Georgi Jukov

Georgi Jukov; Георгий Жуков
Doğum	19 Kasım 1896; Strelkovka, Kaluga
Ölüm	18 Haziran 1974 (77 yaşında); Moskova
Bağlılığı	Rusya (1914-1917); Rusya SFSC (1917-1922); Sovyetler Birliği (1922-1957)
Hizmet yılları	1915-1957
Rütbesi	Sovyetler Birliği Mareşali
Komutası	4. Süvari Tümeni, 3. Süvari Kolordusu, 6. Süvari Kolordusu, 1. Ordu Grubu, Kiev Özel Askerî Bölgesi, Kızıl Ordu Genelkurmay Başkanı, Leningrad Askerî Bölgesi, SSCB Başkumandan Vekili, 1. Belarus Cephesi, Almanya'daki SSCB Başkumandanı, Odessa Askerî Bölgesi, Ural Askerî Bölgesi
Çatışma/savaşları	I. Dünya Savaşı, Rusya İç Savaşı, Halhin Gol Muharebesi, II. Dünya Savaşı
Ödülleri	; ;
Sonraki işi	Savunma Bakanı; Politbüro üyesi
İmza

Georgi Jukov (Tam adı: Georgi Konstantinoviç Jukov, Rusça: Георгий Константинович Жуков; 19 Kasım 1896; Strelkovka, Kaluga – 18 Haziran 1974, Moskova), II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'nun başlıca komutanlarından biri, Sovyet Mareşal (1943), Savunma Bakanı (1955-1957). Stalingrad Muharebesi'nin kaderini değiştiren en önemli komutan olmuştur.

Hayatı

Rokosovski ve Vasilevski ile aynı kuşaktandı. 1896'da yoksul bir köylü çocuğu olarak doğdu. Henüz çocukken Moskova’ya, amcasının yanına gönderildi. Orada günde 20 saat fabrikada çalışıp aynı fabrikanın zemininde uyuyarak büyüdü. Rokosovski gibi, o da çarlık ordusunda süvari olarak savaştı. Ekim Devrimi'nden sonra Bolşevik Partisine girdi. Yetenekleri ile Kızıl Ordu'da hızla terfi etti. 1923’te bir atlı süvari alayının komutanı oldu. Sovyet yönetimine yakın olduğu zamanlarda kararlı, çelikten bir disipline sahip, eğilmez biri, gözden düştüğünde ise zalim bir komutan olarak tanımlanan Jukov 1930’da 2. Süvari Tugayı Komutanı oldu. Bu dönemden sonra seminerler verip, askerî oyunlar ve manevralar üzerine çalıştı, çeşitli askerî konularda makaleler yazdı. Bu yıllarda tanklara özel bir ilgi gösterdi.

Halhin Gol

Haziran 1939'da Moğolistan Halk Cumhuriyeti sınırına gönderildi. Japon İmparatorluğu'nun olası bir istilâsına karşı Moğolistan Halk Cumhuriyeti'ni örgütledi. Japonların Moğolistan'a saldırıya geçtiğinde, üç aşamalı^{[kaynak belirtilmeli]} bir karşı saldırı örgütledi, zayıf komutanları görevden aldı, Japonları Halhin Gol Muharebesi'nde hızlı bir harekat sonucu dağıtmayı başardı^{[kaynak belirtilmeli]}. Jukov'un ani manevra taktikleri, askerlerine de kazandırdığı disiplin ve fedakarlık duygusu^{[kaynak belirtilmeli]}, düşmanı zayıf noktalarından vuran sezgisi ve savunma durumunda bile asla saldırıdan vazgeçmeyen karakteri ile kendini ilk burada göstermiştir.^{[kaynak belirtilmeli]} Ayrıca bu yenilgi Japonya açısından çok büyük derslerle doludur.^{[kaynak belirtilmeli]} II. Dünya Savaşı boyunca Japonya Sovyetler Birliği'ne saldırmayacaktır.

II. Dünya Savaşı

1940 Aralık ayında Stalin tarafından Moskova'ya çağrıldı. Burada, Almanların muhtemel bir saldırısı üzerine çok sayıda üst rütbeli subayla birlikte düzenlenen savaş oyunlarına katıldı. Jukov’un oyunlardaki rolü, «mavi taraf» olmaktı – yani o Almanları temsil ediyordu. Tutkulu karakteri ve kişiliği ile Stalin'i etkiledi. Sovyetler Birliği Genelkurmay Başkanlığına getirildi. Alman saldırısına kadar, günde 15 saat Sovyet savunma kuvvetlerinin reorganizasyonuyla uğraştı.

