Friedel–Crafts reaksiyonu - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Alkilasyon
    • 1.1 Alkil halojenürler ile
  • 2 Ayrıca bakınız
  • 3 Kaynakça
    • 3.1 Organic Syntheses de yayınlanan Friedel–Crafts reaksiyonları

Friedel–Crafts reaksiyonu

  • العربية
  • বাংলা
  • Català
  • Čeština
  • Dansk
  • Deutsch
  • Ελληνικά
  • English
  • Español
  • Eesti
  • Euskara
  • فارسی
  • Suomi
  • Français
  • עברית
  • हिन्दी
  • Magyar
  • Bahasa Indonesia
  • İtaliano
  • 日本語
  • 한국어
  • Nederlands
  • Norsk bokmål
  • Polski
  • Português
  • Română
  • Русский
  • Srpskohrvatski / српскохрватски
  • Simple English
  • Slovenščina
  • Српски / srpski
  • Svenska
  • தமிழ்
  • Українська
  • Oʻzbekcha / ўзбекча
  • Tiếng Việt
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Wikimedia Commons
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Friedel-Crafts halojenasyonu sayfasından yönlendirildi)
Friedel-Crafts reaksiyonu
Ad verme Charles Friedel
James Crafts
Reaksiyon tipi Kenetlenme reaksiyonu
Tanımlayıcılar
RSC ontoloji ID RXNO:0000369

Friedel–Crafts reaksiyonları 1877'de Charles Friedel ve James Crafts tarafından ornatıkları bir aromatik halkaya bağlamak için geliştirilen bir dizi reaksiyondur.[1] Friedel–Crafts reaksiyonları iki ana tiptedir: alkilasyon reaksiyonları ve açilasyon reaksiyonları. Her ikisi de elektrofilik aromatik sübstitüsyon ile ilerler.[2][3][4][5]

Alkilasyon

[değiştir | kaynağı değiştir]
Friedel-Crafts alkilasyonu
Ad verme Charles Friedel
James Crafts
Reaksiyon tipi Kenetlenme reaksiyonu
Tanımlayıcılar
Organic Chemistry Portalı friedel-crafts-alkylation

Alkil halojenürler ile

[değiştir | kaynağı değiştir]

Friedel–Crafts alkilasyonu, bir aromatik halkanın alkilasyonunu içerir. Geleneksel olarak, alkile edici reaktifler alkil halojenürlerdir. Alkil halojenürler yerine birçok alkile edici reaktifler kullanılabilir. Örneğin, enonlar ve epoksitler protonların varlığında kullanılabilir. Geleneksel olarak ayrıca reaksiyon, katalizör olarak alüminyum klorür gibi güçlü bir Lewis asidi kullanır.[6]

Bu reaksiyon, ürünün reaktandan daha nükleofilik olması dezavantajına sahiptir. Çünkü alkil grupları Friedel–Crafts reaksiyonu için aktifleştiricidirler. Sonuç olarak, aşırı alkilasyon meydana gelebilir. 1,4-dimetoksibenzenin t-bütilasyonunda olduğu gibi, alkilasyonların sayısını sınırlamak için sterik engellemeden yararlanılabilir.[7]

1,4-dimetoksibenzenin t-bütilasyonu

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Etilen oksit
  • Hidrodealkilasyon
  • Transalkilasyon

