Pirinççizade Feyzi Bey

Pirinççizade Feyzi Bey
Pirinççizade Feyzi Bey
Türkiye Bayındırlık Bakanı
	Görev süresi; 22 Kasım 1924 - 3 Mart 1925
Başbakan	Fethi Okyar
Yerine geldiği	Süleyman Sırrı Aral
Yerine gelen	Süleyman Sırrı Aral
TBMM Nafia Vekili
	Görev süresi; 14 Ocak 1922 - 30 Ekim 1923
TBMM Reisi	Mustafa Kemal Atatürk
Yerine geldiği	Rauf Orbay
Yerine gelen	Ahmet Muhtar Cilli
Kişisel bilgiler
Doğum	1878; Diyarbakır
Ölüm	17 Şubat 1933 (55 yaşında)
Defin yeri	Zincirlikuyu Mezarlığı
Partisi	Cumhuriyet Halk Fırkası (1923-1933)
Ödülleri

Pirinççizade Feyzi Bey^[1] (1878, Diyarbakır - 17 Şubat 1933), Osmanlı Meclis-i Mebûsan'ı ve TBMM'de toplam dört dönem milletvekilliği yapmış, ayrıca üç ayrı dönemde Bayındırlık Bakanlığı'nı yürütmüş Kürt asıllı^[2]^[3] Türk siyaset adamıdır.

Diyarbakır Askerî İdadisi mezunudur. Mülkiye Kaleminde Memurluk, Serbest Tüccarlık, Osmanlı Meclis-i Mebusan I., II., III. ve IV. Dönem Diyarbakır Mebusluğu yaptı. I. Dünya Savaşı'ndan sonra, Mütareke döneminde, 15 Ocak 1919 tarihinde diğer Diyarbakır mebusu Zülfü Bey ile beraber "siyasi propagandalar yaptıkları ve Ermeni Katliamı'na karıştıkları" ihbarı üzerine İngilizler tarafından tutuklanmış, önce Mısır'a nakolunup daha sonra Malta'ya sürülmüştür.^[4] Malta'da bulunmasına rağmen Osmanlı Meclis-i Mebusanı'nın son dönemine seçildi ama Meclise katılamadı.^[5]

Babası Pirinççizade Arif Bey'nun editörlüğünü yaptığı Diyarbekir gazetesinde Mustafa Kemal Paşa'nın Türkiye'nin bölünmez bütünlüğünü vurgulayan yazılarını paylaşarak destekliyordu.^[6]^[7]^[8]^[9] Lozan Antlaşması'nda Türkiye'nin birliğini korumak için, Kürt kökenli Türkiye vatandaşlarını temsilen İsmet Paşa ile beraber Lozan'daki müzakerelere katıldı.^[10]^[11] Mehmet Şükrü Sekban önderliğinde bir grup hükûmete ve Lozan'da Kürt kökenli Türkiye vatandaşlarını temsilen bulunan Feyzi Pirinççioğlu'na muhtıra verdi. Hükûmet ve Feyzi Pirinççioğlu muhtırayı bertaraf etti.^[12]^[13] Bunun ardından Şeyh Said İsyanı çıktığında Diyarbakır valisi olan Ahmet Mithat Kalabalık'ın talimatıyla, isyan sırasında Diyarbakır milletvekilliği yapan Feyzi Pirinççioğlu ve ailesi ayaklanmanın başarıyla bastırılmasına yardım etti.^[2][3][4][5]

Pirinççioğlu TBMM I. ve II. Dönem Diyarbakır Milletvekilliği, 5. Şube Başkanlığı, Nâfıa (Bayındırlık) Encümeni Başkanlığı, 5. İcra Vekilleri Heyeti ve 3. Hükûmet Nâfıa Vekillikleri yapmıştır. Kırmızı-yeşil şeritli İstiklal Madalyası sahiplerindendir. Evli ve 7 çocuk babası idi.^[14]

Feyzi Pirinççioğlu'nun babası 1879 yılında Diyarbakır'da 30 köye sahip, Meclis-i Mebusan 3. dönem mebusu, Diyarbekir Vilayeti başkanı ve Diyarbekir gazetesinin editörü Pirinççizade Arif Bey'dir.^[8]^[9]^[11]^[15]^[16]^[17]^[18]^[19]

