Hasan Saka
| Hasan Saka | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| 7. Türkiye başbakanı | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Görev süresi 10 Eylül 1947 - 16 Ocak 1949 (1 yıl, 128 gün) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Cumhurbaşkanı | İsmet İnönü | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Yerine geldiği | Recep Peker | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Yerine gelen | Şemsettin Günaltay | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Türkiye Büyük Millet Meclisi 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8 ve 9. Dönem Trabzon Milletvekili | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Görev süresi 23 Nisan 1920 - 2 Mayıs 1954 | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Seçim bölgesi | 1920 - Trabzon 1923 - Trabzon 1927 - Trabzon 1931 - Trabzon 1935 - Trabzon 1939 - Trabzon 1943 - Trabzon 1946 - Trabzon 1950 - Trabzon | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Kişisel bilgiler | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Doğum | Hasan Hüsnü 1885 Trabzon, Osmanlı İmparatorluğu | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ölüm | 29 Temmuz 1960 (73-74 yaşlarında) İstanbul, Türkiye | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Partisi | Cumhuriyet Halk Partisi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Bitirdiği okul | Mekteb-i Mülkiye | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Mesleği | Maliyeci | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Dini | İslam | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ödülleri | 
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Hasan Hüsnü Saka (1885, Trabzon - 29 Temmuz 1960, İstanbul), Türk siyasetçi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin 7. başbakanı.[1]
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]Hasan Saka, 1885 yılında Trabzon'da doğmuştur. Sakaoğulları ailesinden Trabzonlu Hafız Yunus Efendi'nin oğludur.[2] İlk ve orta öğrenimini Trabzon İbtidai Mektebi ve Rüştiyesi'nde tamamladıktan sonra İstanbul Mercan İdadisi'nden birincilikle mezun oldu.
1908 yılında Mülkiye Mektebi'ni bitirdi. Divan-ı Muhasebat'a girdi. 1909 yılında öğrenim için Fransa'ya gönderildi. Kasım 1912 tarihinde Paris Siyasal Bilgiler Okulu Diplomasi Şubesinden mezun olarak yurda dönüşünden sonra Mülkiye Mektebinde İktisat ve Maliye dersleri okutmuştur. Nisan 1915 tarihinde Maliye Nezareti Varidat Umum Müdürlüğü Temettü Vergisi Temyiz Komisyonu 1. Mümeyyizliğine atandı. Ekim 1916 tarihinde Eskişehir Bölge İktisat Müdürü oldu. 4 Eylül 1918 tarihinde Mülkiye Mektebi İktisat Öğretmenliğini üstlendi.
Siyasal yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Osmanlı Mebusan Meclisinin son döneminde Trabzon Milletvekili seçilerek dağılmasına kadar görev yaptı.
28 Ocak 1921 tarihinde TBMM'nin I. döneminde Trabzon milletvekili seçilerek meclise girdi. 19 Mayıs 1921 tarihinde Maliye Bakanı oldu, 22 Nisan 1922 tarihinde istifa ederek görevden ayrıldı. 11 Mayıs 1922 tarihinde İktisat Vekilliği'ne seçildi. II. Dönem seçimlerinde tekrar Trabzon'dan milletvekili seçildi. 24 Eylül 1922 tarihinde tekrar İktisat Vekilliği'ne seçildi. 30 Ekim 1923 tarihinde kurulan 1. İsmet Paşa Hükûmeti'nde İktisat Vekilliği görevine devam etti. 6 Mart 1924 tarihinde 2. İsmet Paşa Hükûmeti'nde Ticaret Vekilliği'ne getirildi. 3 Mart 1925 tarihinde 3. İsmet Paşa Hükûmeti'nde Maliye Vekilliği görevine atandı. 13 Temmuz 1926 tarihinde görevinden istifa etti. 1 Kasım 1926 tarihinde TBMM Başkan Vekilliği'ne seçildi. Bu görevini III. ve IV. dönemlerde de korudu. V. Dönemde yeniden Trabzon Milletvekili seçilerek 1 Mart 1935 tarihinde yeniden Başkan Vekili oldu. 1 Kasım 1935 tarihinde Başkan Vekilliğinden ayrıldı. 24 Ekim 1936 tarihinde İstanbul'dan Ankara'ya nakledilen Siyasal Bilgiler Okulu Umumî İktisat Profesörlüğünü üstlendi.
VI., VII. ve VIII. Dönemlerde de Trabzon'dan Milletvekili seçilerek 13 Eylül 1944 tarihinde II. Saracoğlu kabinesi'nde Dışişleri Bakanlığı'na getirildi. Recep Peker Kabinesi'nde de aynı görevi korudu. 9 Eylül 1947 tarihinde Kabinenin istifasıyla görevi son buldu.
Başta Lozan olmak üzere çeşitli Kongre ve Konferanslarda Türkiye'yi temsil etmiş, Balkan Dostluk Derneği başkanlığında bulunmuş ve 1934'te İstanbul'da toplanan Parlamentolar Konferansında başkanlık etmiş, Cumhuriyet Halk Partisi Meclis grubu başkanlığını yapmış, 13 Eylül 1944'ten 10 Eylül 1947 tarihine kadar Dışişleri Bakanlığını yapmıştır. Birleşmiş Milletlerin Kurulması amacıyla 1945 Haziran ayında Sanfransisko'da toplanan Konferansa Türk görüşme heyeti başkanı olarak katılmış.
