Eclogues
Eclogae (Latince: Eclogae) veya Bucolica (Grekçe: βουκολῐκός, boukolĭkós) olarak da adlandırılan eser, Latin şairi Vergilius'un üç büyük eserinden ilkidir.[1]
Arkaplan
[değiştir | kaynağı değiştir]Theocritus'un Yunan bukolik şiirini türsel modeli olarak alan Vergilius, MÖ yaklaşık 44 ile 38 yılları arasındaki çalkantılı dönemde Roma'daki devrim niteliğindeki değişimi dramatik ve mitsel bir yorumla ele alarak Roma'ya özgü bir versiyon oluşturmuştur. Vergilius, Theocritus'un “küçük sahneler” veya “vinyetler” olarak adlandırılan şiirlerinden büyük ölçüde yoksun olan politik kargaşayı eserine dahil etmiştir; ancak, Theocritus'un pastoral manzaralarını bile erotik huzursuzluk bozmaktadır.
Vergilius'un eseri, her biri idil olarak değil, Yunanca'dan gelen eglog olarak adlandırılan on parçadan oluşmaktadır. Grekçe: ἐκλογή ('seçme', 'alıntı').[2] Şiirlerde, kırsal ortamlarda hayal edilen ve genellikle devrim niteliğindeki değişimlerin etkisi altında acı çeken, kucaklayan ya da mutlu veya mutsuz aşkları konu alan çobanlar yer alır ve bu çobanlar amebeik şarkılar söyleyerek iletişim kurarlar. Roma sahnesinde büyük başarıyla icra edilen bu eserler, Vergilius'u kendi yaşamı boyunca bir ünlü haline getiren, vizyoner siyaset ve erotizmin bir karışımını içerir.
Vergilius'un tüm eserlerinde olduğu gibi, Eclogae de daktilik heksametrede yazılmıştır.
Yapı ve Organizasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]
Birçok akademisyen, eserin yapısını oluşturan temel örgütsel ilkeleri belirlemeye çalışmıştır.[3][4] Yapı genellikle, 5. eglog etrafında dönen ve üçlü bir desen oluşturan simetrik bir biçimde değerlendirilmiştir. Aşağıdaki şema, Steenkamp (2011)'den alınmıştır:[5]
- 1 – Toprakların el konulması
- 2 – Aşk şarkısı
- 3 – Şarkı yarışması
- 4 – Din ve gelecek dünya
- 5 – 'Çoban' bir tanrıya dönüşür
- 6 – Mitoloji ve geçmiş dünya
- 7 – Şarkı yarışması
- 8 – İki aşk şarkısı
- 9 – Toprakların el konulması
Onuncu eglog ise tek başına durarak tüm koleksiyonu özetler.
Her iki yarıdaki karşılık gelen şiirler arasındaki sözel yankılar, simetriyi güçlendirir. Örneğin, 1.73'te Meliboeus'a söylenen “Armut dik (ama artık toprağını kaybettiği için bu, boş bir umut ya da imkansız bir gelecek planıdır)” ifadesi, 9.50'de Daphnis'e söylenen “Armut dik (gelecek nesillere umut bırak; torunların meyvelerini toplayacak)” ifadesine bir yankı oluşturur.[6] Eglog 10, önceki tüm şiirlerle sözel yankılar taşımaktadır.[7][8] Thomas K. Hubbard (1998), "Eserin ilk yarısı genellikle pastoral bir vizyonun olumlu bir inşası olarak görülürken, ikinci yarısı bu vizyondan giderek artan bir yabancılaşmayı dramatize etmektedir. İlk yarıdaki her bir şiir, ikinci yarıda ters sırayla ele alınarak yanıtlanır” şeklinde bir gözlemde bulunmuştur.[9]
Bununla birlikte, eglogların üçlü gruplar halinde düzenlenmiş olması, koleksiyonun aynı zamanda iki yarıya bölünmüş olarak görülmesine engel teşkil etmez; bu bağlamda, 6. eglogun başında ikinci bir açılış bulunmaktadır.[10]
Bununla birlikte, eglogların üçer gruplar halinde düzenlenmiş olması, koleksiyonun aynı zamanda iki yarıya bölünmüş olarak değerlendirilmesine engel teşkil etmez; bu bağlamda, 6. eglogun başlangıcı ikinci bir açılış işlevi görmektedir.
Her bir eglogun ortalama uzunluğu 83 dizedir ve uzun ve kısa şiirler birbirini takip edecek şekilde sıralanmıştır. Bu bağlamda, her iki yarıdaki 3. eglog en uzun olanıdır, 2. ve 4. egloglar ise en kısa olanlardır:[11]
- 1 – 83 dize
- 2 – 73
- 3 – 111
- 4 – 63
- 5 – 90
- 6 – 86 dize
- 7 – 70
- 8 – 108
- 9 – 67
- 10 – 77
Çeşitlilik aynı zamanda diyalog şeklindeki eglogların (1, 3, 5, 7, 9) monologlarla (2, 4, 6, 8, 10) dönüşümlü olarak sıralanması ile sağlanmıştır.
