Eşitlik ve Demokrasi Partisi

Eşitlik ve Demokrasi Partisi
Eşitlik ve Demokrasi Partisi
Kısaltma	EDP
Genel başkan	Ferdan Ergut
Kuruluş tarihi	14 Mart 2010
Kapanış tarihi	25 Kasım 2012
Bölünme	Cumhuriyet Halk Partisi; (2010); Sosyal Demokrat Parti; (2011)
Önceli	Sosyaldemokrat Halk Partisi; Özgürlük ve Dayanışma Partisi
Ardılı	Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi
İdeoloji	Sol liberteryenizm; Sosyal liberalizm
Siyasi pozisyon	Sol
Resmî renkler	Yanık Sarı ve Mor
Slogan(lar)	Herkese Eşitlik, Her Yerde Demokrasi...
İnternet sitesi
	http://esitlikvedemokrasipartisi.blogspot.com/

Eşitlik ve Demokrasi Partisi (EDP), soldan birçok siyasal hareketin solda yeni parti arayışları içerisinde bir araya gelmesi sonucu 13 Mart 2010'da kurulmuştur. Yüksek Seçim Kurulu tarafından 12 Haziran 2011 Seçimleri'ne girebilmeye hak kazanmış 27 partiden biriydi.^[1]

Partinin kuruluşu özellikle ÖDP'den ayrılan Özgürlükçü Sol Hareket kanadın, SHP'nin ve ABF'nin yönetim kanadı ile yaptığı görüşmeler sonucunda gerçekleşmiştir. Partinin yönetim kurullarında olmalarına rağmen zamanla örgütsel anlamda aradıklarını bulamayan ABF ve SHP bileşenlerinden özellikle 12 Eylül 2010 anayasa değişikliği Referandumu ve 12 Haziran 2011 Seçimleri dönemlerinde ayrılmalar olmuştur.

İlk ayrılmalar, Kemal Kılıçdaroğlu'nun CHP Genel Başkanı olması ardından ve daha sonraki 12 Eylül 2010 Referandumu sürecinde Parti Meclisinin aldığı "AKP Zihniyetine Hayır, Referandumda Evet" kararı sonrası gerçekleşmiştir.

EDP, Mart 2011'de partinin en yetkili ve en geniş katılımlı organı Danışma Meclisini toplayarak, Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku ile seçimlere katılma kararı almıştır. Bu yüzden kendi başına seçime katılmamış ve YSK'ya aday listesi vermemiştir.^[2]

Bu karar da partiden SHP ve ABF bileşenlerinden MYK'da istifalara neden olmuştur. Bu istifalarla birlikte Ziya Halis de partinin büyümesini yeterince sağlayamadığı gerekçesiyle Genel Başkanlık görevinden istifa etmiştir.

12 Haziran 2011 Genel Seçimleri arefesinde parti yoğun olarak ÖDP'den ayrılan Özgürlükçü Sol Hareket ve partinin organlarında da görev almış bağımsız kişilerle yoluna devam etmiştir. ABF'den ve SHP'den yönetim seviyesinde verilen istifalar sonucu partide daha önce sıkça dile getirilen bileşen kavramının sonlandığı bir döneme girilmiştir.

EDP, 25 Kasım 2012 tarihinde Yeşiller Partisi ile birleşmiş; Yeşiller ve Sol Gelecek Partisi partisi kurulmuştur.

Parti tarihi

Kuruluş öncesi

24 Mayıs 2002'de kurulmuş olan Sosyaldemokrat Halk Partisi, 7 Haziran 2009'da yaptığı 2. Olağanüstü Kurultayı'nda, Hüseyin Ergün'ü genel başkan seçip, “Çağdaş Solda Büyük Buluşma”nın sağlanması için partilerinin her türlü fedakarlığı yapacağını karar altına aldı.
Alevi Bektaşi Federasyonu da daha önce 12 Nisan 2009'da yaptığı solda yeni bir partiye ihtiyaç olduğu yönünde açıklaması sonrası 25 Temmuz 2009’dan itibaren 'Nasıl Bir Türkiye İstiyoruz' Çalışma Grubu'nu oluşturarak çeşitli çevrelerle fikir alışverişine girmişti.^[3]
Daha önce Özgürlük ve Dayanışma Partisi'nde bulunan Özgürlükçü Sol Platform etrafında örgütlü partililer; Kürt sorunu, solda yenilenme gibi konularda partiyle ayrı düştükleri için 17 Haziran 2009’da Ufuk Uras’la birlikte Özgürlükçü Sol Hareket adıyla istifa ettiler.