Başbakanlığı
[değiştir | kaynağı değiştir]
10 Eylül 1947 tarihinde Başbakanlığa atandı. 10 Haziran 1948 tarihinde II. Kabinesini kurdu, 9 Ocak 1949 tarihinde Başbakanlıktan çekildi. Mecliste CHP Grup Başkanı olarak yasama görevini sürdürdü. IX. Dönemde son kez Trabzon'dan milletvekili seçildi. 1954 seçimleriyle politikadan çekildi.
29 Temmuz 1960'ta İstanbul'da öldü, Zincirlikuyu Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Hasan Saka (1885-1960)". Atatürk Ansiklopedisi. 10 Şubat 2021. 15 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2025.
- ^ "Sayın Hasan Saka'nın Özgeçmişi / T.C. Dışişleri Bakanlığı". mfa.gov.tr. 1 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2025.
| Siyasi görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Recep Peker |
7. Türkiye başbakanı 10 Eylül 1947 - 16 Ocak 1949 |
Sonra gelen: Şemsettin Günaltay |
| Önce gelen: Numan Menemencioğlu |
Türkiye Dışişleri Bakanı 13 Eylül 1944 - 10 Eylül 1947 |
Sonra gelen: Necmettin Sadık Sadak |
| Önce gelen: Mustafa Abdülhalik Renda |
Türkiye Maliye Bakanı 3 Mart 1925 - 13 Temmuz 1926 |
Sonra gelen: Mustafa Abdülhalik Renda |
| Önce gelen: Makam oluşturuldu |
Türkiye Ticaret Bakanı 6 Mart 1924 - 22 Kasım 1924 |
Sonra gelen: Ali Cenani |
| Önce gelen: Kendisi |
Türkiye Ekonomi Bakanı 30 Ekim 1923 - 2 Ocak 1924 |
Sonra gelen: Makam kaldırıldı |
| Önce gelen: Mahmut Esat Bozkurt |
TBMM İktisat Vekili 24 Eylül 1923 - 27 Ekim 1923 |
Sonra gelen: Kendisi |
| Önce gelen: Sırrı Day |
TBMM İktisat Vekili 11 Mayıs 1922 - 12 Temmuz 1922 |
Sonra gelen: Mahmut Esat Bozkurt |
| Önce gelen: Ahmet Ferit Tek |
TBMM Maliye Vekili 19 Mayıs 1921 - 22 Nisan 1922 |
Sonra gelen: Hasan Fehmi Ataç |
| TBMM İktisat Vekilleri (1920-1923) |  | |
|---|---|---|
| TC Ekonomi Bakanları (1923-1924) | ||
| TC Ekonomi Bakanları (1928-1949) | ||
| TC Ekonomi ve Ticaret Bakanları (1949-1960) | ||
| TC Dış Ekonomik İlişkiler Bakanları (Mart 1971 - Aralık 1971) | ||
| TC Ekonomiden Sorumlu Devlet Bakanları (1983-2011) | ||
| TC Ekonomi Bakanları (2011-2018) | ||
| TBMM Maliye Vekilleri (1920-1923) |  | |
|---|---|---|
| TC Maliye Bakanları (1923-1983) |
| |
| TC Maliye ve Gümrük Bakanları (1983-1993) | ||
| TC Maliye Bakanları (1993-2018) | ||
| TC Hazine ve Maliye Bakanları (2018-günümüz) | ||
| Ticaret Bakanları (1924-1928) |  | |
|---|---|---|
| Ticaret Bakanları (1939-1949) | ||
| Ekonomi ve Ticaret Bakanları (1949-1960) | ||
| Ticaret Bakanları (1960 - Mart 1971) | ||
| Ticaret Bakanları (Aralık 1971 - 1983) | ||
| Sanayi ve Ticaret Bakanları (1983-2011) | ||
| Gümrük ve Ticaret Bakanları (2011-2018) | ||
| Ticaret Bakanları (2018-günümüz) | ||
- 1885 doğumlular
- 1960'ta ölenler
- Trabzon ili doğumlu siyasetçiler
- Son Osmanlı Meclis-i Mebusanı (1920) Trabzon üyeleri
- TBMM 1. dönem Trabzon milletvekilleri
- TBMM 2. dönem Trabzon milletvekilleri
- TBMM 3. dönem Trabzon milletvekilleri
- TBMM 4. dönem Trabzon milletvekilleri
- TBMM 5. dönem Trabzon milletvekilleri
- TBMM 6. dönem Trabzon milletvekilleri
- TBMM 7. dönem Trabzon milletvekilleri
- TBMM 8. dönem Trabzon milletvekilleri
- TBMM 9. dönem Trabzon milletvekilleri
- Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedilenler
- Mekteb-i Mülkiye'de öğrenim görenler
- Paris Siyasi Bilimler Akademisinde öğrenim görenler
- Cumhuriyet Halk Partisi mensubu siyasetçiler
- TBMM 2. dönem başkanvekilleri
- Türkiye dışişleri bakanları
- Türkiye ekonomi bakanları
- Türkiye hazine ve maliye bakanları
- Türkiye millî savunma bakanları
- Türkiye ticaret bakanları
- İstanbul ilinde ölenler
- Türkiye başbakanları
- Trabzon Lisesinde öğrenim görenler
- 3. İcra Vekilleri Heyeti
- 5. İcra Vekilleri Heyeti
- 1. Türkiye Hükûmeti
- 2. Türkiye Hükûmeti
- 4. Türkiye Hükûmeti
- 14. Türkiye Hükûmeti
- 15. Türkiye Hükûmeti
- 16. Türkiye Hükûmeti
- 17. Türkiye Hükûmeti
- Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanları