Fritz Bauer
| Fritz Bauer | |
|---|---|
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 16 Temmuz 1903 Stuttgart, Württemberg Krallığı, Alman İmparatorluğu |
| Ölüm | 1 Temmuz 1968 (64 yaşında) Frankfurt, Hesse, Batı Almanya |
| Partisi | Sosyal Demokrat Parti |
Fritz Bauer (16 Temmuz 1903 - 1 Temmuz 1968) bir Alman Yahudi yargıç ve savcıydı. Holokost planlayıcısı Adolf Eichmann'ın savaş sonrası yakalanmasında etkili oldu ve Frankfurt Auschwitz davalarının başlamasında önemli bir rol oynadı.
İlk yılları
[değiştir | kaynağı değiştir]Bauer, Stuttgart'ta Yahudi ebeveynler Ella (Hirsch) ve Ludwig Bauer'in çocuğu olarak dünyaya geldi.[1] Bauer'in babası, 1930'da kendisine yıllık 40,000 gelir sağlayan bir tekstil fabrikasını işleten başarılı bir iş adamıydı. (karşılaştırma için, 1930'da Almanya'da tipik bir doktorun yıllık geliri 12,500 idi)[2] Ailesi Alman kültürüne asimile olmasına rağmen, Noel'i kutlamaz ve Yahudi bayramlarını kutlamakta ısrar etmişlerdir.[2] Eberhard-Ludwigs-Gymnasium'a[3] katıldı ve Heidelberg, Münih ve Tübingen Üniversitelerinde işletme ve hukuk okudu. Alman üniversiteleri geleneksel olarak völkisch hareketinin kaleleriydi ve Almanya'daki völkisch etkisi altındaki neredeyse tüm öğrenci dernekleri Yahudileri üye olarak kabul etmiyorlardı. Bu nedenle Heidelberg'de bulunan Bauer, zamanının çoğunu Liberal Yahudi kardeşliği FWV'ye (Freie Wissenschaftliche Vereinigung – Özgür Akademik Birlik) ɡeçirdi.[2] Diğer büyük Yahudi kardeşliği dernekleri, Bauer'in görüşlerinin zıttı olan siyonistlerdi.[2]
Nazi Almanya'sında Hapis
[değiştir | kaynağı değiştir]Fritz Bauer 1931'den itibaren kendini Güneybatı Almanya'nın SA lideri Dietrich von Jagow ile bir çekişme içinde buldu. 8 Mart 1933'te Jagow, Württemberg'in polis komiseri ɡörevine ɡetirildi. 23 Mart 1933'te Bauer ofisinde çalışırken bir grup polis, hakkında suçlamalarda bulundu ve tutuklamak için geldi.[2] Mart 1933'te, Nazilerin iktidarı ele geçirmesinden kısa bir süre sonra, Stuttgart bölgesinde Nazilere karşı bir genel grev düzenleme planı başarısız oldu. Schumacher ve Bauer başkalarıyla birlikte tutuklanarak Heuberg toplama kampına götürüldü. Bauer, Heuberg'de çeşitli bahanelerle onu küçük düşürüp alay eden ve sık sık döven SA muhafızları tarafından işkence gördü.[2] "Üçüncü sınıf" bir mahkûm olarak (yani, Alman devleti için özellikle tehlikeli kabul edilen biri), SA gardiyanları tarafından coplarıyla dizlerine vuruldu, kafasını duvara vurdular ve saatlerce duvara dönük ayakta durmaya zorlanmak gibi kötü muamelelere maruz kaldı.[2] Bauer, kampın tuvaletini günlük olarak temizlemeye zorlandığından bahsetmek dışında, Heuberg'de kendisi için çok acı verici olan kendi deneyimlerinden hiç bahsetmedi.[2]
Sürgün
[değiştir | kaynağı değiştir]1936'da Bauer, Danimarka'ya göç etti. Danimarka'ya geldikten kısa bir süre sonra, bir erkek fahişeyle seks yaptığı suçlamasıyla Danimarka polisi tarafından tutuklandı.[2] Eşcinsellik Danimarka'da yasaldı, ancak aynı cinsten bir fahişeden hizmet talep etmek yasal değildi.[2] Polise söz konusu fahişeyle seks yaptığını itiraf etti, ancak adama seks için para ödediğini şiddetle reddetti.[2] Alman işgalinden sonra, Danimarka makamları oturma iznini Nisan 1940'ta iptal etti ve onu üç ay boyunca bir kampta tuttu. 1 Aralık 1941'de, Stuttgart'taki Bauer'in kuzeni Erich Hirsch ve teyzesi Paula Hirsch, Stuttgart polisi tarafından tutuklandı ve 1.013 Stuttgart Yahudisiyle birlikte bir trene bindirildiler.[2], Tüm Yahudilerin bir tarlaya götürüldüğü ve Letonyalı işbirlikçiler tarafından vurulduğu Riga'ya gitti.[2] Ekim 1943'te Naziler, Danimarkalı Yahudileri Theresienstadt toplama kampına sürmeye başladığında yeraltına örɡütüne çekildi. Bauer bir eşcinsel olarak Almanya'da veya Nazi işgali altındaki Danimarka'da kalırsa bu onu daha da büyük bir tehlikeye atardı.[4] Kendini korumak için Haziran 1943'te Danimarkalı anaokulu öğretmeni Anna Maria Petersen ile[5] evlendi. Biyografi yazarı Ronen Steinke gibi bazı yazarlar Bauer'in muhtemelen eşcinsel olduğunu iddia etse de, diğer yazarlar bunun kanıtlanmamış olduğunu düşünmektedir.[6]
Ekim 1943'te, Danimarka hükûmetinin istifa etmesi ve Nazilerin Danimarka'daki Yahudi nüfusunu tehlikeye atan sıkıyönetim ilan etmesi üzerine İsveç'e kaçtı. Bauer, bir mahzende saklanarak 8 gün geçirdi ve 13 Ekim 1943 gecesi, onu İsveç'e götüren bir Danimarka balıkçı teknesiyle Danimarka'dan ayrıldı.[2] İsveç'e ɡelen Bauer, Willy Brandt ve diğerleriyle birlikte Sozialistische Tribüne (Socialist Tribune ) adlı dergiyi kurdu.[7]
Almanya'ya dönüş
[değiştir | kaynağı değiştir]Bauer, 1949'da savaş sonrası Federal Cumhuriyet yani Batı Almanya kurulurken ülkesine döndü ve adalet sisteminde bir kez daha kamu hizmetine girdi. İlk başta bölge mahkemelerinin müdürü oldu ve daha sonra Braunschweig'de bir ABD bölge savcısının eşdeğer makamına atandı. 1956'da Frankfurt merkezli Hessen'de bölge savcılığına atandı. Bauer, 1968'deki ölümüne kadar bu görevi sürdürdü.
