Deventer

Deventer
Deventer
Belediye / Şehir
	; Bayrak ; Deventer arması
	; Deventer'nin Overijssel'deki konumu
	Deventer Deventer'nin Hollanda'daki konumu
Ülke	Hollanda
İl	Overijssel
Belediye	Deventer
Yüzölçümü
• Toplam	34.37 km²
• Su	3,07 km² (118 mil²)
Nüfus (2012)
• Toplam	8.615
• Yoğunluk	751/km²
Zaman dilimi	UTC+01.00 (OAS)
• Yaz (YSU)	UTC+02.00 (OAS)
Alan kodu	0571
	Resmî site; www.deventer.nl/

Deventer, Hollanda'nın Overijssel eyaletinin Salland bölgesinde kurulmuş olan bir belediyedir. Şehrin büyük kısmı Ijssel Nehri'nin doğu yakasında olmakla birlikte batı yakasına doğru da gelişim göstermiştir. 2005 yılında ülke genelinde uygulanan bürokrasiyi azaltma politikası sonucunda nüfusu 5000 olan Bathmen ile birleştirilmiştir.

Deventer büyük ihtimalle Ijssel Irmağı kenarında tahta bir kilise inşa eden İngiliz misyoner Lebuinus tarafından 768 yılında kurulmuştur. Ancak 1981-2006 arasında sürdürülen arkeolojik çalışmalar sonucunda buradaki ilk yerleşimin Bronz Çağı'na kadar gittiği görülmüştür. Ancak Roma Dönemi'nde burada Devantria isimli bir kalenin bulunduğu yolundaki yaygın inanış kanıtlanamamıştır.

Tarih

Orta Çağ

Hansa Birliği'nin bir üyesi olan ve IJssel Irmağı kıyısında, önemli bir ticaret yolunun kavşağında bulunan Deventer, 882 yılında Vikingler tarafından yerle bir edilmiştir. Şehir hemen tekrar kurulmuş ve bir surla savunması güçlendirilmiştir. 1000-1500 yılları arasında limanına büyük gemilerin de yanaşabilmesinin bir sonucu olarak şehir hızla gelişmiştir.

Deventer, Geert Groote'nin doğduğu şehir olup, Thomas Kempis ve Erasmus gibi düşünürlerin etkilendiği kendi okulunu burada kurmuştur.1477 gibi erken bir tarihte bile burada bir basımevi kurulmuştu. Bunun yanı sıra Erasmus'un çocukken gittiği Latin Okulu da Deventer'de bulunmaktaydı.

16. yüzyıldan 20. yüzyıla

1500-1800 yılları arasında Ijssel Nehri'nin su seviyesindeki düşme nedeniyle limanla birlikte şehir de önemini yitirmeye başladı. Bu durum Hollanda şehirleri arasındaki ticari rekabet ve 1568-1648 yılları arasındaki din savaşları nedeniyle daha da hızlanmıştır. 18. yüzyılda demir endüstrisi şehre geldi. Bunun nedeni şehrin doğusunda içinde demir içeren bir tür kum bulunmasıdır. Bu sayede şehir endüstriyel bir merkez haline geldi.

İkinci Dünya Savaşı

Deventer, Hollanda'daki süvari birliğinin bir garnizonuna sahip olmasına rağmen, tüm tarihi boyunca çok az savaş görmüştür. Ancak endüstri merkezi ve limanı İkinci Dünya Savaşı sırasında ağır bombardımana maruz kalmıştır. Buna rağmen şehir merkezi bu bombardımandan zarar görmeden kurtulmuştur.

Şehir merkezinin 2 km kuzeydoğusunda bulunan ve Nazi polislerinin eğitildiği bu bina, günümüzde mülteci sığınma evi olarak hizmet vermektedir.

Kültür, Sanat ve Doğa

Deventer, her yıl düzenlenen Deventer Kitap Fuarı(Deventer Boekenmarkt) ile ünlüdür. Bu fuar, Avrupa'nın en büyük açık hava kitap fuarlarından biri olup, her yıl binlerce ziyaretçi çeker.

Deventer Dickens Festivali, her yıl Aralık ayında burada düzenlenen büyük bir etkinliktir. Bu festival, ünlü İngiliz yazar Charles Dickens'ın eserlerinden ilham alınarak düzenlenir ve şehri adeta 19. yüzyılın Viktorya dönemi atmosferine büründürür.

Deventer şehri IJssel Nehri'nin kıyısında yer almaktadır. Nehir, Hollanda'nın doğusundan başlayıp batıya doğru akar ve kuzeydeki IJsselmeer Gölü'ne dökülür.

Deventer'de bulunan önemli bazı müzeler şunlardır:

Oyuncak Müzesi Deventer (Speelgoedmuseum Deventer) : Çocukluk ve oyuncak tarihine ilgi duyanlar için zengin bir koleksiyona sahip olan bu müze, eski oyuncaklar ve oyunları sergiliyor.
Tartıevi Müzesi (Museum de Waag) : 1550 yılında inşa edilen tarihi bir binada yer alan bu müze, endüstriyel ve ticari tarih ile ilgili eserleri sergiliyor.
Motor Göstergesi ve Mürettebat Uyarı Sistemi Müzesi (Museum EICAS) : Sanat ve tarih meraklıları için ilginç bir koleksiyona sahip olan bu müze, özellikle sıfır sanat hareketine odaklanmaktadır.
Geert Groote Huis: Orta Çağ'dan kalma bu tarihi yapıda, dini ve tarihi sergiler yer almakta ve şehrin dini geçmişine ışık tutmaktadır.