Bazı alimler, 1-9 numaralı eglogların her birinin çiftleriyle toplandığında sayısal tesadüfler ortaya çıktığını gözlemlemişlerdir: 2. ve 8. egloglar ile 3. ve 7. eglogların toplamı 181 dizedir; 1. ve 9. egloglar ile 4. ve 6. eglogların toplamı ise sırasıyla 150 ve 149 dizedir; ayrıca 2. ve 10. eglogların toplamı da 150 dizedir. Ancak, bu bulguların anlamı henüz netlik kazanmamıştır.[12] Benzer sayısal fenomenler diğer yazarların eserlerinde de bulunmuştur. Örneğin, Tibullus'un 2. kitabında 1. ve 6. şiirlerin toplamı, 2. ve 5. şiirlerin toplamı ile 3. ve 4. şiirlerin toplamı 144 dizedir.[13]
Eglog 1
[değiştir | kaynağı değiştir]Tityrus ile Meliboeus arasında geçen bir diyalog. Dönemin kargaşası içerisinde Meliboeus, topraklarından zorla uzaklaştırılmış ve belirsiz bir gelecekle karşı karşıya kalmıştır. Tityrus ise Roma’ya yaptığı yolculuğu ve orada karşılaştığı, dileklerini kabul eden ve ona topraklarında kalma izni veren “tanrı”yı anlatır. Tityrus, Meliboeus’a geceyi kendisiyle geçirmeyi teklif eder. Bu metin, MÖ 42’de Brutus ve Cassius’un (MÖ 44’te Sezar suikastını planlayanlar) Filippi Muharebesi’nde yenilmesinin ardından Marcus Antonius ve Octavian’ın ortak güçlerinin geri dönüşü sırasında gerçekleştirilen ünlü toprak müsaderelerini yansıttığı şeklinde yorumlanmıştır. [14]
Eglog 2
[değiştir | kaynağı değiştir]Çoban Corydon’un, yazın en sıcak döneminde patronunun gözdesi olan yakışıklı genç Alexis’e olan karşılıksız aşkını dile getirdiği bir monologdur. Şiir, Theocritus’un on birinci İdil’inden uyarlanmıştır; orijinal eserde Kiklop Polyphemus, deniz perisi Galatea’nın acımasızlığından yakınır.
Eglog 3
[değiştir | kaynağı değiştir]Menalcas, bir arkadaşı adına hayvan otlatan çoban Damoetas ile karşılaşır. İkili birbirlerine hakaretler savurur ve ardından Damoetas, Menalcas’a bir şarkı yarışması teklif eder. Menalcas bu teklifi kabul eder ve ödül olarak süslü kupalar sunar; ancak Damoetas, daha değerli bir ödül olan bir buzağıyı önerir. Komşu Palaemon, yarışmanın hakemi olmayı kabul eder. Şiirin ikinci yarısı, yarışmanın kendisinden oluşur ve Palaemon’un beraberlik ilan etmesiyle sona erer.
Eglog, büyük ölçüde Theocritus’un 5. İdil’ine dayanmaktadır; ancak diğer pastorallerden eklenen unsurları da içermektedir.
Eglog 4
[değiştir | kaynağı değiştir]Eglog 4, Mesiyanik Eglog olarak da adlandırılır,[15] Bir çocuğun doğumuyla müjdelenen ve “Jüpiter’in büyük armağanı” (magnum Iovis incrementum)** olarak anılan altın bir çağı hayal eder. Şair, Jüpiter’in bu sembolik soyundan hareketle kendi poetik yükselişini öngörür; mütevazı bukolik şiirden kahramanlık şiirine doğru yükselerek Homeros’a rakip olabilecek bir epik oluşturma arzusunu ifade eder. Bu yükselişin doruk noktasında, Vergilius'un amacı, Aeneis destanında somutlaşacaktır. Bu hırs dalgası içinde Vergilius, efsanevi şair Orfeus’u ve epik şiirin ilham perisi olan annesi Kalliope’yi yenmeyi öngörür. Ayrıca, bukolik flütün mucidi Pan’ı, hatta Pan’ın anavatanı olan Arkadya’da bile geride bırakmayı planlar. Vergilius, eserinin doruk noktasında, onuncu eglogda Arkadya’yı kendi alanı olarak ilan edecektir.
Dördüncü eglogdaki çocuğun kimliği belirsizliğini korumuştur; ancak yaygın bir yorum, bunun MÖ 40'ta Marcus Antonius ile evlenen Octavian’ın kız kardeşi Genç Genç Octavia’nın beklenen çocuğuna atıfta bulunduğu yönündedir.[16] Şiir, eglogun hitap edildiği Vergilius’un hamisi Gaius Asinius Pollio’nun konsüllüğüne yapılan atıf nedeniyle MÖ 40 yılına tarihlendirilmektedir.
İlerleyen yıllarda, şiirde öngörülen çocuğun İsa olduğu sıkça varsayılmıştır. Bu bağlantı ilk kez Konstantin’in Nutkunda kurulmuştur.[17] Caesarealı Eusebios tarafından yazılan Konstantin’in Hayatı eserine eklenen ve Azizler Meclisi’ne Hitap başlığını taşıyan bölümde bu bağlantı kurulmuştur.[18] Dante de Purgatorio, Canto XXII, 55-93. dizelerde bu okumaya kısaca değinir; burada Latin şair Statius, 4. Eglogu okuduktan sonra Hristiyanlığa geçtiğini belirtir. Bazı araştırmacılar ayrıca, eglogdaki peygamberane temalar ile Yeşaya 11:16’daki “Küçük bir çocuk onları güdecek” ifadesi arasındaki benzerliklere dikkat çekmişlerdir.
Eglog 5
[değiştir | kaynağı değiştir]Eglog 5'te, Menalcas, genç keçi çobanı Mopsus ile karşılaşır, onu över ve bir şarkısını söylemesi için yalvarır. Mopsus ikna olur ve efsanevi çoban Daphnis'in ölümüne ağıt yaktığı şarkısını söyler. Menalcas, Mopsus'un şarkısını övdükten sonra, Daphnis'in gökyüzünde bir tanrı olarak karşılanışını anlatan, aynı uzunlukta bir şarkı ile karşılık verir. Mopsus da Menalcas'ı över ve ikili karşılıklı hediyeler değiş tokuş eder.
Eglog 5, pastoral şiirin bir diğer önemli temasını, çoban-şairin şiir yoluyla dünyasal bir şöhret kazanma arzusunu ele alır. Şiirsel şöhreti sağlama arayışı, klasik pastoral ağıtlarda çobanların temel bir kaygısıdır; bu tema, Milton'ın Lycidas adlı eserindeki anlatıcıda da görülür.[19]
Eglog 6
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu eglog, MÖ 40'taki toprak müsaderelerinden sorumlu olan politikacı Alfenus Varus'a ithafla başlar. Ardından Vergilius, iki genç, Chromis ve Mnasyllos ile bir naiadın satir Silenos'u kendilerine şarkı söylemeye ikna etmelerinin hikayesini anlatır. Silenus, dünyanın başlangıcını, Tufan'ı, Altın Çağ'ı, Prometheus'u, Hilas'ı, Pasifae'yi, Atalanta'yı ve Faeton'un kız kardeşlerini anlatan bir şarkı söyler.
Bunun ardından Silenus, Vergilius'un yakın dostu Gallus'a Müzler tarafından Hesiodos'un kamış flütü verildiğini ve ona öğretici bir şiir yazma görevi verildiğini anlatır. Ardından Silenus, Vergilius'un hem deniz canavarı hem de Nisos'un deniz kuşuna dönüşen kızı olarak tanımladığı Skilla'yı ve Tereus ile Filomela'nın hikayesini anlatır.
En sonunda, Silenus'un aslında Evrotas kıyısında Apollon tarafından bestelenmiş bir şarkıyı söylemekte olduğunu öğreniriz.
Eglog 7
[değiştir | kaynağı değiştir]Keçi çobanı Meliboeus, tekrarlayan bir karakter olarak, Corydon ile Thyrsis arasında gerçekleşen büyük bir şarkı yarışmasına nasıl tanık olduğunu kendi kendine konuşarak hatırlar. Ardından, hafızasından bu ikilinin söylediği asıl şarkıları (altı tur boyunca karşılıklı dizeler) aktarır ve Dafnis'in hakem olarak Corydon'u kazanan ilan ettiğini hatırlar.
Bu eglog, sahte-Theocritus'un VIII. İdil'ine dayanır; ancak oradaki dizeler heksametreden ziyade elegiac couplet formundadır. Akademisyenler, Thyrsis'in neden kaybettiği konusunda tartışmaktadır. Okuyucu, Thyrsis'in dizelerinin Corydon'unkilerle çok yakın bir paralellik taşımasına rağmen, daha az müzikal ve bazen içerik bakımından daha kaba olduğunu hissedebilir.
