Finlandiya Büyük Dükalığı
Finlandiya | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1809-1917 | |||||||
Finlandiya haritası, yaklaşık 1900. Harita Rusçadır ve Kiril alfabesiyle yazılmış İsveççe yer adlarını kullanır | |||||||
| Başkent | Turku (1812'den önce) Helsinki (1812'den sonra) | ||||||
| Yaygın dil(ler) | İsveçce, Fince, Rusça | ||||||
| Demonim | Fin | ||||||
| Tarihî dönem | Yakın Çağ | ||||||
| |||||||
| Para birimi | Markka | ||||||
| |||||||
Finlandiya Büyük Dükalığı[a] modern Finlandiya’nın selef devletidir. 1809’dan 1917’ye kadar Rus İmparatorluğu'na bağlı özerk bölge statüsünde varlık göstermiştir.[1]
16. yüzyılda, İsveç Kralı tarafından taşınan bir unvan olarak doğan büyük dükalık, 1808–1809 Fin Savaşı’nın ardından Rusya tarafından ilhak edilmesiyle özerk bir yapıya kavuşmuştur. Finlandiya Büyük Dükü, Romanov Hanedanı mensubu Rusya İmparatoru olup, onu Finlandiya Genel Valisi temsil etmekteydi. Rusya İmparatorluğu’nun idari yapısı ve Fin girişkenliği sayesinde, Büyük Dükalık’ın özerkliği 19. yüzyıl sonuna kadar giderek artmıştır. 1809’da kurulan Finlandiya Senatosu, modern Finlandiya Hükûmeti, Finlandiya Yüksek Mahkemesi ve Finlandiya Yüksek İdare Mahkemesi’nin öncülü olup en önemli yönetim organı hâline gelmiştir.[2]
Finlandiya Büyük Dükalığı’ndaki ekonomik, toplumsal ve siyasal dönüşümler, Rus İmparatorluğu ve genel olarak Avrupa ile paralel bir seyir izlemiştir. 19. yüzyılın ilk yarısında ekonomi yavaş bir büyüme göstermiştir. II. Aleksandr’ın (1855–1881) hükümranlığı sırasında kültürel, sosyal ve entelektüel anlamda önemli gelişmeler yaşanmış; aynı zamanda sanayileşen bir ekonomi ortaya çıkmıştır. 1898 yılında St. Petersburg yönetiminin Finlandiya’nın Ruslaştırılması politikalarını benimsemesiyle birlikte gerginlik artmış; bu yeni koşullar altında Fin özerkliği ve kültürel ifadesi sınırlandırılmıştır. I. Dünya Savaşı (1914–1918) ve ardından gelen Rus Devrimi sürecinde Rus İmparatorluğu’nun çökmesi, Finlandiya’daki huzursuzluklarla birleşince, 1917 yılında Finlandiya Bağımsızlık Bildirgesi ilan edilmiş ve Büyük Dükalık sona ermiştir.[3]

Kullanılan bayraklar
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Dükalığın resmî olarak bayrağı
-
1809–1821 yılları arası kullanılan Finlandiya bayrağı
-
1861-1900 yılları arası kullanılan yat sancağı
-
İsveçli nüfus tarafından kullanılan sivil sancak, 1905
-
Fin nüfus tarafından kullanılan sivil sancak
Büyük Dükalığın tarihlere göre nüfusu
[değiştir | kaynağı değiştir]- 1810: 863.000 [4]
- 1830: 1.372.000
- 1850: 1.637.000
- 1870: 1.769.000
- 1890: 2.380.000
- 1910: 2.943.000
- 1920: 3.148.000 (Finlandiya, 1917'den itibaren)
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Fince: Suomen suuriruhtinaskunta; İsveççe: Storfurstendömet Finland; Rusça: Великое княжество Финляндское, Velikoye knyazhestvo Finlyandskoye; çev. 'Finlandiya Büyük Prensliği'
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Jussila, Henttilä & Nevakivi 1995, ss. ix, 1, 10.
- ^ Klinge 1997, Jutikkala & Pirinen 2002, Pulma 2003a, Zetterberg 2003, Jussila 2004, Ylikangas 2007.
- ^ Haapala 1995, Jussila 2004 ve 2007, Ylikangas 2007.
- ^ B. R. Mitchell, European Historical Statistics, 1750–1970 (Columbia U.P., 1978), p. 4