Disgrafi
Disgrafi, yazma becerisinde belirgin güçlük, özellikle el yazısı, heceleme ve yazılı anlatımda beklenen düzeyin altında kalma durumudur.[1][2] DSM-5-TR sınıflandırmasına göre yazılı anlatım alanındaki güçlükler, Özgül Öğrenme Bozukluğu yazılı anlatımda bozulma ile başlığı altında değerlendirilir ve bağımsız bir tanı adı olarak kullanılmaz.[3] ICD-11’de durum, 6A03.1 Yazılı anlatımda bozulma ile giden gelişimsel öğrenme bozukluğu olarak sınıflandırılır.[4][5]
Disgrafi bir transkripsiyon güçlüğü olarak ele alınır ve yazıbirim örüntülerinin işlenmesi ile bellekte tutulmasını ifade eden orthographic coding süreçlerindeki aksamalar ve parmak hareketlerinin sıralı planlanmasındaki güçlüklerle ilişkilendirilmektedir.[6][7][8] Yazma güçlüğü birçok bireyde DEHB ve gelişimsel koordinasyon bozukluğu (DCD) ile birlikte görülebilir ve okuma-yazma güçlükleriyle eşgörülüm gösterebilir.[9]
Tanıda bireyin eğitim geçmişi, standartlaştırılmış değerlendirmeler ve yazılı performansın günlük işlevsellik üzerindeki etkisi birlikte dikkate alınır. DSM-5-TR ölçütleri sorunların en az altı ay sürmesini ve hedeflenen eğitim desteğine karşın belirgin güçlüklerin devam etmesini bekler.[10][11] Okul çağındaki çocuklarda el yazısına ilişkin güçlüklerin müdahale olmadan kendiliğinden düzelmediğine ve yaygınlığın %10–%30 aralığında olabildiğine dair bulgular vardır.[12] Klinik ve eğitimsel uygulamalarda yazma ürününün yanı sıra yazma sürecinin de değerlendirilmesi önerilir.[13][14]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "What Are Specific Learning Disorders?". American Psychiatric Association. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2025.
- ^ "Dysgraphia: What It Is, Symptoms, Diagnosis & Treatment". Cleveland Clinic. 2022. 14 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2025.
- ^ "Specific Learning Disorder (Fact Sheet)" (PDF). American Psychiatric Association. 2016. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2025.
- ^ "ICD-11 for Mortality and Morbidity Statistics". Dünya Sağlık Örgütü. 1 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2025.
- ^ "Clinical descriptions and diagnostic requirements for ICD-11 mental, behavioural or neurodevelopmental disorders" (PDF). World Health Organization. 2024. Erişim tarihi: 14 Ekim 2025.
- ^ "Understanding Dysgraphia". International Dyslexia Association. 2019. 16 Eylül 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2025.
- ^ Berninger, V.W.; Richards, T.L.; Abbott, R.D. vd. (2015). "Differential diagnosis of dysgraphia, dyslexia, and OWL LD: Behavioral and neuroimaging evidence". Reading and Writing. doi:10.1007/s11145-015-9565-0. PMID 26339337.
- ^ Chung, P.J.; Patel, D.R.; Nussbaum, R. (2020). "Disorder of written expression and dysgraphia: definition, characterization, and causal hypotheses". Current Opinion in Psychology. 27: 84–89. doi:10.1016/j.copsyc.2018.08.017. PMID 32206583.
- ^ Kim, Y.-S.G.; Petscher, Y.; Foorman, B.R. (2022). "Co-Occurrence of Reading and Writing Difficulties". Frontiers in Psychology. doi:10.3389/fpsyg.2022.860649. PMID 35874125.
- ^ "What Are Specific Learning Disorders?". American Psychiatric Association. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2025.
- ^ "Written Language Disorders". American Speech-Language-Hearing Association (ASHA). 19 Eylül 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2025.
- ^ Feder, K.P.; Majnemer, A. (2007). "Handwriting development, competency, and intervention". Developmental Medicine & Child Neurology. 49 (4): 312–317. doi:10.1111/j.1469-8749.2007.00312.x. PMID 17376144.
- ^ Rosenblum, S.; Weiss, P.L.; Parush, S. (2004). "Handwriting evaluation for developmental dysgraphia: Process versus product". Reading and Writing. 17 (5): 433–458. doi:10.1023/B:READ.0000044596.91833.55.
- ^ Teaching Students with Dyslexia and Dysgraphia: Lessons from Teaching and Science. Baltimore: Paul H. Brookes Publishing. 2009. ISBN 978-1-55766-934-6.