Eglog 8
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu eglog, Pharmaceutria (Sihirbaz Kadın) olarak da bilinir. Şair, müzikleri Orpheus'unki kadar etkileyici olan iki çobanın karşıt şarkılarını aktarır. Her iki şarkı da dramatiktir; ilkinde bir erkek, ikincisinde ise bir kadın karakter yer alır. Her iki şarkı da üç ila beş dizelik bentlerden oluşur ve her bendin sonunda bir nakarat bulunur. İlk şarkıda şarkıcı, sevgilisinin başka bir adamla evlenmesinden yakınır; ikinci şarkıda ise bir kadın, sevgilisini geri kazanmak için bir büyü yapar.
Eglog 9
[değiştir | kaynağı değiştir]Genç Lycidas, kasabaya giderken yaşlı Moeris ile karşılaşır ve Moeris'in efendisi, şair Menalcas'ın küçük çiftliğinden zorla çıkarıldığını ve neredeyse öldürüldüğünü öğrenir. İkili, Menalcas'ın şiirlerinden bazı parçaları hatırlamaya başlar; bunlardan ikisi Theocritus'tan uyarlanmış, diğer ikisi ise dönemin güncel olaylarına ilişkindir. Lycidas, bir şarkı yarışması yapmak için istekli olduğunu belirtir, ancak adı geçen iki çağdaşı olan Romalı şairlerle boy ölçüşemeyeceğini kabul eder. Moeris ise unutkanlık ve sesini kaybetme bahanesiyle yarışmayı ertelemek ister. İkisi birlikte yürümeye devam eder ve yarışmayı Menalcas'ın gelişine ertelerler.
Eglog 10
[değiştir | kaynağı değiştir]Eglog 10'da Vergilius, Theocritus'un Sicilya’sını ve tutkulu çobanı Dafnis’i, çağdaşı olan Romalı elejik şair Gaius Cornelius Gallus’un aşk acısıyla Arkadya’da ölmekte olan sesiyle değiştirir. Vergilius, Pan’ın anavatanı olan bu uzak, dağlık ve mitlerle bezeli Yunan bölgesini pastoral şiirin özgün ve ideal mekânı olarak yeniden şekillendirir ve böylece Batı edebiyatı ve sanatında derin yankılar uyandıran bir geleneğin temelini atar.
Bu eglog, "omnia vincit amor" (aşk her şeyi fetheder) ifadesinin kaynağıdır.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Davis, Gregson (2010). "Introduction". Virgil's Eclogues, trans. Len Krisak. Philadelphia: U of Pennsylvania P. p. vii. 978-0-8122-4225-6
- ^ Liddell, Scott, Jones, Greek Lexicon έκλογή 24 Temmuz 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Rudd, Niall (1976). Lines of Enquiry: Studies in Latin Poetry. Cambridge: Cambridge University Press. p. 119.
- ^ Clausen, Wendell (1994). Virgil: Eclogues. Clarendon, Oxford University Press. p. xxi. 0-19-815035-0.
- ^ Steenkamp, J. (2011). "The structure of Vergil's Eclogues". In Acta Classica: Proceedings of the Classical Association of South Africa (Vol. 54, No. 1, pp. 101-124). Classical Association of South Africa (CASA); p. 113.
- ^ Steenkamp (2011), pp. 104–110.
- ^ Steenkamp (2011), p. 114.
- ^ Brooks Otis (1964) also detects a symmetry, in that eclogues 2, 3, 7 and 8 are particularly based on Theocritan models: Otis B. (1964), Vergil: A Study in Civilized Poetry (Oxford), pp. 128–31.
- ^ Hubbard, Thomas K. (1998). The Pipes of Pan: Intertextuality and Literary Filiation in the Pastoral Tradition from Theocritus to Milton. Ann Arbor: University of Michigan Press. p. 46. 978-0-472-10855-8
- ^ Steenkamp (2011), p. 112.
- ^ Van Sickle, J. (1980). "The book-roll and some conventions of the poetic book" 13 Nisan 2024 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Arethusa, 13(1), 5–42; p. 20.
- ^ Steenkamp (2011), p. 113.
- ^ Dettmer, H. (1980). "The arrangement of Tibullus Books 1 and 2". Philologus, 124(1–2), 68–82; page 78.
- ^ Meban, David (2009). "Virgil's "Eclogues" and Social Memory". The American Journal of Philology. 130 (1): 99-130. ISSN 0002-9475. JSTOR 20616169. 9 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi11 Mayıs 2025.
- ^ Edward Carpenter (1920) Pagan and Christian Creeds. p. 137.
- ^ Nisbet, R. G. M. (1995). Review of W V Clausen, A Commentary on Virgil, Eclogues. The Journal of Roman Studies, 85, 320-321; p. 320.
- ^ "Oration of Constantine". 16 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2025.
- ^ "The Christianisation of the 4th Eclogue reaches Dante via Constantine". Ariannaeditrice.it (İtalyanca). 23 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2024.
- ^ Lee, Guy, trans. (1984). "Eclogue 5". In Virgil, The Eclogues. New York: Penguin. pp. 29–35.
