Firdevs Meydanı Olayı
Firdevs Meydanı Olayı, 2003 yılındaki Irak’ın işgali sırasında başkent Bağdat'taki Firdevs Meydanındaki Saddam Hüseyin heykelinin ABD Silahlı Kuvvetlerine bağlı askerlerin öncülüğünde sökülmesi ve tahrip edilmesidir. Olayın siyasi ve simgesel önemi büyüktür. Olayın ardında ABD tarafından tezgâhlanan bir siyasi oyun olduğu iddiaları dile getirilmiştir.
Olayın gelişmesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Heykel 2002 yılı Nisan ayında Saddam Hüseyin'in 65. doğumgünü onuruna dikilmişti. Heykelin boyu 12 metre yüksekliğindeydi. Irak'in işgalinin arından 9 Nisan 2003 tarihinde başkent Bağdat'taki Firdevs Meydanındaki heykel ABD Ordusuna ait ağır ekipmanlarla devrilecektir. Sayıları birkaç düzine olan az sayıdaki Iraklı heykele saldıracak ancak devirmekte başarısız olacak daha sonra bir M88 tank kurtarma aracının yardımıyla heykel devrilecektir. Anıtın tam karşısında bulunan Filistin Oteli tüm dünyadan basın muhabirliğine ev sahipliği yaptığı için olay derhal basın kurumlarınca duyurulacaktır. Özellikle sonradan Iraklı bir halterci olduğu anlaşılan bir Iraklının heykele balyozla vurması dikkat çekecektir.[1] Sonunda ağı ekipman sayesinde devrilen heykel, az sayıdaki Iraklının sevinç gösteriler arasında tahrip edilecek, heykelin baş kısmı kesilerek yerlerde yuvarlanacaktır. Olaylar Saddam rejiminin düşüşünü simgelediği için tüm dünya basınında geniş yer bulacak ve özellikle Arap dünyasında şaşkınlıkla karşılanacaktır.[2]
Olayda ABD parmağı
[değiştir | kaynağı değiştir]
Büyük yankı uyandıran olayın ardından tüm olanların bir gösteri olduğuna ve önceden planlanmış olarak gerçekleştirildiğine dair iddialar gündeme gelmiştir.[1][3] Özellikle İngiliz basını tarafından heykelin devrilmesi sırasında çekilen fotoğraflarda tahrifat yapıldığı ve çok az sayıdaki Iraklının resimlerinin kopyalanarak olay sırasında büyük bir kalabalık varmış hissinin yaratıldığı anlaşılmıştır.[4] Los Angeles Times gazetesinde yer alan habere göre heykelin sökülmesi ve devrilmesi Iraklı siviller tarafından değil bir ABD subayının emriyle başlatılmıştır. Ayrıca ABD'nin Iraklıları özgürleştirmek için mi yoksa bölgeye hakim olmak için mi orada bulunduğu heykelin devrilmesinden önce Deniz Kuvvetlerine bağlı bir onbaşı heykele tırmanarak heykelin yüzünün olduğu kısma ABD bayrağı asmasıyla belli olmuştur. Daha sonra bu bayrak indirilmiştir. Olayın kendiliğinden gelişmediği tam tersine önceden planlandığı, çevrede güvenlik önlemlerinin alındıktan sonra Iraklıların megafonlarla alan çağrıldığı bilinmektedir.[5] Ayrıca olay yerinde bulunan az sayıdaki Iraklılardan bazılarının da ABD askerlerini ülkelerini terk etmeye çağırdıkları basın muhabirleri tarafından aktarılmıştır.[6] Ayrıca meydanın doğrudan basın muhabirlerinin kaldığı otelin karşısında olması da olayın doğrudan aktarılmasını kolaylaştırıcı bir etmen olmuştur. Gazeteci Robert Fisk olayı, Iwo Jima fotoğrafından sonra önceden hazırlanmış en iyi fotoğrafçılık örneği olarak tanımlamıştır.[7][8]
Popüler kültüre etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]2004 yılında yayınlanan Control Room adlı belgesel filmde olay incelenmektedir.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Olayla ilgili inceleme yazısı 4 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), 20 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Nisan 2003 Al-Ahram haberi 24 Ekim 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 20 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Weapons of Mass Deception adlı eser bu konuyu işlemektedir Kitabın tanıtımı 12 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 20 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Örnek olarak London Evening Standard manşetine bakılabilir
- ^ Olayı resimler eşliğinde irdeleyen çalışma 31 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 20 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ 10 Nisan 2003 tarihli 9 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. BBC haberi (İngilizce) 20 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Amy Goodman, The Exception to the Rulers Exposing Oily Politicians, War Profiteers, and the Media That Love Them adlı eserin içinde [1] 11 Şubat 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 20 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ İlgili bianet.org makalesi 17 Haziran 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 20 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
- ^ Filmin resmi internet sitesi 6 Şubat 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 20 Ağustos 2010 tarihinde erişilmiştir
| Arkaplan |  | |
|---|---|---|
| Taraflar | ||
| Muharebeler | ||
| Olaylar | ||
| İşgal ve iç savaş | ||
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}