Denetaca

Denetaca
Dene Dháh
Ana dili olanlar	Kanada (Kuzeybatı Toprakları, Alberta, Britanya Kolombiyası)
Konuşan sayısı	2310 (Kanada 2006 sayımı)  (tarih gerekli)
Dil ailesi	Denesey Na-Dene Eyak-Atabask Atabask Kuzey Slavey Denetaca
Yazı sistemi	Kanada yerli heceyazısı ve Latin
Dil kodları
ISO 639-2	den
ISO 639-3	–
ELP	Dene K'e (Slavey)

Echo Dene School, Fort Liard, Eylül 2011

Denetaca ya da Güney Slaveycesi (kendilerince Dene Dháh (dil), Dene Thaʼ ᑌᓀ ᒐ (halk), Dene Zhatié ᑌᓀ ᔭᕠᐁ; İngilizce Dene Tha, Dene Dháa, South Slavey (derogatory), Slavey proper, Dene, Etchaottine], Kanada'nın Kuzeybatı Toprakları'nda Dehcho Bölgesi'nde Büyük Esir Gölü (Great Slave Lake) ve yukarı Mackenzie Nehri yörelerinde, Alberta bölgesinin kuzeydoğusunda ve Britanya Kolombiyası bölgesinin de kuzeybatı kısmında konuşulan Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir.

En yakın akrabası Satucadır. Daha uzak olan akrabaları Tlınçonca, Denesulinece, Danezaca, Sekanice, Tagişçe, Tahltanca ve Kaskacadır. Komşuları olarak doğuda Denesulinece, güneyde Danezaca, güneybatıda Sekanice, batıda Tahltanca, kuzeyde Tlınçonca yer alır. Kanada 1998 sayımına göre 2620 olan konuşan sayısı 2006 sayımında 2310' düşmüştür.

Adları Kri Kızılderililerinin (Cree) verdiği Awokànak ('slave = köle, esir') adının İngilizceye birebir çevirisinden çıkmıştır ve bu kötü anlamı "bertaraf " etmek için de y harfi eklenmiştir. Fakat konuşanları Slavey adını aşağılayıcı, küçültücü (derogatory) bulup hoş karşılamazlar ve Dene Tha adını tercih ederler.

Diyalekt ve kabileler

• Kátłʼodehche dialect
• Bistcho şivesi [kendilerince Kegúnht’u; İngilizce Bistcho Lake dialect]
• Assumption/Habay şivesi [kendilerince Xewónht’e; İngilizce Assumption/Habay dialect]
• Fort Vermilion/Eleshe şivesi [kendilerince Xewónst’e; İngilizce Fort Vermilion/Eleshe dialect]

Örnekler

Kátłʼodehche dialect

• Dene Slavey
• Dene edenédlı̨e Slavey person
• dene insan; kişi
• deneke halk
• denezhu erkek
• ... gotʼı̨ı̨ ... halkı
• edı̨htłʼéh ghágonehtę öğretmen
• godelé kan
• gotthʼené kemik
• gondaa göz
• gokée ayak
• tu theʔǫ göl
• shíh dağ
• nımbáa chʼoıa Kızılderili çadırı
• ke ayakkabı
• tthı̨h balta
• tʼéh kömür
• datłeh sabun
• edı̨htł'éh k'ekeh gháts'enda televizyon
• zhah kar
• chǫ yağmur
• nıhtsʼı rüzgâr
• sa güneş
• ǫdzı̨za ay
• thę́ yıldız
• łíé bir
• ǫkı iki
• taı üç
• dı̨ı̨ dört
• sųláı beş
• etsʼę́taı altı
• łą́hdı̨ı̨ yedi
• etsʼę́dı̨ı̨ sekiz
• łáúlı dokuz
• honéno on
• honéno ndaa łíé on bir

Dış bağlantılar

• http://www.ssdec.nt.ca/Dictionary/index.html%7C South Slavey Topical Dictionary Kátłʼodehche Dialect (2009)