Cihanoğlu ailesi
Cihanoğulları (veya Cihanoğlu ailesi), Osmanlı Devleti'nde merkezi yönetimin zayıflayarak bölgesel derebeyliklerin ön plana çıktığı 18. yüzyılda Aydın çevresinde hakimiyet kurmuş iki aileden biridir. Cihanoğulları'nın hakimiyeti Aydın merkeze 22 km uzaklıktaki Koçarlı çıkışlı olmuş, diğer derebeylik soyu olan Arpazlı ailesi ağırlığını daha iç kısımda Nazilli merkezli olarak hissettirmiştir.
Aile içi rivayetlere göre, Kanuni Sultan Süleyman 1522 yılında Rodos ve İstanköy adalarını almak için ordusuyla Koçarlı'dan geçerken, Mersinbelen, Yağcıdere ve Dereköy dolaylarında konaklamış. O sırada 250 kişilik bir Türk aşireti de bu bölgede bulunmaktaymış. Aşiret Reisi Mehmet Bey, Kanuni'nin ordusuna katılarak, Rodos seferinde bulunacağını padişaha arz etmiş. Tam bu sırada Mehmet Bey'in çadırında bir çocuk dünyaya gelmiş. Padişah bu haberin kendilerine uğur getireceği düşüncesiyle çocuğun adını "Cihan" koymuş ve çocuğa Beşparmak Dağlarından başlamak üzere Çine Çayı ve Sarıçay arasında kalan ve Büyük Menderes Nehri'ne kadar olan araziyi bağışlamıştır.[1]
Cihanoğulları bu şekilde kök salmış ve 18. yüzyılda güçlerinin doruğuna ulaşmışlardır. 16. yüzyılda Koçarlı yakınındaki Cincin köyünde inşa ettirilen kale, 1753'te Koçarlı Dedeköy'de Cihanoğlu Hacı Mehmet tarafından 'müceddeden' (mevcut bir yapının yerine) yaptırılan Dedeköy Cihanoğlu Camii, 1756 tarihli ve Cihanoğlu Müderris Abdülaziz Efendi tarafından yaptırılan Aydın Cihanoğlu Camii ve medresesi ve Koçarlı Cihanoğlu Camii, 1763-1764 yıllarında Cihanoğlu İbrahim Ağa tarafından Koçarlı'da caminin ve aile konağının yanı başında inşa ettirilen gözetleme ve savunma amaçlı Cihanoğlu Kulesi de bu gücün simgeleri olmuştur.
Ailenin 18. yüzyıl eserlerinde bir alamet-i farika gibi dikkati çeken önemli bir özellik, bunların Türk barok mimarisinin öncülüğünü yapmış olmalarıdır. Gerçekten de, İstanbul'da, ancak 70-80 yıl sonra, 19. yüzyıl ortalarında Balyan ailesinin eserleriyle mimari manzaranın bir parçası haline gelecek barok stil, Aydın'da Cihanoğulları tarafından çok önceleri uygulanmıştır.[kaynak belirtilmeli]
Aileden birkaç fert ve sayılan eserler günümüze kadar gelmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Anadolu Gazetesi, 3 Ocak 1936, s.6.