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ Friedel, C.; Crafts, J. M. (1877) "Sur une nouvelle méthode générale de synthèse d'hydrocarbures, d'acétones, etc.," Compt. Rend., 84: 1392 13 Temmuz 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. & 1450 13 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  2. ^ Price, C. C. (1946). "The Alkylation of Aromatic Compounds by the Friedel-Crafts Method". Org. React. 3: 1. doi:10.1002/0471264180.or003.01. ISBN 0471264180. 
  3. ^ Groves, J. K. (1972). "The Friedel–Crafts acylation of alkenes". Chem. Soc. Rev. 1: 73. doi:10.1039/cs9720100073. 
  4. ^ Eyley, S. C. (1991). "The Aliphatic Friedel–Crafts Reaction". Compr. Org. Synth. 2: 707-731. doi:10.1016/B978-0-08-052349-1.00045-7. ISBN 978-0-08-052349-1. 
  5. ^ Heaney, H. (1991). "The Bimolecular Aromatic Friedel–Crafts Reaction". Compr. Org. Synth. 2: 733-752. doi:10.1016/B978-0-08-052349-1.00046-9. ISBN 978-0-08-052349-1. 
  6. ^ Rueping, M.; Nachtsheim, B. J. (2010). "A review of new developments in the Friedel–Crafts alkylation – From green chemistry to asymmetric catalysis". Beilstein J. Org. Chem. 6 (6): 6. doi:10.3762/bjoc.6.6. PMC 2870981 Özgürce erişilebilir. PMID 20485588. 
  7. ^ L., Williamson, Kenneth (4 Ocak 2016). Macroscale and microscale organic experiments. Masters, Katherine M. (Seventh bas.). Boston, MA, USA. ISBN 9781305577190. OCLC 915490547. 