Özgürlükçü Sol Hareket’in çağrısı üzerine SHP, DSİP ve Alevi Bektaşi Konfederasyonu yöneticileri ile kimi sendikacılar ve aydınlar 4 Temmuz’da toplanarak, yeni sol parti girişimini tartıştı.^[4]

Kuruluş

Yoğunlukla bu üç kesimin (SHP, Yeni Sol-ÖSH, ABF-Nasıl Bir Türkiye İstiyoruz) yürüttükleri görüşmeler neticesinde 12 Mart 2010 günü çok sayıda bireysel katılımla birlikte kuruldu. Kuruluş, parti kuruluşunu hızlandırmak amacı ile SHP'nin 3. Olağanüstü Kurultayı'nda kurumsal kimliğin devralınması ve SHP'nin isminin, programının ve tüzüğünün yenilenmesi ile gerçekleşmiş oldu.

Parti bileşenlerinin vardıkları mutabakat sonucu 1991 seçimlerinde SHP'den Sivas milletvekilliğine seçilmiş; 1995 yılında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ve Devlet Bakanlığı yapmış olan Ziya Halis genel başkanlığı üstlendi.

Ayrılmalar

22-23 Mayıs 2010 tarihlerinde gerçekleşen kurultay sonucu Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanlığına Kemal Kılıçdaroğlu'nun getirilmesi ile birlikte Başta İstanbul ve Ankara olmak üzere yüzlerce Eşitlik ve Demokrasi Partisi üyesi partiden istifa ederek Cumhuriyet Halk Partisi'ne katıldı. Bu süreçte partinin SHP ve ABF kökenli kadrolarının bir çoğu da yönetim görevlerinden veya partiden ayrıldı, bir kısmı ise EDP de kaldı.

Yine 12 Eylül 2010 Referandumu sürecinde Parti Meclisinin aldığı "AKP Zihniyetine Hayır, Referandumda Evet" kararı sonrası MYK'dan ayrılmalar oldu.

Mart 2011'de partinin en yetkili ve en geniş katılımlı organı Danışma Meclisini toplayarak, Emek, Demokrasi ve Özgürlük Bloku ile seçimlere katılma kararı aldı. Bu yüzden kendi başına seçime katılmadı ve YSK'ya aday listesi vermedi. Bu karar da partiden SHP ve ABF bileşenlerinden istifalara neden oldu.

EDP'den ayrılan SHP kadrolarının bir kısmı daha sonra 16 Nisan 2011'de Hüseyin Ergün'ün genel başkanlığında Sosyal Demokrat Parti'yi kurdu.

Partinin kurucu genel başkanı Ziya Halis 14 Mart 2011 tarihinde yaptığı açıklamada "EDP Genel Başkanlığı görevinden partinin arzu ettiğim gelişimini ve büyümesini yeterince sağlayamadığım için istifa ediyorum" diyerek genel başkanlıktan ayrıldı.

Ayrılmalar sonrası

Ziya Halis'in istifasından sonra Parti Meclisi aldığı kararla partiye bağımsız olarak katılan Doç. Dr Ferdan Ergut'u genel başkan olarak seçti. Bu dönemde tabanda zaten varlıkları çok fazla hissedilmeyen ABF ve SHP kesimlerinden MYK'da da yaşanan istifalar sonucu MYK oldukça yenilendi. Parti politikalarında kalkınmacı sosyal demokrasi anlayışından uzaklaşılmış ve parti işleyişi daha yatay bir hale geldi.

Ferdan Ergut daha sonra yapılan ilk olağan kongrede de tek aday olarak parti genel başkanlığına seçilmiş ve parti kapanana kadar bu görevi sürdürdü. Ayrıca bu kongrede Yeşiller Partisi ile birleşilmesi yönünde görüşmeler yapılması kararı alındı.

2012 yılı içinde ÖDP'de tekrar istifalar olmuş ve istifa edenlerden bir kısmı EDP'ye ve BDP'ye katılmıştır.

