Ernesto Sabato

Ernesto Sabato
Ernesto Sabato
Doğum	24 Haziran 1911; Rojas, Buenos Aires, Arjantin
Ölüm	30 Nisan 2011 (99 yaşında); Santos Lugares, Buenos Aires, Arjantin
Dil	İspanyolca
Eğitim	National University of La Plata
Önemli eser	Tünel (roman) ; Kahramanlar ve Mezarlar ;
Etkin yılları	1941–2004
Evlilik	Matilde Kusminsky Richter (e. 1936–1998)
Çocuklar	Jorge Federico Sabato ; Mario Sabato
İmza

Ernesto Sabato (24 Haziran 1911; Rojas, Buenos Aires - 30 Nisan 2011; Santos Lugares, Buenos Aires), Arjantinli romancı, gazeteci ve deneme yazarı. İspanyolca yazının en saygın ödüllerini kazandı ve Latin Amerika'daki askeri yönetimlere yaptığı eleştirileriyle tanındı. Başkan Raúl Alfonsín'in ricası ile 1976 - 1983 arasındaki Arjantin askeri yönetimi sırasında öldürülen on binlerce kişinin araştırıldığı Kirli Savaş komisyonunun (CONADEP) başkanlığını yaptı. Komisyonun bulguları 1984 yılında Bir Daha Asla başlığı ile Sabato tarafından yayımlandı.Tünel (1948), Kahramanlar ve Mezarlar (1961) ve Karanlıkların Efendisi (1974) romanları ile tanınır.^[1]^[2]^[3]

Yaşamı

İlk yılları

Calabrialı İtalyan göçmen Francesco Sabato ve Giovanna Maria Ferrari'nin 11 çocuğundan onuncu olarak Buenos Aires'in Rojas bölgesinde doğdu. 1929'da başladığı üniversite yaşamında Üniversite Reformu hareketine katıldı. 1933'te Komünist Gençlik Federasyonu genel sekreteri oldu. Marksizm ile ilgili bir toplantıda 17 yaşındaki Matilde Kusminsky Richter ile tanıştı. Richter daha sonra evini terk ederek Sabato ile yaşamaya başladı. 1934'te komünizm ve Josef Stalin rejimi ile ilgili şüpheler duymaya başlaması nedeniyle Arjantin Komünist Partisi tarafından 2 yıllığına Uluslararası Lenin Okulu'na Moskova'ya gönderildi. Buradan Paris'e kaçarak yayımlanmamış ilk romanı Bir ve Evren'i yazdı. Buenos Aires'e dönerek 1936'da Matilde Kusminsky Richter ile evlendi.

Eğitimi

La Plata Ulusal Üniversitesi'nde fizik ve matematik eğitimi aldı. Aynı okulda 1937'de doktorasını tamamladı. 1938'de Paris'te Curie Laboratuvarı'nda, ertesi yıl ABD'de Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde araştırmalar yürüttü. 1938'de oğlu Jorge Federico Sabato doğdu. Fransa'dayken yazın yaşamında derin izler bırakacak olan gerçeküstücülük hareketi ile tanıştı ve Oscar Domínguez, Benjamin Péret, Roberto Matta Echaurren ve Esteban Francés ile arkadaşlık etti.

Bilim insanı yılları

Gençliğinde fizik çalışarak doktora yapan Sabato, 1940 yılında Arjantine döndü ve mezun olduğu üniversitede mühendisliğe giriş, görelilik ve kuantum mekaniği dersleri verdi. İleriki yıllarda yanlış kullanılması nedeni ile bilime ilgisini yitirdi. Hükûmeti eleştirmesi nedeni ile üniversitedeki işine son verilmesiyle de1943'te bilimden tümüyle koptu.

“

Curie Enstitüsü'nde, bir fizikçinin yüksek hedefleri için kendimi boş hissettim. Durağanlık içinde ilerleyen, inançsızlıkla dövülmüş; ruhum yadsıdı bunu.

”

— Ernesto Sabato

1945'te ikinci oğlu Mario Sabato doğdu.

