Frigidaire (dergi)

Frigidaire

Kategoriler	Süreli yayın
Sıklık	Aylık/İki Aylık
İlk sayı	Kasım 1980
Ülke	İtalya
Dil	İtalyanca
Website	https://www.frigolandia.eu/

Frigidaire, çizgi romanlar, köşeyazıları, gazetecilik araştırmaları, müzik ve daha fazlasını içeren İtalyan kültür dergisidir.

1980'den 2008'e kadar Primo Carnera Editore tarafından yayımlanan ilk seri; Andrea Pazienza, Tanino Liberatore ve Massimo Mattioli gibi İtalyan ve yabancı yazarların son derece yenilikçi içerikleriyle, Zanardi ve Ranxerox gibi ünlü çizgi roman karakterlerinin doğuşuna tanıklık etti ve dergiyi bir kült fenomen hâline getirdi.

Tarihçe

Kuruluş ve ideolojisi

1977'de Stefano Tamburini, iki yıl boyunca Il Male dergisinin eki olarak dağıtılan Il Cannibale dergisini kurdu; dergi toplam 6 sayı çıktı ve ekonomik kayıplar aşırı boyuta ulaşınca 1979'da kapandı. Bu deneyimin ardından, Il Male dergisinin yönetiminde yer alan Vincenzo Sparagna, Stefano Tamburini ve Filippo Scozzari birlikte, bu mirası devralacak yeni bir dergi kurmaya karar verdiler.

Il Cannibale dergisinin küllerinden doğan Frigidaire, yayınlandığı döneme göre son derece aykırı ve devrimci bir yayındır. İtalyan underground dergiciliğin babalarından sayılan Andrea Pazienza, Filippo Scozzari ve diğerleriyle birlikte Frigidaire dergisini sıfırdan yarattı. Bu yeni derginin bayrağı, ifade özgürlüğünün en uç noktasıydı; yazarların istedikleri her şeyi, yayınevlerinden ya da kısıtlamalar ve sansür koyabilecek bir yönetmenden çekinmeden, dava edilme korkusu olmaksızın gerçekleştirebilmesi demekti.

Frigidaire yalnızca çizgi romanlarla ilgilenmiyordu: 20. yüzyılın son çeyreğindeki İtalya'nın panoramasını yetkin şekilde yansıtan, içerikçe zengin bir dergiydi; ahlakçılık ve iyi aile çocuğu tavırlarına karşı çıkıyor, birçok kültür yayınının tersine pek çok konuda derine iniyordu: savaş röportajları, dünyanın sıcak bölgelerinden haberler, AIDS üzerine makaleler (o dönemde hâlâ bilinmeyen bir hastalıktı), ünlü eleştirmenlerle (örneğin Achille Bonito Oliva) veya aktris ve porno yıldızlarla çıplak röportajlar; ayrıca uyuşturucu ve seks yolları, jigololar ve fuhuş, mafya ve yolsuzluk, peep show'lar ve siyasi tutuklular üzerine yazılar da yer alıyordu. En önemlisi, yazıların büyük bir kısmı sanat, çizgi roman, sinema ve müzikle ilgiliydi.

Büyük yazarlar olan J. G. Ballard veya William S. Burroughs'un öyküleri gibi görünen (gerçekte tamamen sahte olup daha sonra ekipten Daniele Brolli tarafından yazıldığı itiraf edilen) edebi metinler, yenilikçi ve şaşırtıcı çizgi roman hikâyeleri dergide yer alıyordu. Yayınlanan yazılar arasında Profesyonel Katilin El Kitabı gibi metinler de bulunuyordu.

Makale/çizgi roman birlikteliği, Frigidaire'i her şeyden çok yeni edebi, sanatsal ve gazetecilik paradigmalarına geçişi vurgulayan dergi haline getirdi. Tek kelimeyle: yeni bir kültür.

80'li yıllar

Frigidaire Kasım 1980'de yayımlanmaya başladı. Dergi, daha başından itibaren sektörel bilgilendirme mantıklarını aşan bir yayın olmayı hedefliyordu; çizgi romanı ve "ofansif gazeteciliği" bir araya getirerek, sanat, hiciv, müzik, siyaset, edebiyat ve felsefeyi de ele alan bir iletişim projesi ortaya koyuyordu. Açıkça belirtilen amaç, "dünyanın fenomenolojik bir anlatımını yapmak, 1970'lerde analizleri bile zehirlemiş olan ideolojiler evreninden çıkmak" idi.

Derginin kuruluşuna katılan ekip içinde ayrıca Franz Ecke, Aldo Di Domenico, Silvio Cadelo, José Muñoz, Massimo Mattioli, Tanino Liberatore ile Fransız film yönetmeni ve senarist Marc Caro da bulunuyordu.

Dergi, 1980 yılında Lucca Uluslararası Çizgi Roman Festivali'nde tanıtıldı ve tanıtım konferansı, Pazienza'nın ilk sayıda yer alan kendi karikatürüne göndermede bulunarak bir şırınga gösterip eroin enjeksiyonu yapıyormuş gibi davranması üzerine hemen tartışmalara yol açtı. Sparagna daha sonra bu hareketi, Sid Vicious'ın kendi hayranlarına ateş etmesine meydan okurcasına benzeyen bir jest olarak nitelendirdi.

İlk sayı 28 Ekim 1980'de bayilere çıktı; 84 sayfadan oluşuyordu, klasik dergi formatındaydı ve yazarları arasında Mario Schifano ve Oreste Del Buono da yer alıyordu.

Seksenlerin ilk yıllarında Frigidaire dergisi, Litvanyalı gazeteci Savik Schuster'in de katkısıyla Afganistan'da ve Doğu Avrupa'da, Kızıl Yıldız (Kızıl Ordu'nun günlük gazetesi) adlı gazetenin sahte bir versiyonunu hazırlayıp dağıttı. Tanino Liberatore'nin çizdiği kapağında, "Savaşa yeter! Herkes eve!" başlığı altında bir Kalaşnikov'u kıran bir Rus askeri tasvir ediliyordu. Bu sahte gazetenin bazı kopyaları, Abdul Haq'a bağlı mücahitlerin yardımıyla, o dönem Sovyet işgali altında olan Kabil sokaklarına da gece vakti asıldı.

2000'ler

2000'lerin başında Frigidaire'in yayın sıklığı iki ayda bire düşürüldü. 2003 yılında Vincenzo Sparagna derginin yayınevinin satışını gerçekleştirdi ve dergi Nisan–Mayıs 2003'ten 2006'ya kadar geçici olarak yayını durdurdu.

2005'te Sparagna derginin merkezini Roma'dan Giano dell'Umbria yakınlarındaki kırsal bir bölgeye taşıdı. "Frigolandia Cumhuriyeti" adı verilen bu mülk, derginin müzesine ev sahipliği yapıyordu. Mülk bir mikrodevlet gibi işliyor ve kapsayıcılığı esas alan bir anayasayla kurulmuştu.

25 Nisan 2009'da dergi, komünist günlük gazete Liberazione'nin eki olarak yayımlanmaya başladı.