Kaynakça

^ "XXIV. Dönem Milletvekili Genel Seçimine katılabilecek siyasi partiler ile ilgili Yüksek Seçim Kurulu'nun 2011/144 sayılı kararı" (PDF). 17 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2011.
^ "12 Haziran 2011 tarihinde yapılacak olan XXIV. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde süresinde aday listesi veren siyasi partiler ile seçime katılmama kararı alan siyasi partiler hakkında Yüksek Seçim Kurulu'nun 2011/341 sayılı kararı" (PDF). 17 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2011.
^ "ABF Bulten". 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2012.
^ "Radikal".

Dış bağlantılar

Turnusol İnternet Gazetesi 19 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
edp genc 1 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
EDP Resmi Internet Sitesi 4 Mayıs 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

[1] "XXIV. Dönem Milletvekili Genel Seçimine katılabilecek siyasi partiler ile ilgili Yüksek Seçim Kurulu'nun 2011/144 sayılı kararı" (PDF). 17 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2011.

[2] "12 Haziran 2011 tarihinde yapılacak olan XXIV. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde süresinde aday listesi veren siyasi partiler ile seçime katılmama kararı alan siyasi partiler hakkında Yüksek Seçim Kurulu'nun 2011/341 sayılı kararı" (PDF). 17 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2011.

[3] "ABF Bulten". 20 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2012.

[4] "Radikal".