Organic Syntheses de yayınlanan Friedel–Crafts reaksiyonları

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Alkilasyonlar:
    • Everett M. Schultz, Sally Mickey (1949). "Diphenylacetone" (PDF). Organic Syntheses. 
    • Lee Irvin Smith (1930). "Durene" (PDF). Organic Syntheses. 
    • C. S. Marvel, W. M. Sperry. "Benzophenone" (PDF). Organic Syntheses. 
  • Açilasyonlar:
    • R. E. Lutz. "trans-dienzoethylene" (PDF). Organic Syntheses. 
    • L. F. Fieser. "β-(3-Acenaphthoyl)Propionic acid" (PDF). Organic Syntheses. 
    • C. F. H. Allen, W. E. Barker. "Desoxybenzoin" (PDF). Organic Syntheses. 
    • Kamil Paruch, Libor Vyklicky, Thomas J. Katz. "Preparation of 9,10-dimethoxyphenanthrene and 3,6-diacetyl-9,10-dimethoxyphenanthrene" (PDF). Organic Syntheses. 
    • Roger Adams, C. R. Noller (1925). "p-bromoacetophenone" (PDF). Organic Syntheses. 
    • L. F. Fieser. "β-methyanthraquinone" (PDF). Organic Syntheses. 
    • Perry C. Reeves (1977). "Carboxylation of aromatic compounds: ferrocenecarboxylic acid" (PDF). Organic Syntheses: 28. 
  • g
  • t
  • d
Alkol
Tüketime göre
içkilerde
bulunan alkoller
  • Propanol
  • 2-Metil-1-bütanol
  • Etanol
  • İzoamil alkol
  • İzobütanol
  • Fenetil alkol
  • tert-Amil alkol
  • tert-Bütil alkol
  • Triptohol
Tıbbî alkoller
  • Etklorvinol
  • Metilpentinol
  • Metanol zehirlenmesi
    • Etanol
Zehirli alkoller
  • İzopropil alkol
  • Metanol
Birincil
alkoller
(1°)
Metanol
  • 4-Metilsikloheksanmetanol
  • Aminometanol
  • Siklohekzilmetanol
  • Metoksimetanol
  • Metilazoksimetanol
  • Triflorometanol
Etanol
  • 1-Aminoetanol
  • 2,2,2-Trikloroetanol
  • 2,2,2-Trifluoroetanol
  • 2-(2-Etoksietoksi)etanol
  • 2-(2-Metoksietoksi)etanol
  • 2-(2-Metoksietoksi)etanol
  • 2-Bütoksietanol
  • 2-Kloroetanol
  • 2-Etoksietanol
  • 2-Floroetanol
  • 2-Merkaptoetanol
  • 2-Metoksietanol
  • Aminoetiletanolamin
  • Dietiletanolamin
  • Dimetiletanolamin
  • Etanol
  • Etanolamin
  • N,N-Diizopropilaminoetanol
  • N-Metiletanolamin
  • Fenoksietanol
  • Tribromoetanol
Bütanol
  • 2-Metil-1-bütanol
  • İzobütanol
  • n-Bütanol
Düz zincir
doymuş
C1 — C9
  • Metanol
  • Etanol
  • 1-Propanol
  • 1-Bütanol
  • 1-Pentanol
  • 1-Hekzanol
  • 1-Heptanol
  • 1-Oktanol (kapril)
  • 1-Nonanol (pelargonik)
Düz zincir
doymuş
C20 — C29
  • 1-İkozanol (arakidil)
  • 1-Heneikozanol
  • 1-Dokozanol (behenil)
  • 1-Trikozanol
  • 1-Tetrakozanol (lignoseril)
  • 1-Pentakozanol
  • 1-Hekzakozanol (seril)
  • 1-Heptakozanol
  • 1-Octakozanol (cluytyl / montanyl)
  • 1-Nonakozanol
Düz zincir
doymuş
C30 — C39
  • 1-Triakontanol (melissil / mirisil)
  • 1-Hentriakontanol
  • 1-Dotriakontanol (lakseril)
  • 1-Tritriakontanol
  • 1-Tetratriakontanol (geddil)
  • 1-Pentatriakontanol
  • 1-Heksatriakontanol
  • 1-Heptatriakontanol
  • 1-Oktatriakontanol
  • 1-Nonatriakontanol
Düz zincir
doymuş
C40 — C49
  • 1-Tetraontanol
  • 1-Hentetrakontanol
  • 1-Dotetrakontanol
  • 1-Tritetrakontanol
  • 1-Tetratetrakontanol
  • 1-Pentatetracontanol
  • 1-Hekzatetrakontanol
  • 1-Heptatetrakontanol
  • 1-Oktatetrakontanol
  • 1-Nonatetrakontanol
  • 2-Etilhekzanol
  • Alil alkol
  • Anisil alkol
  • Benzil alkol
  • Sinamil alkol
  • Krotil alkol
  • Furfuril alkol
  • İzoamil alkol
  • Neopentil alkol
  • Nikotinil alkol
  • Perilil alkol
  • Fenetil alkol
  • Prenol
  • Proparjil alkol
  • Salisil alkol
  • Triptohol
  • Vanilil alkol
  • Veratrol alkolü
İkincil alkoller (2°)
  • 1-Feniletanol
  • 2-bütanol
  • 2-Deoksieritritol
  • 2-Heptanol
  • 3-Heptanol
  • 2-Hekzanol
  • 3-Heksanol
