Gama Cygni
  | |
| Gözlem verisi Dönem J2000 Ekinoks J2000 | |
|---|---|
| Takımyıldız | Kuğu |
| Sağ açıklık | 20sa 22d 13,70184s[1] |
| Dik açıklık | +40° 15′ 24,0450″[1] |
| Görünür büyüklük (V) | 2,23[2] |
| Özellikler | |
| Tayfsal sınıf | F8 Iab[3] |
| U−B renk ölçeği | +0,54[2] |
| B−V renk ölçeği | +0,67[2] |
| Değişen yıldız türü | şüpheli[4] |
| Astrometri | |
| Dikey hız (Rv) | -7,5[5] km/s |
| Özdevinim (μ) | RA: +2,39[1] mys/y Dec.: -0,91[1] mys/y |
| Iraklık açısı (π) | 1,78 ± 0,27 mys[1] |
| Uzaklık | yaklaşık 1.800 ly (yaklaşık 560 pc) |
| Mutlak büyüklük (MV) | −4,54[6] |
| Ayrıntılar | |
| Kütle | 14,5[7] M☉ |
| Yarıçap | 152[3][a] R☉ |
| Işıma gücü (bolometrik) | 33.023[8] L☉ |
| Yüzey kütle çekimi (log g) | 1,02±0,10[7][9] cgs |
| Sıcaklık | 5.790 ± 100[7] K |
| Metallik [Fe/H] | +0,02[6] dex |
| Dönüş hızı (v sin i) | 15[10] km/s |
| Yaş | 12[7][9] Milyon yıl |
| Katalog belirtmeleri | |
| Veritabanı kaynakları | |
| SIMBAD | veri |
Gama Cygni (γ Cygni, kısaltması Gamma Cyg, γ Cyg, resmi adıyla Sadr[11]), kuzey takımyıldızı Kuğu'da yer alan ve Kuzey haçı olarak adlandırılan beş yıldızdan oluşan bir asterizmin kesişim noktasını oluşturan bir yıldızdır. Hipparcos görevi sırasında elde edilen paralaks ölçümlerine göre Güneş'ten yaklaşık olarak 1.800 ışık yılı (560 parsek) uzaklıkta bulunur.[1]
WDS J20222+4015 olarak belirtilen çoklu yıldız sisteminin birincil veya 'A' bileşenini oluşturur (ikincil veya 'BC' bileşeni, γ Cygni'den 40" uzakta bulunan yakın çift yıldız CCDM J20222+4015BC'dir[12]).
Adlandırma
[değiştir | kaynağı değiştir]γ Cygni (Latinceleştirilmiş haliyle Gamma Cygni), yıldızın Bayer belirtmesidir. WDS J20222+4015A ise Washington Çift Yıldız Kataloğu'ndaki belirtmesidir.
Yıldızın Arapçada "göğüs" anlamına gelen صدر (ṣadr) kelimesinden türetilen geleneksel adı Sadr'dır (ayrıca Sadir veya Sador olarak da okunur). Aynı kelime, Schedar (Alfa Cassiopeiae) yıldızının adına da kaynak olmuştur. 2016 yılında Uluslararası Astronomi Birliği (International Astronomical Union - IAU), yıldızlar için özel isimleri kataloglamak ve standartlaştırmak amacıyla bir Yıldız İsimleri Çalışma Grubu (Working Group on Star Names - WGSN) oluşturdu.[13] WGSN bu özel isimleri, çoklu yıldız sisteminin tümünden ziyade bireysel yıldızlara atfetmeye karar verdi.[14] 21 Ağustos 2016'da Bu yıldız (WDS J20222+4015A) için Sadr ismi onaylandı ve şimdi IAU tarafından onaylanmış Yıldız İsimleri Listesi'nde yer almaktadır.[11]
Al Achsasi al Mouakket'in takvimindeki (Calendarium) yıldızlar kataloğunda bu yıldız, Sadr al Dedjadjet (صدر الدجاجة ṣadr ed-dejejat) olarak adlandırılmış ve Latinceye tavuğun göğsü anlamına gelen Pectus Gallinǣ olarak çevrilmiştir.[15]
Çincede Göksel Geçit anlamına gelen 天津 (Tiān Jīn), Gama Cygni, Delta Cygni, 30 Cygni, Alfa Cygni, Nu Cygni, Tau Cygni, Upsilon Cygni, Zeta Cygni ve Epsilon Cygni'den oluşan bir asterizmi ifade eder.[16] Sonuç olarak Gama Cygni'nin Çince adı 天津一 (Tiān Jīn yī), yani Göksel Geçit'in Birinci Yıldızı'dır.[17]
Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f van Leeuwen, F. (Kasım 2007). "Validation of the new Hipparcos reduction". Astronomy and Astrophysics. 474 (2): 653-664. arXiv:0708.1752
. Bibcode:2007A&A...474..653V. doi:10.1051/0004-6361:20078357.