1957'de, eski bir Nazi kampı tutsağı olan Lothar Hermann sayesinde, kaçak Holokost planlayıcısı Adolf Eichmann'ın Arjantin'deki yeri hakkında İsrail İstihbaratı Mossad'a bilgi aktardı.
1968'de Alman gazeteci Gerhard Szczesny ile birlikte çalışan Bauer, bir insan hakları örgütü olan Hümanist Birliğini kurdu. Bauer'in ölümünden sonra Birlik, Fritz Bauer Ödülü'nü vermek için para bağışladı. 1995 yılında kurulan başka bir kuruluş olan Fritz Bauer Enstitüsü, Holokost'un tarihine ve etkilerine odaklanan sivil haklara adanmış kâr amacı gütmeyen bir kuruluştur.
Fritz Bauer'in çalışmaları, Batı Almanya'da bağımsız, demokratik bir adalet sisteminin yaratılmasına, ayrıca Nazi savaş suçlularının yargılanmasına ve ceza hukuku ve ceza sistemlerinde reform yapılmasına katkıda bulundu. Savaş sonrası Alman adalet sistemi içinde, siyasi angajmanları nedeniyle tartışmalı bir figürdü. Bir keresinde "Adalet sisteminde sürgündeymişim gibi yaşıyorum" demişti.
Bauer, 64 yaşında Frankfurt am Main'de öldü. Küvetinde boğulmuş halde bulundu. Yapılan otopsi incelemesinde alkol ve uyku hapı aldığı belirlendi.[8][9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Humanistische Union: Wir über uns: Geschichte: Geschichtedetail". www.humanistische-union.de. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n Steinke 2020.
- ^ Irmtrud (2009). Fritz Bauer 1903–1968: eine Biographie. Munich: C.H.Beck. s. 54. ISBN 978-3-406-58154-0.
- ^ "Fritz Bauer's biography does not justify other than a little suspect that his main sexual orientation was of a homosexual type, which at that time could not be openly expressed, unless he wanted to put his political life at stake". Ronen Steinke (2014). "On Fritz Bauer's alleged homosexuality". Neue Justiz (Almanca): 515.
- ^ RONEN (7 Nisan 2020). Fritz Bauer. Bloomington, IN: Indiana University Press. ss. 72f. doi:10.2307/j.ctvzgb8h5. ISBN 978-0-253-04689-5.
- ^ "The End of Transgression: Fritz Bauer as Traitor on the German Screen". Mediating War and Identity: Figures of Transgression in 20th- and 21st-century War Representation (İngilizce). Edinburgh University Press. 2022. ss. 81, 93 fn 8. ISBN 978-1-4744-4628-0.
Bauer'i eşcinselliğe bağlayan şey, Danimarka polisinin 1936 tarihli bir raporudur. Bu rapora göre Bauer eşcinsel erkeklerle görülmüş ve eşcinsel eğilimleri olduğunu kabul etmiştir. Bazı eleştirmenler bunun eşcinsel yönelimin tek göstergesi olduğunu, öncesinde veya sonrasında başka cinsel aktivitelere dair bir kanıt bulunmadığını ve Bauer'in arkadaşlarından hiçbirinin bu varsayımı doğrulayamadığını vurgularken (Wojak 2015; Rautenberg 2014; Nelhiebel 2014a), diğerleri yeterli kanıt olduğunu ve Bauer'in eşcinselliğine öfkelenenlerin homofobik olduğunu savunmaktadır. (Boll 2017; Renz 2017; Kramer 2014).
- ^ "Willy Brandt, Fritz Bauer and Sozialistische Tribüne". 10 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2021.
- ^ "Germany finally pays tribute to the first Nazi hunter". The Independent. 28 Şubat 2016. 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2023.
- ^ Matthias Bartsch (26 Temmuz 2016). "Der Mann, der die Nazis jagte". Erst 18 Jahre nach Kriegsende begann in Frankfurt am Main der Prozess gegen die Täter von Auschwitz. Zu verdanken war dies dem hartnäckigen Juristen Fritz Bauer. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Aralık 2019.
- Adolf Eichmann
- Almanya'da LGBT kişiler
- Tübingen Üniversitesinde öğrenim görenler
- Münih Ludwig Maximilian Üniversitesinde öğrenim görenler
- Heidelberg Üniversitesinde öğrenim görenler
- Almanya Sosyal Demokrat Partisi mensubu siyasetçiler
- Württemberg Krallığı kişileri
- Alman sosyalistler
- Alman antifaşistler
- 1968'de ölenler
- 1903 doğumlular