Yazarlık ve insan hakları savunuculuğu

Sabato, felsefe, toplumsal ve siyasal konularda Bir ve Evren eseriyle edebiyat alanında ilk başarısını elde etti. Romanlarında tipik bir anti-kahraman, içe kapanık kişiyi tasvir etti.

Yazılarını yakıp yok etme eğiliminden kurtularak yayımlanmış yalnızca üç romanı olmasına karşın Latin Amerika yazın dünyasında çok etkili oldu.

“

Anlamlı değil biliyorum, ama gerçekten bütün yaşamım bir şeyleri yok etme eğilimi içinde geçti, Başkalarının değil ama kendimin olanları. Belki çalışmalarımı yetkinlikten ve saflıktan uzak; ateşi ise durulaştırıcı buldum. Uzun yıllar üzerinde çalıştığım Kahramanlar ve Mezarlar’ı yakmak üzereydim, eşim bu kararım nedeni ile hastalandı, ben de fikrimi değiştirdim.

”

— Ernesto Sabato

Yayımlanmış ikinci romanı olan Kahramanlar ve Mezarlar Sabato'nun baş yapıtı olarak değerlendirilir. Üretken bir deneme yazarı da olan Sabato'nun metafizik, politika ve tango ile ilgili birçok denemesi vardır.

1983'te Arjantin askeri rejimi sırasında kaybolanların izini araştırmak için atandığında, bu görevi “cehennemin içine yavaş iniş” olarak tanımladı. Başında bulunduğu komisyonun hazırladığı kapsamlı rapor 9 askeri görevlinin yargılanmasında kullanıldı.^[1]

Ölümü

1998'de eşi öldü. 1999'da İtalyan vatandaşlığı aldı. Sabato, 30 Nisan 2011'de yüzüncü doğum gününe 2 ay kala Buenos Aires yakınlarında Santos Lugares'te öldü. Eşi Elvira Gonzales Fraga Sabato'nun bronşit nedeni ile öldüğünü bildirdi.^[4] 24 Haziran 2019'da 108. doğum gününde Google Doodle ödülü aldı.^[5]

Sabato, Perulu yazar Mario Vagas Llosa ile 1981

Yapıtları

Uno y el universo (Bir ve Evren) 1945
El túnel (Tünel) 1948
Hombres y engranajes (İnsanlar ve Dişliler) 1951
El otro rostro del peronismo (Peronizmin Öbür Yönü) 1956
El caso Sabato (Sabato Olayı) 1956
Sobre heroes y tumbas (Kahramanlar ve Mezarlar) 1961
Tres aproximaciones a la literatura de nustro tiempo (Çağımız edebebiyatına üç yaklaşım) 1968
Abaddón el exterminador (Karanlıkların Efendisi) 1974
Nunca mas (Bir Daha Asla) 1984
La resistancia (Direniş) 2000

Ödüller

1984 Miguel de Cervantes Ödülü
1989 Kudüs Bireysel Özgürlük Ödülü
Légion d'honneur
Prix du Meilleur Livre Étranger

Kaynakça

^ ^a ^b "Argentine writer Ernesto Sabato dies, age 99". BBC 30 Nisan 2011. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.
^ Grazina, Karina. "Argentine writer Ernesto Sabato dies at age 99". Reuters. 24 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.
^ "Cronología Anotada de Ernesto Sabato". web arcieve. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.
^ Barrionuevo,, Alexei. "Ernesto Sábato, Novelist and Argentina's Conscience, Dies at 99". The New York Times. 6 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.
^ "Ernesto Sábato's 108th Birthday". Google. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.

[:0-1] "Argentine writer Ernesto Sabato dies, age 99". BBC 30 Nisan 2011. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.

[2] Grazina, Karina. "Argentine writer Ernesto Sabato dies at age 99". Reuters. 24 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.

[3] "Cronología Anotada de Ernesto Sabato". web arcieve. 8 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.

[4] Barrionuevo,, Alexei. "Ernesto Sábato, Novelist and Argentina's Conscience, Dies at 99". The New York Times. 6 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.

[5] "Ernesto Sábato's 108th Birthday". Google. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2020.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]