Bu müzeler, Deventer'ın zengin kültürel mirasını keşfetmek isteyenler için önemli duraklardır.

Şehir Efsaneleri

Sıçan Evi

Yaklaşık 500 yıl önce Deventer'de bir kıtlık baş göstermiş. Herkes açlık çekerken, Govert adında bir tüccar çavdar stoklamış. Ancak, o kadar yüksek fiyatlar belirlemişti ki, kimse çavdar alamıyormuş. Bir gün, rahibeler ondan çavdarları fakir insanlara dağıtmasını istemişler. Govert öyle sinirlenmiş ki, "Çavdarımı fakirlere dağıtacağıma, sıçanlar yesin daha iyi!" demiş. Bunun üzerine şehrin tüm sıçanları depoya girerek, tüylerinin arasında bütün çavdarı çalmışlar. Ardından, bu çavdarı fakirlerin evlerine götürüp onlara dağıtmışlar.

İki Kız Kardeş

Deventer'deki Bergkerk Kilisesi'nin iki kulesinin yapımını birbirlerinden asla ayrılmayan iki kız kardeş üstlenmiş. Günlerden bir gün şehre bir şövalye gelmiş. İkisi de bu şövalyeye âşık olmuşlar. Şövalye de onlardan birini sevmiş ve mutlu bir şekilde yaşamaya başlamışlar. Ancak diğer kız kardeş üzüntüsünden hastalanarak ölmüş. Diğeri ise kendini suçlu hissetmiş ve kısa süre sonra da o da ölmüş. Bu nedenle kilisenin kuleleri eşit yükseklikte değildir.

Şeytan

Yaşlı Boekert borç içinde ölmüş. Oğlu çok endişelenmiş çünkü sadece eski bir ahırı ve çok az parası varmış. Kendi kendine, "En iyisi ruhumu şeytana satayım," demişken bir anda karşısında şeytanı bulmuş ve bir anlaşma yapmışlar. Buna göre, şeytan, horozlar ötmeden önce bir gecede ahırı bitirecek, karşılığında ise Boekert'in ruhu onun olacaktı. Şeytan tüm gece çalışmış ve tam bitirmek üzereyken, Boekert horoz gibi ötmeye başlamış. Şeytan, onun hile yaptığını iddia etmiş. Ancak, diğer horozlar da ötmeye başlayınca, Boekert hem yeni bir ahıra sahip olmuş hem de ruhunu şeytandan kurtarmış.

Günümüzde Deventer

Şehrin ticari ve endüstriyel önemi azalmış olsa da hala devam etmektedir. Şehrin ekonomisinin başlıca lokomotifleri, merkezi ısınma sistemleri üreten bir fabrika, önemli bir basımevi olan Kluwer ve 500 yıldır üretilen Deventer Keki'dir.

Hollanda'da Türk konsolosluğu bulunan 3 şehirden biri Deventer'dir. Diğerleri ise Amsterdam ve Rotterdam'dır.

Çeşitli yerler ve festivaller

Waag (Tartıevi): Brink Meydanı'nın kenarında 1550 yılında kurulmuş ve 2003-2004 yılları arasında restore edilmiştir. Bugün içerisinde endüstriyel ve ticari tarih, resim, gümüş eşya ve tarih öncesi döneme ait kalıntıların sergilendiği Deventer Şehir Müzesi bulunmaktadır. Waag'ın dış duvarına asılı bir kazan bulunmaktadır. Yaygın inanışa göre bu kazanda sahte para basan bir kişi kaynatılarak idam edilmiştir.
Lebuin Kilisesi: Orgu ve tavan resimleriyle dikkat çeken gotik bir kilisedir.
Brink: 1575-1900 yılları arasında inşa edilmiş olan evlerin, dükkânların ve cafelerin bulunduğu kent meydanıdır. Şehrin gece hayatının merkezi de burasıdır. Bu meydanda ayrıca her cuma ve cumartesi pazaryeri kurulmaktadır. Bunun yanı sıra bir Orta Çağ geleneği olarak en büyük pazar Hayırlı Cuma günü kurulmaktadır. Meydanda ünlü Deventer ballı kekinin (Deventer Koek) satın alınabileceği Bussink Koekhuisje bulunmaktadır.
Oyuncak Müzesi': Waag'ın tam arkasında bulunur.
Dağ Kilisesi: Küçük bir tepenin üzerine kurulmuştur ve bugün modern sanatlar müzesi olarak hizmet vermektedir.

Ayrıca şehirde ulusal ve uluslararası üne sahip değişik festivaller düzenlenmektedir.

Temmuzun ilk haftasında sanatçıların sokaklarda ücretsiz performanslar sergilediği Deventer op Stelten Açık Hava Festivali.
Ağustos ayında yılda yaklaşık 125.000 civarı turist çeken Avrupa'nın en büyük kitap fuarı.
Aralık ayında insanların Viktorya Dönemi kıyafetleri giyerek sokaklarda dolaştıkları Dickens Festivali.

Ulaşım

A1 otoyolu ile N337, N344 ve N348 ana yolları Deventer'de bulunmaktadır.

Spor

Go Ahead Eagles futbol kulübü dört kez Hollanda şampiyonu oldu. 21 Nisan 2025 tarihinde oynanan KNVB Beker (Hollanda Ulusal Kupası) finalinde AZ Alkmaar'ı penaltı atışları sonucu mağlup ederek kulüp tarihindeki ilk KNVB Kupası'nı müzesine götürdü.

1922 yılında inşasına başlanan kulübün stadyumu De Adelaarshorst'ta 2015 yılında büyük bir restorasyon çalışması yapıldı.