Grokipedia
 | |
 Ekim 2025 tarihli ana sayfa | |
Site türü | İnternet ansiklopedisi |
|---|---|
| Diller | İngilizce |
| Menşe | Amerika Birleşik Devletleri |
| Hizmet bölgesi | Dünya çapında |
| Sahip(ler)i | xAI |
| URL | grokipedia.com |
| IPv6 desteği | Evet |
| Ticari? | Evet |
| Kayıt | İsteğe bağlı |
| Başlatılma | 27 Ekim 2025 |
| Durumu | Aktif |
İçerik lisansı | Creative Commons BY-SA 4.0 kapsamındaki bazı makaleler |
Grokipedia, Elon Musk tarafından kurulan bir yapay zekâ (YZ) şirketi olan xAI tarafından geliştirilen, yapay zekâ destekli çevrimiçi bir ansiklopedidir ve 27 Ekim 2025'te kullanıma sunulmuştur.[1][2]
Grokipedia'daki maddeler, Grok dil modeli tarafından oluşturulmakta, düzenlenmekte ve doğruluk kontrolünden geçirilmektedir.[1] Pek çok makale, bazıları neredeyse kelimesi kelimesine kopyalanmış şekilde, Vikipedi maddelerinden türetilmiştir.[3][4] Birçok maddenin altındaki feragatnameye (sorumluluk reddi beyanı) göre, içerik Wikipedia'dan uyarlanmıştır ve Creative Commons Atıf-Aynı Lisansla Paylaş 4.0 Lisansı altında lisanslanmıştır.[5]
28 Ekim 2025 itibarıyla, sitede yaklaşık 900.000 YZ tarafından üretilmiş madde bulunmaktadır.[6]
Grokipedia'daki maddeler, Grok modeli tarafından "doğruluk kontrolünden" (fact-checking) geçirilmiş olduklarını belirtmektedir.[3] Grokipedia ziyaretçileri düzenleme yapamazlar, ancak yanlış bilgi bildirmek için açılır bir form aracılığıyla "düzenleme önerileri" sunabilirler.[5] Musk, Grokipedia'yı, Vikipedi'deki "propagandayı temizleyecek" bir alternatif olarak konumlandırmıştır.[1]
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Duyurusu
[değiştir | kaynağı değiştir]İş insanı Elon Musk, Eylül 2025'te, Vikipedi'nin ideolojik önyargılarına yönelik eleştirilerinin ortasında, xAI şirketinin Grokipedia adında yapay zekâ tarafından oluşturulacak yeni bir çevrimiçi ansiklopedi kuracağını duyurdu.[7][8] Projenin adı, o ayın başlarında All-In podcast konferansında Beyaz Saray Yapay Zeka ve Kripto Çarı David O. Sacks tarafından önerildi ve konuldu.[9]
Musk'ın duyurusuna göre Grokipedia, Wikipedia'nın algılanan önyargılarını, hatalarını ve ideolojik sapmalarını ele alarak onunla rekabet etmek üzere tasarlanmış YZ (yapay zekâ) destekli bir bilgi tabanı olacaktı.[10][11] Günlük tasarım ve teknoloji yayınları yapan bir web blogu olan Gizmodo, bu planı 2006'daki Conservapedia projesiyle karşılaştırdı ve Conservapedia'nın sağcı bir önyargıya sahip olduğunu ve "saçma makalelerinde gezinmeye çalışan herkes tarafından büyük ölçüde bir şaka olarak görüldüğünü" belirtti.[12]
6 Ekim 2025'te Musk, Grokipedia'nın erken beta sürümünün o ayın ilerleyen günlerinde yayımlanmasının planlandığını duyurdu.[13][14] Proje, Ekim ayında içerik kalitesi sorunlarını gidermek amacıyla kısa bir süreliğine ertelendi.[1]
Çıkışı