Ziya Gökalp'in dayısının oğludur.^[20]

Kaynakça

^ "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Ağustos 2022.
^ http://www.hakimiyetimilliye.org/feed.php?news=3274&output_type=txt^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2008.
^ Ahmet Emin Yalman (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. 2 (2 bas.). İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. ss. 523-524.
^ Ahmet Emin Yalman (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. 2 (2 bas.). İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. s. 517.
^ "Wayback Machine". 14 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019.
^ "Wayback Machine". 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019.
^ ^a ^b "Arşivlenmiş kopya". 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2019.
^ ^a ^b "Social Relations in Ottoman Diyarbekir, 1870-1915". 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2019.
^ https://dergipark.org.tr/download/article-file/55276 ^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ ^a ^b https://studylibtr.com/doc/1666738/k%C3%BCrtler-kendi-kaderlerini-ozg%C3%BCrce-belirleyecekler-mi%3F ^{[yalın URL]}
^ "Kürt Sorunu Neden Çözülemedi Ya Da 'Şark Islahat Planı'". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019.
^ "The Shared Political Production of 'the East' as a 'Resistant' Terr." 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019.
^ "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2012.
^ "Wayback Machine". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019.
^ "Feyzi Pirinççioğlu". 27 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2019.
^ https://brill.com/view/book/edcoll/9789004232273/B9789004232273_004.xml ^{[yalın URL]}
^ "Wayback Machine". 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019.
^ "Wayback Machine" (PDF). 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Ocak 2020.
^ "Sultan Süleyman'ın torunu". 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2015.

Siyasi görevi
Önce gelen: Süleyman Sırrı Aral	Türkiye Bayındırlık Bakanı 22 Kasım 1924 - 3 Mart 1925	Sonra gelen: Süleyman Sırrı Aral
Önce gelen: Rauf Orbay	TBMM Nafia Vekili 14 Ocak 1922 - 30 Ekim 1923	Sonra gelen: Ahmet Muhtar Cilli

[albüm-1] "TBMM Albümü 1. Cilt (1920-1950)" (PDF). TBMM Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü. 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Ağustos 2022.

[2] ttp://www.hakimiyetimilliye.org/feed.php?news=3274&output_type=txt^{[ölü/kırık bağlantı]}

[3] "Arşivlenmiş kopya". 10 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2008.

[4] Ahmet Emin Yalman (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. 2 (2 bas.). İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. ss. 523-524.

[5] Ahmet Emin Yalman (1997). Yakın Tarihte Gördüklerim ve Geçirdiklerim. 2 (2 bas.). İstanbul: Pera Turizm ve Ticaret A.Ş. s. 517.

[6] "Wayback Machine". 14 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019.

[7] "Wayback Machine". 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019.

[:0-8] "Arşivlenmiş kopya". 17 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2019.

[:1-9] "Social Relations in Ottoman Diyarbekir, 1870-1915". 12 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2019.

[10] ttps://dergipark.org.tr/download/article-file/55276 ^{[ölü/kırık bağlantı]}

[:2-11] ttps://studylibtr.com/doc/1666738/k%C3%BCrtler-kendi-kaderlerini-ozg%C3%BCrce-belirleyecekler-mi%3F ^{[yalın URL]}

[12] "Kürt Sorunu Neden Çözülemedi Ya Da 'Şark Islahat Planı'". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019.

[13] "The Shared Political Production of 'the East' as a 'Resistant' Terr." 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019.

[14] "TBMM Albümü". tbmm.gov.tr. 31 Ekim 2012. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2012.

[15] "Wayback Machine". 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019.

[16] "Feyzi Pirinççioğlu". 27 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2019.

[17] ttps://brill.com/view/book/edcoll/9789004232273/B9789004232273_004.xml ^{[yalın URL]}

[18] "Wayback Machine". 3 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2019.

[19] "Wayback Machine" (PDF). 25 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 9 Ocak 2020.

