Flămânda Taarruzu

Flămânda Taarruzu
	Romanya Harekâtı ve I. Dünya Savaşı
	; Rumen piyadeleri Flămânda/Ryahovo'da Tuna Nehri'ni geçiyor
Tarih	29 Eylül 1916-5 Ekim 1916
Bölge	Ryahovo, Rusçuk, Bulgaristan
Sonuç	İttifak Devletleri zaferi Romanya’nın çekilmesi;
Taraflar
Almanya; Bulgaristan; Avusturya-Macaristan Avusturya-Macaristan Donanması;	Romanya
Komutanlar ve liderler
Robert Kosch; August von Mackensen; Karl Lucich	Alexandru Averescu; Constantin Niculescu-Rizea [ro]
Kayıplar
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu 1 nehir monitörü hizmet dışı kaldı; 2 nehir monitörü hasar aldı; 1 devriye botu hasar aldı; 1 mavna battı; 1 mavna hasar aldı; 3 ölü; 5 yaralı; Almanya; Bilinmiyor; Bulgaristan; Bilinmiyor;	Romanya; Bilinmiyor

Flămânda Taarruzu (veya Flămânda Manevrası), I. Dünya Savaşı sırasında 29 Eylül ve 5 Ekim 1916 tarihleri arasında Tuna Nehri boyunca gerçekleştirilen bir taarruzdur. Adını Flămânda mezrasından alan muharebe, Romanya Ordusu'nun August von Mackensen komutasındaki İttifak Devletleri'nin güney taarruzunu durdurmak için gösterdiği istikrarlı çabayı temsil ediyordu. Muharebe İttifak Devletleri için taktiksel bir zafer olarak sonuçlandı.

Arkaplan

Romanya, Ağustos 1916'da kuvvetlerinin Karpat Dağları'ndaki sınırın ötesinde Transilvanya'yı işgal etmesiyle I. Dünya Savaşı'nda Müttefiklere katıldı. Rumen kuvvetleri sınır bölgesinde bulunan az sayıdaki Avusturya-Macaristan kuvvetlerini kısa sürede yenilgiye uğratarak Avusturya-Macaristan topraklarına doğru ilerlemeye başladı, ancak kısa sürede durduruldu. Bu sırada Bulgar, Alman ve Türk birliklerinden oluşan ve August von Mackensen tarafından yönetilen bir İttifak Devletleri kuvveti Romanya'nın güneydoğusundaki Dobruca'ya girdi.^[1]

Beklenenden daha ciddi tehditlerle karşı karşıya kalan Romanya Kraliyet Konseyi, General Alexandru Averescu komutasındaki 3. Orduyu 150,000 askerle daha takviye etmeye karar verdi. Averescu daha sonra 3. Ordu ve General Andrei Zayonchkovski'nin komuta ettiği ve 17 tümenden oluşan 50,000 kişilik Dobruca Ordusu'ndan oluşan bir ordu grubunun başına getirildi ve Mackensen'in kuvvetlerine Tuna'yı geçerek arkadan saldırmayı planladı. Plan, ön cephedeki Rumen ve Rus kuvvetleri güneye, Kobadin ve Kurtpınar'a doğru taarruza geçerken Flămânda'da Tuna'yı geçerek İttifak Devletleri kuvvetlerine arkadan saldırmak ve böylece Mackensen'in ordusunu kuzey Bulgaristan'daki üslerinden koparmaktı.^[1] Özel bir kıyı topçu gücü olan Apărările de sub apă'nın Rumen denizcilerinin emrinde Tuna'nın sol kıyısında 28 top (57 mm, 78 mm, 105 mm ve 150 mm'lik birer batarya, 87 mm'lik iki batarya ve 120 mm ve 210 mm'lik birer bölüm) ve Cinghineaua Adası'nda altı top (57 mm'lik bir batarya ve 87 mm'lik bir bölüm) daha vardı. Tüm kıyı topçu gücü Donanma Komutanı Constantin Niculescu-Rizea tarafından komuta ediliyordu.^[2]