[değiştir | kaynağı değiştir]Grokipedia, yaklaşık 900.000 madde ile 27 Ekim 2025'te grokipedia.com adresinde kullanıma açıldı.[1] Bazı makaleler Wikipedia'daki karşılıklarıyla neredeyse aynı olsa da, Grokipedia'nın kaynakça (atıf) formatı farklıdır.[15] Site, erken bir "0.1" sürümü olduğunu belirtirken, Musk gelecekteki "1.0" sürümünün 0.1 sürümünden 10 kat daha iyi olacağını ifade etti.[3] Site, kullanıma sunulduktan kısa bir süre sonra kısa bir kesinti yaşadı.[6]
Tepkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]
Grokipedia, kullanıma sunulmasının ardından karışık tepkiler aldı. Bazı gözlemciler, yapay zekânın yaratıcının önyargılarını yansıtma potansiyeli nedeniyle sitenin iddia ettiği tarafsızlığı sorguladı.[16][17] Eleştirmenler, sağa eğilimli bakış açılarını destekleyen veya Musk'ın görüşlerini kayıran maddeleri öne çıkardı.[18]
NBC News, Grokipedia'daki Musk maddesinin, kendisinin Ocak 2025'te yaptığı ve birçok kişi tarafından Nazi selamı olarak görülen el hareketinden bahsetmediğini, oysa Vikipedi maddesinin bahsettiğini kaydetti.[4]
Ayrıca, tamamen yapay zekâya dayanması nedeniyle de eleştirildi. Forbes, "kitle kaynaklı çevrimiçi ansiklopedi (Vikipedi) insan yazarları ve editörleri kullanırken, Musk'ın alternatifi tamamen xAI'ın Grok modeli tarafından üretilmiş ve 'doğrulanmış' makalelerden oluşuyor" diye yazdı. Ayrıca, "Grokipedia'daki PlayStation 5, otomobil üreticisi Lamborghini ve çip üreticisi AMD gibi bazı makalelerin, ilgili Wikipedia maddeleriyle neredeyse aynı kopyalar olduğu görüldü" notunu düştü.[19]
Bazı içeriklerin, cinsiyet geçişi ve eski Twitter CEO'su Parag Agrawal gibi konularda Musk'ın kişisel görüşleriyle uyumlu olacak şekilde manipüle edildiği kaydedilmiştir.[4][17][18] Wikipedia'nın kurucu ortağı Larry Sanger, Grokipedia'daki kendisi hakkındaki makalenin, ilgili Wikipedia makalesinde bulunmayan ilginç ve doğru içeriklere sahip olduğunu, ancak aynı zamanda "saçmalıklar" da içerdiğini yorumladı.[20]
Time dergisi, [Grokipedia'daki] Musk hakkındaki makalenin bazen kendisini "coşkulu ifadelerle betimlediğini, aynı zamanda tartışmalarının birçoğunu küçümsediğini ve hatta tamamen çıkardığını" yazdı. Dergi, Grokipedia'nın Musk'ın görüşlerine daha detaylı yer verdiğini, buna "uyandırılmış zihin virüsü (woke mind virus)" fikrinin de dahil olduğunu ve Musk'ın, "hayatta olan yabancılaştığı trans kızı için bu virüsün 'öldürdüğünü' iddia ettiğini" ekledi. Time, ayrıca, bir ansiklopedide normalde bulunmayan günlük rutinine dair detaylı kişisel bilgileri içermesi nedeniyle, Musk'ın sağlık ve yaşam tarzı hakkındaki bir bölümü de eleştirdi.[21]
Wikimedia Vakfı'ndan bir sözcü, "Vikipedi'nin bilgisi insan ürünüdür ve her zaman öyle kalacaktır... Yapay zekâ şirketlerinin içerik üretmek için güvendiği şey de bu insan tarafından oluşturulan bilgidir; hatta Grokipedia'nın var olmak için bile Vikipedi'ye ihtiyacı var"[3][19] yorumunu yaptı.