[20] "Sultan Süleyman'ın torunu". 26 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Eylül 2015.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

[17]

[18]

[19]

[20]

g t d Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanları (liste)
TBMM Nafia Vekilleri (1920-1923)	İsmail Fazıl Paşa Ömer Lütfi Argeşo Rauf Orbay Pirinççizade Feyzi Bey
T.C. Nafia Vekilleri (1923-1928)	Ahmet Muhtar Cilli Süleyman Sırrı Aral Pirinççizade Feyzi Bey Süleyman Sırrı Aral Behiç Erkin
T.C. Bayındırlık Bakanları (1928-1987)	Recep Peker Zekai Apaydın Hilmi Uran Fuat Ağralı (vekaleten) Ali Çetinkaya Ali Fuat Cebesoy Sırrı Day Cevdet Kerim İncedayı Kasım Gülek Nihat Erim Şevket Adalan Fahri Belen Kemal Zeytinoğlu Muammer Çavuşoğlu Ethem Menderes Ahmet Tevfik İleri Daniş Koper Sıtkı Ulay Mukbil Gökdoğan Sıtkı Ulay Mehmet Emin Paksüt İlyas Seçkin Arif Hikmet Onat Orhan Alp İbrahim Etem Erdinç Orhan Alp Turgut Yaşar Gülez Cahit Karakaş Mukadder Öztekin Nurettin Ok Erol Çevikçe Vefa Tanır Fehim Adak Abdülkerim Zilan Mehmet Selahattin Kılıç Şerafettin Elçi Mehmet Selahattin Kılıç Tahsin Önalp Safa Giray
T.C. İmar ve İskân Bakanları (1958-1983)	Medeni Berk Hayrettin Erkmen Orhan Kubat Fehmi Yavuz Mehmet Rüştü Özal Muhiddin Güven Fahrettin Kerim Gökay Hayri Mumcuoğlu Celalettin Uzer Cafer Sadık Kutlay Recai İskenderoğlu Haldun Menteşeoğlu Hayrettin Nakipoğlu Selahattin Babüroğlu Serbülent Bingöl Turgut Toker Mehmet Nebil Oktay Ali Topuz Selahattin Babüroğlu Nurettin Ok Erol Tuncer Recai Kutan Ahmet Karaaslan Mehmet Yüceler Turgut Toker Şerif Tüten Ahmet Samsunlu
T.C. Bayındırlık ve İskân Bakanları (1987-2011)	Safa Giray Cengiz Altınkaya Hüsamettin Örüç Onur Kumbaracıbaşı Mustafa Yılmaz Halil Çulhaoğlu Erman Şahin Halil Çulhaoğlu Tunç Bilget Adnan Keskin Mehmet Keçeciler Cevat Ayhan Yaşar Topçu Ali Ilıksoy Koray Aydın Abdülkadir Akcan Zeki Ergezen Faruk Nafız Özak Mustafa Demir
T.C. Çevre Bakanları (1991-2003)	Ali Talip Özdemir Doğancan Akyürek Rıza Akçalı Hamdi Üçpınarlar Işılay Saygın Mustafa Rüştü Taşar Ziyaettin Tokar İmren Aykut Fevzi Aytekin İmdat Sütlüoğlu Kürşad Tüzmen
T.C. Çevre ve Orman Bakanları (2003-2011)	Osman Pepe Veysel Eroğlu
T.C. Çevre ve Şehircilik bakanları (2011-2021)	Erdoğan Bayraktar İdris Güllüce Fatma Güldemet Sarı Mehmet Özhaseki Murat Kurum
T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği bakanları (2021-günümüz)	Murat Kurum Mehmet Özhaseki Murat Kurum