- ^ a b c Johnson, H. L.; Iriarte, B.; Mitchell, R. I.; Wisniewskj, W. Z. (1966), "UBVRIJKL photometry of the bright stars", Communications of the Lunar and Planetary Laboratory, 4 (99), s. 99, Bibcode:1966CoLPL...4...99J
- ^ a b Gray, David F. (Kasım 2010), "Photospheric Variations of the Supergiant γ Cyg", The Astronomical Journal, 140 (5), ss. 1329-1336, Bibcode:2010AJ....140.1329G, doi:10.1088/0004-6256/140/5/1329
- ^ Samus, N. N.; Durlevich, O. V. (2009). "VizieR Online Data Catalog: General Catalogue of Variable Stars (Samus+ 2007-2013)". VizieR On-line Data Catalog: B/GCVS. Originally Published in: 2009yCat....102025S. 1. Bibcode:2009yCat....102025S.
- ^ Evans, D. S. (20–24 Haziran 1966). "The Revision of the General Catalogue of Radial Velocities". Batten, Alan Henry; Heard, John Frederick (Ed.). Determination of Radial Velocities and their Applications. IAU Symposium no. 30. 30. University of Toronto: International Astronomical Union. s. 57. Bibcode:1967IAUS...30...57E.
- ^ a b Kovtyukh, V. V.; Gorlova, N. I.; Belik, S. I. (2012). "Accurate luminosities from the oxygen λ7771-4 Å triplet and the fundamental parameters of F-G supergiants". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 423 (4): 3268-3273. arXiv:1204.4115 . Bibcode:2012MNRAS.423.3268K. doi:10.1111/j.1365-2966.2012.21117.x . ISSN 0035-8711.
- ^ a b c d Lyubimkov, Leonid S.; Lambert, David L.; Korotin, Sergey A.; Rachkovskaya, Tamara M.; Poklad, Dmitry B. (1 Şubat 2015), "Carbon abundance and the N/C ratio in atmospheres of A-, F- and G-type supergiants and bright giants", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 446 (4), ss. 3447-3460, arXiv:1411.2722 , Bibcode:2015MNRAS.446.3447L, doi:10.1093/mnras/stu2299 , ISSN 1365-2966
- ^ Hohle, M. M.; Neuhäuser, R.; Schutz, B. F. (Nisan 2010), "Masses and luminosities of O- and B-type stars and red supergiants", Astronomische Nachrichten, 331 (4), s. 349, arXiv:1003.2335 , Bibcode:2010AN....331..349H, doi:10.1002/asna.200911355
- ^ a b Lyubimkov, Leonid S.; Lambert, David L.; Rostopchin, Sergey I.; Rachkovskaya, Tamara M.; Poklad, Dmitry B. (Şubat 2010), "Accurate fundamental parameters for A-, F- and G-type Supergiants in the solar neighbourhood", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 402 (2), ss. 1369-1379, arXiv:0911.1335 , Bibcode:2010MNRAS.402.1369L, doi:10.1111/j.1365-2966.2009.15979.x
- ^ Bernacca, P. L.; Perinotto, M. (1970). "A catalogue of stellar rotational velocities". Contributi Osservatorio Astronomico di Padova in Asiago. 239 (1): 1. Bibcode:1970CoAsi.239....1B.
- ^ a b "Naming Stars". IAU.org. 11 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2018.
- ^ "CCDM J20222+4015BC -- Double or multiple star", SIMBAD, Centre de Données astronomiques de Strasbourg, 1 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi1 Mart 2018
- ^ IAU Working Group on Star Names (WGSN), Uluslararası Astronomi Birliği, 10 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi22 Mayıs 2016.
- ^ "WG Triennial Report (2015-2018) - Star Names" (PDF). s. 5. 9 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Temmuz 2018.
- ^ Knobel, E. B. (Haziran 1895), "Al Achsasi Al Mouakket, on a catalogue of stars in the Calendarium of Mohammad Al Achsasi Al Mouakket", Monthly Notices of the Royal Astronomical Society, 55 (8), s. 429, Bibcode:1895MNRAS..55..429K, doi:10.1093/mnras/55.8.429
- ^ Çince 中國星座神話, yazan 陳久金. yayımlayan 台灣書房出版有限公司, 2005, 978-986-7332-25-7.
- ^ Çince 香港太空館 - 研究資源 - 亮星中英對照表 18 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hong Kong Uzay Müzesi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2010.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Sadr Jim Kaler tarafından. (İngilizce)
- Evrenin Haritası, IC1318 - Gama Kuğu Bulutsusu
- Günün Gökbilim Görüntüsü: Üstdev Yıldız Gama Kuğu 9 Temmuz 2013, çeviri: Murat Tunçay, Tahir Şişman