Savaş

Saldırı 29 Eylül 1916'da, Oltenița yakınlarındaki Flămânda'dan Mackensen'in batı kanadı yönünde Zimnicea'ya kadar 80 km (50 mil) genişliğinde bir cephede başladı ve Rumen kuvvetleri piyade personeli ve topçu teçhizatı sayısında üstünlük sağladı. Ancak Romanya'nın Tuna Nehri'ni geçme girişimi Avusturya-Macaristan Donanması'nın Tuna Filosu tarafından yavaşlatıldı.^[1] 1 Ekim'de iki Rumen tümeni Flămânda'da Tuna'yı geçti ve 14 km × 4 km derinliğinde (8,7 mil × 2,5 mil) bir köprübaşı oluşturdu.^[3] Bu alan ertesi gün genişletildi ve sekiz Bulgar yerleşimi Rumenlerin eline geçti.^[4] Romanya'nın Tuna'yı geçişi, 2 Ekim sabahı Kaptan Karl Lucich komutasındaki Avusturya-Macaristan Donanması'nın Tuna filosu tarafından karşı saldırıya uğradı.^[5] Savaşa giren ilk Avusturya-Macaristan savaş gemileri Barsch ve Viza devriye botlarıydı. Barsch Romanya kıyı bataryaları tarafından bombalandı ve dümenini kaybetti; mürettebatından üçü öldü ve beşi yaralandı. İki devriye botu geri çekilerek yerlerini Bodrog ve Körös nehir monitörlerine bıraktı. İki savaş gemisi de toplarıyla köprüyü yıkmayı başaramadı.^[6] Romanya kıyı bataryaları Bodrog'a ateş açtı, Bodrog beş isabet aldı ve savaş dışı kaldı. Körös de Rumenler tarafından bombalandı, on iki isabet aldı ve buhar hatları koptuktan sonra karaya oturdu.^[7] Bir Avusturya-Macaristan kömür mavnası da Cinghineaua adasında konuşlu Rumen kıyı topçusu tarafından bombalanarak hasar gördü ve nehir monitörü Szamos'un 7 cm'lik bir topu imha edildi.^[8] Transilvanya'da kötüleşen durum nedeniyle General Averescu taarruzu iptal etmeye karar verdi ve köprünün hasar gören kısımlarını onardıktan sonra 3 Ekim'de birliklerine nehrin Romanya tarafına geri dönmelerini emretti.^[9] Aynı gün, patlayıcı yüklü büyük bir Avusturya-Macaristan mavnası köprüyü yıkmak üzere nehirden aşağı gönderildi, ancak Romanya kıyı topçusu tarafından batırıldı.^[8] Avusturya-Macaristan filosu, Rumen nehir gözlemcilerinin bölgeye yaklaştığı bilgisini aldıktan sonra nihayet 4 Ekim'in erken saatlerinde olay yerinden ayrıldı.^[10]

Sonrası

Mackensen'in ordusunun yarısı Kasım 1916 sonlarında Tuna'yı geçene kadar Tuna askeri operasyonlar için bir engel olarak kaldı.

Romanya kıyı topçusunun yaptığı 12 atışın verdiği hasar Körös'ü devre dışı bıraktı ve Avusturya-Macaristan Tuna Filosunun diğer 8 monitörü Romanya'nın ele geçirilen Tuna limanlarına yerleştirildiğinde, 30 Haziran 1917 itibarıyla Budapeşte'de hala tamirdeydi: Bodrog, Sava ve Maros Măcin'de ve Bosna, Enns, Leitha, Szamos ve Temes Brăila'da.^[11] Aralık 1917'de Romanya ile ateşkes imzalandığında hala hareketsizdi ve ancak Nisan 1918'de yeniden faaliyete geçebildi.^[12]

Kaynakça

Alıntılar

^ ^a ^b ^c Tucker ve Roberts, s. 418
^ Bîrdeanu 1979, ss. 286-288.
^ Tucker, s. 419
^ Barrett 2013, s. 136.
^ Barrett 2013, s. 137.
^ Barrett 2013, s. 139.
^ Barrett 2013, s. 140.
^ ^a ^b Stănescu, s. 126.
^ Barrett 2013, s. 142.
^ Barrett 2013, s. 143.
^ Stănescu, s. 209.
^ Halpern, Paul G., A Naval History of World War I (3. baskı), s. 284

Kaynaklar

Spencer Tucker; Priscilla Mary Roberts (2005). Encyclopedia of World War I. ABC-Clio. ISBN 1-85109-420-2.
Raymond Stănescu, Cristian Crăciunoiu, Marina română în primul război mondial (Rumence)
Nicolae Bîrdeanu, Dan Nicolaescu, Contribuții la istoria marinei române, Editura Științifică și enciclopedică, București, 1979 (Rumence)
Michael B. Barrett, (2013) Prelude to Blitzkrieg: The 1916 Austro-German Campaign in Romania

[Tucker-1] Tucker ve Roberts, s. 418

[FOOTNOTEBîrdeanu1979286-288-2] Bîrdeanu 1979, ss. 286-288.

[3] Tucker, s. 419

[FOOTNOTEBarrett2013136-4] Barrett 2013, s. 136.

[FOOTNOTEBarrett2013137-5] Barrett 2013, s. 137.

[FOOTNOTEBarrett2013139-6] Barrett 2013, s. 139.

[FOOTNOTEBarrett2013140-7] Barrett 2013, s. 140.

[FOOTNOTEStănescu126-8] Stănescu, s. 126.

[FOOTNOTEBarrett2013142-9] Barrett 2013, s. 142.

[FOOTNOTEBarrett2013143-10] Barrett 2013, s. 143.

[FOOTNOTEStănescu209-11] Stănescu, s. 209.

[12] Halpern, Paul G., A Naval History of World War I (3. baskı), s. 284

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]