Hayalet
| seri |
| Paranormal |
|---|
Hayalet veya fantom[1] ölü bir kişinin duyu organlarından en az biriyle algılanabilir şekilde belirmesi.[2] Ölü bir kişiye benzer görüntü, ses gibi algıların genellikle ölen kişiyle ilgili bir yerde ortaya çıkması söz konusu olur. Hayaletlerin varlığı tartışmalıdır, şüphecileri ikna edecek kesin bir kanıt bulunamamıştır.[3]
Sanat
[değiştir | kaynağı değiştir]
Hayaletler pek çok kültürde yaygın yer bulduğundan pek çok sanatçı tarafından konu edilir. Hayaletlere yer veren sanat ürünlerinden belki de en çok bilineni, William Shakespeare'in Hamlet (1599-1601) piyesidir. Bu piyeste genç prens Hamlet, öldürülen babasının hayaletiyle karşılaşır. Hayalet, Hamlet'ten katilini araştırmasını ister, böylece eserin tümüne hâkim olan trajik atmosfer daha başlangıçta seyirciye hissettirilir.
Charles Dickens'ın Bir Noel Şarkısı (A Christmas Carol, 1843) adlı hikâyesi, İngiliz edebiyatının hayaletlere yer veren başka bir tanınmış ürünüdür. Hikâyenin kahramanı Ebenezer Scrooge, Noel gecesi, hayatındaki çeşitli hataları bulmasına yardımcı olan birbirinden korkunç dört hayaletle karşılaşır.
Ölü kişilerin canlılara belirmesi şeklindeki tanımı nedeniyle hayalet kavramının taşıdığı zıtlık, sanatçılar tarafından varoluşsal dramatik etkiler yaratmak için kullanılmıştır. Hayaletlerle ilgili sanat ürünlerinde, kahramanların hayatlarının anlamıyla ilgili hesaplaşmalara girdikleri görülür.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Çağbayır, Yaşar (2007). Ötüken Türkçe sözlük: Orhun yazıtlarından günümüze söz varlığı. Kültür serisi. İstanbul: Ötüken neşriyat. s. 1530. ISBN 978-975-437-623-4.
- ^ "The science of ghosts" (İngilizce). Science News for Students. 31 Ekim 2019. 12 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021.
- ^ Fitzpatrick, Molly (14 Mayıs 2020). "Quarantining With a Ghost? It's Scary" (İngilizce). The New York Times. ISSN 0362-4331. 23 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021.