Büyük Vatanseverlik Savaşı

29 Haziran'da Sovyet Yüksek Kumandanlığı (Stavka) karargahında Alman ilerlemesinin nasıl durdurulacağı üzerine acil bir toplantı örgütlendi. Jukov burada, Kiev’in süratle bırakılması ve daha geride savunma hatları örgütlenmesi gerektiğini söyledi – bazı kaynaklar bunun üzerine Genelkurmay Başkanlığından alındığını söyler. Ancak Stalin onu başka bir önemli cephe olan süratle kuzey cephesine, Leningrad savunmasını örgütlemeye göndererek ona güvendiğini gösterdi. Şehir 900 gün boyunca Alman kuşatmasına karşı direndi.

Jukov'un daha sonra Moskova ve Stalingrad önlerinde Alman saldırısının püskürtmesinde de başarılı olmuştur. Stalingrad Kuşatması'nın kırılması için yapılan Uranüs Operasyonu'nu Vasilevski ile beraber yönetti. Sonraki en büyük başarısı da Berlin’in düşürülmesi olarak gösterilebilir. Sovyet birliklerinin Moskova'daki Kızıl Meydan'da 1945 Moskova Zafer Geçit Töreni'ninde beyaz bir atın üzerinde, en önde yürümüştür.

Savaş sonrası

1945-1946'da Almanya'daki Sovyet Orduları grubunun başkomutanı ve Sovyet Askeri yönetiminin başkanı oldu. Görevi Mart 1946'da Kara Kuvvetleri Başkanlığı'na kaydırıldı. 1946'dan itibaren kişisel zenginlik nedenli soruşturmalara maruz kaldı ve Odessa Askeri bölgesine kaydırıldı. 1948'den 1953'e kadar Ural Askeri Bölgesi Şefi oldu. Haziran 1953'te Beria'nın azledilmesine katıldı ve kısa bir süre sonra SBKP Merkez Komitesi Yönetim Kurulu üyesi oldu. 1957’de, Kruşçev tarafından Savunma Bakan Yardımcılığı görevinden uzaklaştırıldı ve tüm görevlerinden alındı. Jukov, sertliğiyle, kurduğu ceza taburları ve kurşuna dizme birlikleriyle Sovyet saflarında çelik bir disiplin kurmuştu, bu özellikleri savaş sonrasında eleştirilere konu oldu. Mart 1958'de emekliye ayrıldı. Savaş sonrası onun çok kaba olduğu söylentileri yayıldı. 1965’te, zaferin 20’nci yıldönümünde eski askerleriyle buluştu. 9 Mayıs 1965'te Jukov, Lenin'in Mozolesi kürsüsüne oturmaya davet edildi ve Kızıl Meydan'daki askeri güçlerin geçit törenini gözden geçirme şerefi verildi.

Kızıl Ordu askerleri, savaş boyunca öyle güvenmişlerdi ki Jukov’a, şu söz saflarda hep söylenir olmuştu:

«Jukov’u bulduğunuz yerde zaferi de bulursunuz.»

Jukov Sovyetler Birliği'nin en değerli madalyası olan Sovyet Kahramanlık Madalyası ile dört kez ödüllendirilen iki kişiden biridir.

Jukov 1958'de hatıralarını yazmaya başlamıştı. İstikrarlı bir şekilde kötüye giden sağlığı ile birlikte, kalp hastalığını kötüleştirmeye devam etti. Aralık 1967'de Jukov ciddi bir kriz geçirdi. Haziran 1968'e kadar hastaneye yatırıldı ve rehabilitasyon tedavisini almaya başladı. İkinci eşi Tıp Kolordusundaki eski subay Galina Semyonova'nın bakımı altında kaldı. Sol tarafına felç indi, konuşması düştü ve sadece yardımla yürüyebildi.

Anıları 1969'da yayınlandı ve en çok satan kitap oldu. Anılarının yayınlandığı tarihten birkaç ay sonra Jukov, yorum yapan, şükran duyan, tavsiye veren veya kendisine övgüyle bahseden okuyuculardan 10.000'den fazla mektup aldı. Komünist Parti, Jukov'u 1971'de yapılan Sovyetler Birliği Komünist Partisi 24. Kongresine katılmaya davet etti, ancak davet iptal edildi.^[1]

Ölümü

18 Haziran 1974'te Jukov geçirdiği başka bir kalp krizi sonrasında öldü. Jukov'un bir Ortodoks Hristiyan cenaze töreni için son isteğinin aksine ve ailenin ülkenin üst düzey liderlerine yönelik taleplerine rağmen,^[2] cesedi yakıldı ve külleri Kremlin Duvarı Mezarlığı'na gömüldü.

1995 yılında Devlet Tarihi Müzesi önünde büyük bir Jukov heykeli dikilmiş ve onu at üstünde tasvir etmiştir.^[3] 1996'da, Jukov'un doğumunun 100. yıldönümünde, Kremlin Duvarı Mezarlığı tarihinin ilk örneği olan mezarında Panikhida Ortodoks anma töreni yapıldı.^[4]

Galeri

Jukov'un 1916 yılında çekilen gençlik fotoğrafı

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Georgi Jukov ile ilgili ortam dosyaları mevcuttur.

