Eylem Kaftan
Eylem Kaftan, Türk film yönetmeni, yapımcı ve senaristtir.
1999 yılından beri belgesel filmleri ile Kanada ve Türkiye'de ve katıldığı pek çok uluslararası festivalde ödüle layık görüldü ve filmleri onlarca ülkenin televizyon kanallarında gösterildi. Töre cinayetiyle öldürülen halasının yaşamından yola çıkarak çektiği 2005 yapımı Vendetta Song (İsmi Güzide) adlı belgeseli ile tanındı. İlk uzun metrajlı filmi Kovan 2020'de vizyona girdi ve pek çok ödül kazandı.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]İstanbul'da doğdu. Yükseköğrenimini Boğaziçi Üniversitesi Felsefe bölümünde tamamladı. Öğrencilik yıllarında üniversitenin Sinema Kulübü bünyesinde arkadaşları ile film gösterileri düzenledi, sinema dergisi çıkardı.[1] 1998'de Bilgi Üniversitesi'nde sinema alanında yüksek lisans programına başladı; ardından Kanada'ya giderek York Üniversitesi’nde eğitimine devam etti ve 1980 sonrası Türk sinemasında kimlik krizi konulu tezi ile 2002'de yüksek lisans derecesi aldı.[2][3]
1999 yılında TRT2 için yapılan Makyaj adlı kısa filmde başrolde oynadı.[4] Aynı yıl A Swan Story adlı ilk kısa filmini çekti.[4] 2000 yılında Montreal'e taşındı ve orada pek çok belgesel filmde yönetmen, senarist ve kurgucu olarak çalıştı.[5] Kanada'daki eğitimi devam ettiği sırada Türkiye'de meydana gelen 1999 Gölcük depreminden etkilenen ve bu konuda bir film çekmeye karar veren Kaftan, Faultlines (Bak, Devlet Baba) adlı ilk belgeselini 2002'de tamamladı ve bu film ile Kanada'da ödüller aldı.[6]
İkinci belgesel filminde Diyarbakır'da bir töre cinayeti ile öldürülen halasını konu edindi.[7] İlk gösterimi Diyarbakır'da yapılan 2005 yapımı Vendetta Song (İsmi Güzide) adlı belgesel Kanada'da Toronto, Montreal ve Calgary'deki festivallerden ödüller aldı. Film, Avrupa'da da pek çok festivalde gösterildi ve İtalya'da ödül aldı; Montreal'de vizyona girdi. Vision TV, TeleQuebec, Knowledge Network, SCN, Documentary Channel gibi televizyon kanallarında gösterildi.[5]
Kaftan, Kanada'da Turtle Productions adlı bir kolektif film grubunu kurdu ve bu grupla birçok kısa metrajlı film çekti.[5] 2006 yılının başında İstanbul'a döndü. Kanada ve Türkiye arasında gidip gelerek çalışmayı sürdürdü. İstanbul'da Kadir Has ve Bilgi üniversitelerinde dersler verdi.[1]
Cezayirli mültecilerle ilgili Bledi, This is Our Home (Bledi, Evimiz Burası) adlı filmi Malcom Guy ile birlikte 2006'da tamamladı.[4] Film, Kanada'da TeleQuebec kanalında gösterildi. 2011-2013 yıllarında Al Jazeera Türk kanalı için 44 dakikalık kısa belgeseller çekti. Aşk ve Ceza Sahası belgeselinde 19. yüzyılın sonundan 2011'e kadar Türk futbol tarihini; 2012 yapımı Sarajevo My Love (Saraybonsa Aşkım) belgeselinde Bosna Savaşı sırasında Saraybosna'yı Sırp güçlerine karşı savunan Jovan Divjak adlı Sırpın hikâyesini,[8] Seeing isn’t Everything filminde İstanbul’da yaşayan dört görme engellinin dünyasını anlattı.
2015'te TRT için çektiği 13 bölümlük Bi Çiftlik programında yönetmenlik ve sunuculuk yaptı; çiftçiliğe başlayan şehirli insanların deneyimlerini aktardı. Mısır’daki Rabia olayları esnasında Rabia Hastanesinde gerçekleşen kanlı katliamları Al Jazeera World için hazırladığı Massacre in Rabia belgeselinde anlattı.