  • 3-Metil-2-butanol
  • 2-Nonanol
  • 2-Oktanol
  • 2-Pentanol
  • 3-Pentanol
  • Sikloheksanol
  • Siklopentanol
  • Siklopropanol
  • Difenilmetanol
  • İzopropanol
  • Pinakolil alkol
  • Pirkle'ın alkolü
  • Propilen glikol metil eter
Tersiyer
alkoller (3°)
  • 2-Metil-2-pentanol
  • 2-Metilheptan-2-ol
  • 2-Metilheksan-2-ol
  • 3-Metil-3-pentanol
  • 3-Metiloktan-3-ol
  • Diaseton alkol
  • Etklorvinol
  • Metilpentinol
  • Nonafloro-tert'-bütil alkol
  • tert-Amil alkol
  • tert-Bütil alkol
  • Trifeniletanol
  • Trifenilmetanol
hidrik alkoller
Monohidrik alkoller
  • Metanol
  • Etanol
  • İzopropil alkol
Dihidrik alkoller
  • Etilen glikol
  • Propilen glikol
Trihidrik alkoller
  • Gliserin
Polihidrik alkoller
  • Pentaeritritol
Amil alkoller
  • 2,2-Dimetilpropan-1-ol
  • 2-Metilbütan-1-ol
  • 2-Metilbütan-2-ol
  • 3-Metilbütan-1-ol
  • 3-Metilbütan-2-ol
  • Pentan-1-ol
  • Pentan-2-ol
  • Pentan-3-ol
Aromatik alkoller
  • Benzil alkol
  • 2,4-Diklorobenzil alkol
  • 3-Nitrobenzil alkol
Doymuş
yağlı alkoller
  • Setostearil alkol
  • Dekanol
  • Lauril alkol
  • Miristil alkol
  • Nonanol
  • Oktanol
  • Tridekanol
  • Undekanol
Dallı ve
doymamış
yağlı alkoller
  • 3-Metil-3-pentanol
  • Erüsil alkol
  • Linolenil alkol
  • Linoleil alkol
  • Oleyl alkol
  • Palmitoleil alkol
  • tert-Amil alkol
  • tert-Bütil alkol
Şeker alkolü
C1 — C7
  • Metilen glikol (C1)
  • Etilen glikol (C2)
  • Gliserol (C3)
  • Eritritol (C4)
  • Threitol (C4)
  • Arabitol (C5)
  • Ribitol (C5)
  • Ksilitol (C5)
  • Mannitol (C6)
  • Sorbitol (C6)
  • Galactitol (C6)
  • Iditol (C6)
  • Volemitol (C7)
Deoksi şeker
alkoller
  • Fucitol
Siklik şeker
alkoller
  • İnositol
Glisilglisitoller
  • Maltitol
  • Laktitol
  • İzomalt
  • Maltotriitol
  • Maltotetraitol
  • Poliglisitol
terpen alkolleri
Monoterpen
alkoller
  • Borneol
  • Sitronellol
  • Geraniol
  • Linalool
  • Mentol
  • Nerol
  • Rhodinol
  • Terpineol
Seskiterpen
alkoller
  • Bisabolol
  • Farnesol
  • Nerolidol
  • Paçuluol
Diterpen
alkoller
  • Fitol
Dialkoller
  • 1,4-Butandiol
  • 1,5-Pentandiol
  • 2-Metil-2-propil-1,3-propandiol
  • Dietilpropandiol
  • EtilenGlikol
Deneme alkolleri
  • Gliserol
Steroller
  • Kolesterol
  • Ergosterol
  • Lanosterol
  • β-Sitosterol
  • Stigmasterol
Floroalkoller
  • 1,3-Difluoro-2-propanol
  • 2,2,2-Trifluoroetanol
  • 2-Floroetanol
  • Nonafloro-tert'-bütil alkol
  • Trifluorometanol
Hazırlıklar
  • İkame / haloalkan
  • Karbonil indirgeme
  • Eter bölünmesi
  • Hidroliz of epoksit
  • Hidrasyon / alken
  • Ziegler işlemi
Tepkiler
  • Deprotonasyon
  • Protonlanma
  • Alkol oksidasyonu
    • Glikol bölünmesi
  • Nükleofil yer değiştirme tepkimeleri
  • Fischer–Speier esterleştirme
  • Williamson eter sentezi
  • Ayrılma reaksiyonu
  • Nükleofilik ikame / karbonil grubu
  • Friedel–Crafts reaksiyonu
  • Nükleofilik konjugat ilavesi
  • Transesterleştirme
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • LNB: 000360047
  • NDL: 00562092
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Friedel–Crafts_reaksiyonu&oldid=33896937" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Kenetlenme reaksiyonuler
  • İsim reaksiyonları
  • Karbon-karbon bağı oluşturma reaksiyonları
  • Yer değiştirme reaksiyonları
  • Alkol
Gizli kategoriler:
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • LNB tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • NDL tanımlayıcısı olan Vikipedi maddeleri
  • Sayfa en son 19.30, 26 Eylül 2024 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Friedel–Crafts reaksiyonu
Konu ekle