g t d III. TBMM İcra Vekilleri Heyeti
19 Mayıs 1921 - 9 Temmuz 1922
Vekiller Heyeti Reisi Erkân-ı Harbiye-i Umumiye (Genelkurmay) Vekili	Fevzi Çakmak
Umuru Şer'iye ve Evkaf (Diyanet ve Vakıflar) Vekili	Mustafa Fehmi Gerçeker → Abdullah Azmi Torun
Adliye (Adalet) Vekili	Refik Şevket İnce
Müdafaa-i Millîye (Millî Savunma) Vekili	Fevzi Çakmak → Refet Bele → Kâzım Özalp
Dahiliye Umuru (İçişleri) Vekili	Ata Atalay → Refet Bele → Fethi Okyar
Hariciye (Dışişleri) Vekili	Yusuf Kemal Tengirşenk
İktisat (Ekonomi) Vekili	Celâl Bayar → Sırrı Day → Hasan Saka
Maliye Vekili	Hasan Saka → Hasan Fehmi Ataç
Maarif (Eğitim) Vekili	Hamdullah Suphi Tanrıöver → Mehmet Vehbi Bolak
Nafia (Bayındırlık) Vekili	Ömer Lütfi Argeşo → Rauf Orbay → Feyzi Pirinççioğlu
Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sağlık ve Sosyal Yardım) Vekili	Refik Saydam → Rıza Nur

g t d IV. TBMM İcra Vekilleri Heyeti
12 Temmuz 1922 - 4 Ağustos 1923
Vekiller Heyeti Reisi	Rauf Orbay
Umuru Şer'iye ve Evkaf (Diyanet ve Vakıflar) Vekili	Abdullah Azmi Torun → Mehmet Vehbi Çelik
Adliye (Adalet) Vekili	Rifat Çalıka
Erkân-ı Harbiye-i Umumiye (Genelkurmay) Vekili	Fevzi Çakmak
Müdafaa-i Millîye (Millî Savunma) Vekili	Kâzım Özalp
Dahiliye Umuru (İçişleri) Vekili	İsmail Safa Özler → Fethi Okyar
Hariciye (Dışişleri) Vekili	Yusuf Kemal Tengirşenk → İsmet İnönü
İktisat (Ekonomi) Vekili	Mahmut Esat Bozkurt
Maliye Vekili	Hasan Fehmi Ataç
Maarif (Eğitim) Vekili	Mehmet Vehbi Bolak → İsmail Safa Özler
Nafia (Bayındırlık) Vekili	Feyzi Pirinççioğlu
Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sağlık ve Sosyal Yardım) Vekili	Fuat Umay → Rıza Nur

g t d V. TBMM İcra Vekilleri Heyeti
14 Ağustos 1923 - 27 Ekim 1923
Vekiller Heyeti Reisi	Fethi Okyar
Umuru Şer'iye ve Evkaf (Diyanet ve Vakıflar) Vekili	Musa Kazım Onar → Mustafa Fevzi Sarhan
Adliye (Adalet) Vekili	Mehmet Seyit Bey
Erkân-ı Harbiye-i Umumiye (Genelkurmay) Vekili	Fevzi Çakmak
Müdafaa-i Millîye (Millî Savunma) Vekili	Kâzım Özalp
Dahiliye Umuru (İçişleri) Vekili	Fethi Okyar
Hariciye (Dışişleri) Vekili	İsmet İnönü
İktisat (Ekonomi) Vekili	Mahmut Esat Bozkurt → Hasan Saka
Maliye Vekili	Hasan Fehmi Ataç
Maarif (Eğitim) Vekili	İsmail Safa Özler
Nafia (Bayındırlık) Vekili	Feyzi Pirinççioğlu
Mübadele, İmar ve İskân Vekili	Mustafa Necati
Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sağlık ve Sosyal Yardım) Vekili	Rıza Nur

g t d 3. Türkiye Hükûmeti
Okyar Hükûmeti (22 Kasım 1924 - 3 Mart 1925)
Başvekil ve Millî Müdafaa (Millî Savunma) Vekili	Ali Fethi Okyar
Adliye Vekili	Mahmut Esat Bozkurt
Dahiliye (İçişleri), Mübadele, İmar ve İskan Vekili	Recep Peker → Cemil Uybadın
Hariciye (Dışişleri) Vekili	Şükrü Kaya
Ziraat Vekili	Hasan Fehmi Ataç
Ticaret Vekili	Ali Cenani
Maliye Vekili	Abdülhalik Renda
Maarif (Eğitim) Vekili	Şükrü Saracoğlu
Nafia (Bayındırlık) Vekili	Feyzi Pirinççioğlu
Sıhhiye ve Muavenet-i İçtimaiye (Sağlık ve Sosyal Yardım) Vekili	Mazhar Germen
Bahriye (Denizcilik) Vekili	İhsan Eryavuz