İlk uzun metrajlı filmi Kovan 2020'de vizyona girdi. Katıldığı birçok festivalde ödüller alan filmde, büyük şehirlerde yaşayan eğitimli, kariyer sahibi insanların tersine göç ile doğaya dönme çabasını işledi.[1][9]
Bir Gün, 365 Saat adlı yeni belgeseli dünya prömiyerini Saraybosna Film Festivali'nde yaptı. Aile içi şiddete ve tacize uğrayan, bu şiddete karşı hak mücadelesinde birbirine destek veren üç kadının öyküsünü anlattığı film ondan fazla ülkede gösterildi ve çok sayıda ödüle değer görüldü.[10]
Ödülleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Bak Devlet Baba filmi ile
- Planet Indie Film Festivali En İyi Film Ödülü
- Planet Indie Film Festivali Jüri Özel Ödülü
İsmi Güzide filmi ile
- Montreal Rendez-vous Cinema Quebecois, En İyi Belgesel (Eleştirmenler Ödülü),
- Toronto Hot Docs International Festival, En İyi Belgesel
- Toronto,Hot Docs International Festival, Seyircinin seçimi (İlk on),
- Calgary Uluslararası Film Festivali, En İyi Belgesel
- Toronto, Female Eye Film Festivali, En İyi Belgesel
- Cinema delle donne Uluslararası Kadın Filmleri Festivali, Gümüş Ödül İtalya
- Columbus Uluslararası Film Festivali, Bronz Ödül. 2006
Kovan filmi ile
- Antalya Film Forum Uzun Metraj Kurmaca "Work in Progress Platformu" Ödülü
- 9. Malatya Film Festivali, En İyi Yönetmen Ödülü
- 7. Kayseri Film Festivali En İyi Görüntü Ödülü
- 7. Boğaziçi Film Festivali, Ulusal Uzun Metraj Film Yarışması, En İyi Kurgu Ödül
- Chelsea Film Festivali, En İyi Yönetmen ve En İyİ Film Ödülleri[11]
Bir Gün, 365 saat ile
- 9. Türk Dünyası Belgesel Film Festivali, Uzun Belgesel Yarışması, Birincilik Ödülü. 2024
- 24. Frankfurt Türk Film Festivali, Uzun Metraj Film Yarışması, En İyi Yönetmen Ödülü. 2024
- 25. Altın Safran Belgesel Film Festivali, Uluslararası Uzun Belgesel Film Yarışması, En İyi Film Ödülü. 2024
- 30. Adana Altın Koza Film Festivali, Ulusal Uzun Film Yarışması, Jüri Özel Mansiyon Oyuncu Ödülü. 2023 (Leyla, Reyhan, Asya)
- Trieste Film Festival, Italya, Last Stop Trieste, HBO Ödülü. 2023
- Pelopinnisos Film Festivali, Yunanistan, En iyi Belgesel Seyirci Ödülü. 2023
- Avrupa Film Pazarı, 76. Cannes Film Festivali, Film Market, Türk Sineması Kataloğu Seçkisi. 2023
- 34. Ankara Film Festivali, Ulusal Belgesel Film Yarışması, Finalist. 2023
- 10. Vancouver Türk Filmleri Festivali, Gösterim Seçkisi. 2023
- 43. İstanbul Film Festivali, Ulusal Belgesel Film Yarışması, Finalist. 2024
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Gezer, Özgür (13 Mayıs 2021). "Belgeselden Kurmacaya Bir Kuantum Sıçraması". What's Up MAGS. 27 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.
- ^ "Eylem Kaftan | Director, Writer, Producer". IMDb (İngilizce). 19 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.
- ^ "Eylem Kaftan: "Meryem Uzerli'yle tanıştığımızda çok görkemli olduğu için bu role pek uygun olmadığını söylemiştim"". Ajandakolik. 18 Temmuz 2020. 27 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.
- ^ a b c "Uluslararsı Kadın Yönetmenler Festivali". Uluslararası Kadın Yönetmenler Festivali. 27 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.
- ^ a b c "Eylem Kaftan". www.kameraarkasi.org. 27 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.
- ^ "Eylem Kaftan documents her quest for truth". YFile (İngilizce). 22 Nisan 2005. 27 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.
- ^ "Töre kurbanı halasını belgesel yaptı". Hürriyet. 10 Haziran 2006. 27 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.
- ^ "Sarajevo My Love". Al Jazeera (İngilizce). 11 Haziran 2013. 27 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.
- ^ "Kovan filmi doğaya ve kendi toprağına dönmek isteyenleri cesaretlendirdi". esquire (İngilizce). 27 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.
- ^ "Eylem Kaftan: "Sahici hikâyelerin peşindeyim"". Tercüman. 3 Ocak 2025. 27 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.
- ^ "Kovan filmi Chelsea Film Festivali'nde 6 ödül kazandı". NTV. 20 Ekim 2020. 27 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2025.