'deki Krallık Sarayı içi: 1337-1847 döneminde Sardinya Krallığı Cagliari'de Krallık Naibi bulundurmuştur. -
Cagliari San Michele Kilisesi -
Cagliari Cristina şehir kapısı. -
Cagliari Castello. -
Cagliari Sant'Agostino Kilisesi içi -
Cagliari Via Roma çarşısı dükkanları. -
Cagliari San Remy Tabyasından bakış. -
Cagliari müzesi -
Cagliari Şehir Güzel Sanatlar Galerisi -
Cagliari Bonaria Bazilikası -
Cagliari Carmine Meydanı -
Cagliari San Francesco da Paola Kilisesi -
Cagliari Tren Garı
.jpg)
.jpg)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Regione Autonoma della Sardegna". Regione.sardegna.it. 11 Aralık 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 May 2015.
- ^ "Monthly Demographic Balance". demo.istat.it (İngilizce). 6 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2025-11-10.
- ^ "Data services - Eurostat". 2 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Cagliari art (Italian Language Schools and Courses to Learn Italian in Italy.)". It-schools.com. 27 July 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 April 2010.
- ^ "Nell'Italia delle tasse Milano stacca tutti - Guarda il reddito del tuo Comune". Il Sole 24 ORE. 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 October 2013.
- ^ sistemi e grafiche netsoul srl www.netsoul.net. "Universitр degli studi di Cagliari". unica.it. 25 Eylül 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 May 2015.
- ^ "Chiesa di Cagliari". Chiesadicagliari.it. 5 March 2015. 13 Ağustos 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 May 2015.
- ^ Şablon:Catholic-hierarchy
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Cagliari Belediyesi resmi websitesi8 Mayıs 1999 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İtalyanca)