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Türkiye'deki eski siyasi partiler
Tek partili dönem (1923-1945)	Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası (TCF) (1924-25) Serbest Cumhuriyet Fırkası (SCF) (1930) Ahali Cumhuriyet Fırkası (ACF) (1930)
Erken çok partili dönem (1945-1960)	Millî Kalkınma Partisi (MKP) (1945-58) Çiftçi ve Köylü Partisi (ÇKP) (1946) Demokrat Parti (DP) (1946-60) Liberal Demokrat Parti (LDP) (1946) Türkiye Sosyalist Emekçi ve Köylü Partisi (TSEKP) (1946) Türkiye Sosyalist İşçi Partisi (TSİP) (1946-48) Türkiye Sosyalist Partisi (TSP) (1946, 1950-52) Millet Partisi (MP) (1948-53) Demokrat İşçi Partisi (DİP) (1950-55) İslam Demokrat Partisi (İDP) (1951-52) Türkiye Köylü Partisi (TKP) (1952-58) Cumhuriyetçi Millet Partisi (CMP) (1954-58) Vatan Partisi (VP) (1954-57) Hürriyet Partisi (HP) (1955-58) Ufak Parti (UP) (1957-58) Cumhuriyetçi Köylü Millet Partisi (CKMP) (1958-69)
Darbeler arası dönem (1960-1981)	Adalet Partisi (AP) (1961-81) Türkiye İşçi Partisi (TİP) (1961-81) Yeni Türkiye Partisi (YTP) (1961-73) Millet Partisi (MP) (1962-81) Türkiye Birlik Partisi (TBP) (1966-81) Cumhuriyetçi Güven Partisi (CGP) (1967-81) Millî Nizam Partisi (MNP) (1970-71) Demokratik Parti (DP) (1970-80) Cumhuriyetçi Parti (CP) (1972-73) Millî Selamet Partisi (MSP) (1972-81) Türkiye Ulusal Kadınlar Partisi (TUKP) (1972-81) Sosyalist Devrim Partisi (SDP) (1975-81) Vatan Partisi (VP) (1975-81) Türkiye İşçi Köylü Partisi (TİKP) (1978-81) Sosyalist Vatan Partisi (SVP) (1979-81)
12 Eylül sonrası (1981-2002)	Büyük Türkiye Partisi (BTP) (1983) Anavatan Partisi (ANAP) (1983-2009) Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP) (1983-85) Doğru Yol Partisi (DYP) (1983-2007) Muhafazakâr Parti (MP) (1983-85) Refah Partisi (RP) (1983-98) Bayrak Partisi (BP) (1983-92) Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP) (1983-86) Halkçı Parti (HP) (1983-85) Islahatçı Demokrasi Partisi (IDP) (1984-92) Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP) (1985-93) Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) (1985-95) Büyük Anadolu Partisi (BAP) (1986-92) Vatandaş Partisi (VAP) (1986) Hür Demokrat Parti (HDP) (1986) Büyük Vatan Partisi (BVP) (1986) Yeşiller Partisi (YP) (1988-94) Sosyalist Parti (SP) (1988-92) Halk Partisi (HP) (1989-91) Demokrat Merkez Partisi (DMP) (1990-91) Diriliş Partisi (DİRİ-P) (1990-97) Halkın Emek Partisi (HEP) (1990-93) Türkiye Birleşik Komünist Partisi (TBKP) (1990-91) Sosyalist Birlik Partisi (SBP) (1991-95) Demokrasi Partisi (DEP) (1991-94) Demokrat Parti (DP) (1992-2005) İşçi Partisi (İP) (1992-2015) Özgürlük ve Eşitlik Partisi (ÖZEP) (1992) Özgürlük ve Demokrasi Partisi (ÖZDEP) (1992-93) Sosyalist Türkiye Partisi (STP) (1992-93) Yeniden Doğuş Partisi (YDP) (1992-2002) Yeni Parti (YP) (1993) Büyük Değişim Partisi (BDP) (1993-94) Sosyalist İktidar Partisi (SİP) (1993-2001) Birleşik Sosyalist Parti (BSP) (1994-96) Halkın Demokrasi Partisi (HADEP) (1994-2003) Yeni Demokrasi Hareketi (YDH) (1994-97) Demokrasi ve Barış Partisi (DBP) (1996-2002) Barış Partisi (BP) (1996-99) Demokrat Türkiye Partisi (DTP) (1997-2008) Demokratik Halk Partisi (DEHAP) (1997-2005) Fazilet Partisi (FP) (1997-2001) Aydınlık Türkiye Partisi (ATP) (1998-2010) Değişen Türkiye Partisi (DEPAR) (1998-2002) Sosyalist Birlik Hareketi (SBHP) (1999-2009) Demokrat Halk Partisi (DHP) (1999-2010) Avrasya Partisi (AAP) (2002) Yeni Türkiye Partisi (YTP) (2002-04) Yeni Yüzler Partisi (YYP) (2002)
AK Parti dönemi (2002-günümüz)	Özgür Toplum Partisi (ÖTP) (2003-07) Sosyaldemokrat Halk Partisi (SHP) (2002-10) Sosyalist Demokrasi Partisi (SDP) (2002-15) Halkın Yükselişi Partisi (HYP) (2005-08) Hürriyet ve Değişim Partisi (HÜRPARTİ) (2005-18) Demokratik Toplum Partisi (DTP) (2005-09) Katılımcı Demokrasi Partisi (KADEP) (2006-19) Barış ve Demokrasi Partisi (BDP) (2008-2014) Hak ve Eşitlik Partisi (HEPAR) (2008-19) Yeni Parti (YENİPARTİ) (2008-12) Alternatif ve Değişim Partisi (AL PARTİ) (2008-12) İşçilerin Sosyalist Partisi (SOSYALİST PARTİ) (2008-13) Demokratik Sol Halk Partisi (DSHP) (2009-10) Türkiye Partisi (TP) (2009-12) Eşitlik ve Demokrasi Partisi (EDP) (2010-12) Halkın Sesi Partisi (HAS PARTİ) (2010-12) Milliyetçi ve Muhafazakâr Parti (MMP) (2010-13) Toplumsal Uzlaşma Reform ve Kalkınma Partisi (TURK PARTİ) (2010-22) Devrimci Halk Partisi (DEV-PARTİ) (2011-17) Güven Partisi (GP) (2012-14) Yeni Dünya Partisi (YENİ DÜNYA) (2013-23) Demokratik Gelişim Partisi (DGP) (2014-15) Anadolu Partisi (ANAPAR) (2014-15) Millet ve Adalet Partisi (MİLAD Partisi) (2014-17) Halkın Türkiye Komünist Partisi (2014-17) Türkiye Değişim Partisi (TDP) (2020-23) Büyük Türkiye Partisi (BÜYÜK TÜRKİYE) (2020-24) Aydınlık Demokrasi Partisi (ADP) (2021-24) Memleket Partisi (Memleket) (2021-25)
Güncel siyasi partiler İttifaklar Türkiye'de siyaset