^ Spahr 1993, s. 411.
^ "Маршал Жуков – Воспоминания дочери (Марии)". 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2019.
^ Williams, C. J. (2 Mayıs 1995). "At Last, a Soviet Hero Gets Respect: Marshal Georgi Zhukov was demoted twice after leading victorious World War II forces. Now he is being honored with a medal, a monument and a museum". LA Times. 23 July 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 July 2019.
^ "Станислав МИНАКОВ. Жуков как сын церкви (Еженедельник 2000 выпуск № 51 (347) 22–28 декабря 2006 г.)". 29 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2019.

Askerî görevi
Önce gelen: Kirill Meretskov	Kızıl Ordu Kurmay Başkanı Şubat 1941 - 29 Temmuz 1941	Sonra gelen: Boris Şapoşnikov
Siyasi görevi
Önce gelen: Nikolay Bulganin	Sovyetler Birliği Savunma Bakanı 1955-1957	Sonra gelen: Rodion Malinovski

[FOOTNOTESpahr1993411-1] Spahr 1993, s. 411.

[2] "Маршал Жуков – Воспоминания дочери (Марии)". 15 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2019.

[3] Williams, C. J. (2 Mayıs 1995). "At Last, a Soviet Hero Gets Respect: Marshal Georgi Zhukov was demoted twice after leading victorious World War II forces. Now he is being honored with a medal, a monument and a museum". LA Times. 23 July 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 July 2019.

[4] "Станислав МИНАКОВ. Жуков как сын церкви (Еженедельник 2000 выпуск № 51 (347) 22–28 декабря 2006 г.)". 29 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2019.

[1]

[2]

[3]

[4]

g t d Zafer Nişanı sahipleri
İki kez	Vasilevski Jukov Stalin
Bir kez	Antonov ~~Brejnev~~ Govorov Konev Malinovski Meretskov Rokossovski Timoşenko Tolbuhin
Yabancı	Mihai Montgomery Rola-Żymierski Tito Eisenhower

g t d Sovyetler Birliği Savunma halk komiserleri
Askerî ve Deniz İşleri Halk Komiserleri (8 Kasım 1917 - 20 Haziran 1934)	Nikolay Podvoyski Lev Troçki Mihail Frunze Kliment Voroşilov
Savunma Halk Komiserleri (20 Haziran 1934 - 25 Şubat 1946)	Kliment Voroşilov Semyon Timoşenko Josef Stalin
Donanma Halk Komiserleri (30 Aralık 1937 - 25 Şubat 1946)	Pyotr Smirnov Mihail Frinovski Nikolay Kuznetsov
Silahlı Kuvvetler Halk Komiserleri (25 Şubat 1946 - 15 Mart 1946)	Josef Stalin
Silahlı Kuvvetler Bakanları (15 Mart 1946 - 25 Şubat 1950)	Josef Stalin Nikolay Bulganin Aleksandr Vasilevski
Savaş Bakanları (25 Şubat 1950 - 15 Mart 1953)	Aleksandr Vasilevski
Donanma Bakanları (29 Haziran 1950 - 15 Mart 1953)	İvan Yumaşev Nikolay Kuznetsov
Savunma Bakanları (15 Mart 1953 - 21 Aralık 1991)	Nikolay Bulganin Georgi Jukov Rodion Malinovski Andrey Greçko Dmitri Ustinov Sergey Sokolov Dmitri Yazov Yevgeniy Şapoşnikov

g t d SSCB Genelkurmay Başkanları
Tüm Rusya Kurmay Başkanı 8 Mayıs 1918 -	Stogov Sveçin Ratteli Samoylo
Cumhuriyet Devrim Askerî Sovyet Saha Kurmay Başkanı 6 Eylül 1918 -	Ratteli Bonç-Bruyeviç Lebedev Kostyayev
İşçi ve Çiftçi Kızıl Ordusu Kurmay Başkanı 14 Şubat 1921 -	Lebedev Frunze Kamenev Tuhaçevski Şapoşnikov Triandafillov Yegorov
İşci ve Çiftçi Kızıl Ordu Genelkurmay Başkanı 26 Eylül 1935 -	Yegorov Şapoşnikov Meretskov Jukov Şapoşnikov Vasilevski Antonov Vasilevski
Sovyet Kara Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı 3 Haziran 1946 -	Vasilevski Ştemenko
Sovyet Ordusu Genelkurmay Başkanı 29 Haziran 1950 -	Ştemenko Sokolovski
Sovyetler Birliği Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı 20 Eylül 1955 - 7 Aralık 1991	Sokolovski Zaharov Biryuzov Zaharov Kulikov Ogarkov Ahromeyev Moiseyev Lobov