Yanlış bilgi (mezenformasyon)
[değiştir | kaynağı değiştir]Grokipedia, halka açılmasının ardından yanlış bilgi yayımladığı gerekçesiyle eleştirildi. Wired dergisi, "Yapay zekâ destekli yeni Vikipedi rakibinin, pornografinin AIDS salgınını kötüleştirdiğini ve sosyal medyanın transgender (trans) bireylerin sayısındaki artışı körüklüyor olabileceği yönünde yanlış iddialarda (mezenformasyon) bulunduğunu" bildirdi.[22][23]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e Conger, Kate (27 Ekim 2025). "Elon Musk Challenges Wikipedia With His Own A.I. Encyclopedia". The New York Times. Erişim tarihi: 28 Ekim 2025.
- ^ "Elon Musk appears to have launched Grokipedia, a Wikipedia competitor". Business Insider. 28 Ekim 2025.
- ^ a b c d Peters, Jay (28 Ekim 2025). "Elon Musk's Grokipedia contains copied Wikipedia pages". The Verge (İngilizce). 30 Kasım 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2025.
- ^ a b c "Elon Musk launches Grokipedia as an alternative to 'woke' Wikipedia" (İngilizce). NBC News. 28 Ekim 2025. 21 Kasım 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2025.
- ^ a b "Elon Musk launches Grokipedia as an alternative to 'woke' Wikipedia". NBC News (İngilizce). 28 Ekim 2025. 21 Kasım 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2025.
- ^ a b "Elon Musk's Grokipedia goes live after brief crash, aims to rival Wikipedia". Moneycontrol. 28 Ekim 2025.
- ^ Gupta, Aman (30 Eylül 2025). "'Grokipedia': Elon Musk says xAI is working on a Wikipedia rival powered by AI". Live Mint. 1 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Gucia, Wiktoria (30 Eylül 2025). "MAGA Melts Down Over Wikipedia 'Blacklist'". The Daily Beast (İngilizce). 8 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2025.
- ^ Higgins, Tim (4 Ekim 2025). "Why Conservatives Are Attacking 'Wokepedia'". The Wall Street Journal. 5 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2025.
- ^ Kan, Michael (30 Eylül 2025). "Elon Musk Plans to Take on Wikipedia With 'Grokipedia'". PCMAG (İngilizce). 2 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2025.
- ^ Gucia, Wiktoria (30 Eylül 2025). "MAGA Melts Down Over Wikipedia 'Blacklist'". The Daily Beast (İngilizce). 8 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2025.
- ^ Novak, Matt (30 Eylül 2025). "Elon Musk's Wikipedia Competitor Is Going to Be a Disaster". Gizmodo. Erişim tarihi: 2 Ekim 2025.
- ^ "What Is Grokipedia? Elon Musk To Unveil Wikipedia Competitor In Two Weeks". NDTV. 6 Kasım 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2025.
- ^ "Elon Musk: 'Grokipedia' Arrives Later This Month". PCMAG (İngilizce). 6 Ekim 2025. 7 Ekim 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2025.
- ^ Bell, Karissa (27 Ekim 2025). "X's Grokipedia is online after it briefly crashed out". Engadget (İngilizce). 5 Kasım 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2025.
- ^ "Grokipedia: Elon Musk is right that Wikipedia is biased, but his AI alternative will be the same at best". The Conversation. 15 Ekim 2025.
- ^ a b "Elon Musk's Grokipedia Pushes Far-Right Talking Points". Wired. 28 Ekim 2025.
- ^ a b "Elon Musk launches a Wikipedia rival that extols his own 'vision'". The Washington Post. 28 Ekim 2025.
- ^ a b Ray, Siladitya. "Musk Launches 'Grokipedia'—An AI-Generated Wikipedia Challenger". Forbes (İngilizce). Erişim tarihi: 28 Ekim 2025.
- ^ Baruah, Antara (28 Ekim 2025). "Is Grokipedia really a neutral Wikipedia? Elon Musk wants you to believe it". ThePrint. Erişim tarihi: 28 Ekim 2025.
- ^ Jeyaretnam, Miranda (28 Ekim 2025). "How Grokipedia Describes Elon Musk". TIME (İngilizce)28 Ekim 2025.
- ^ Rogers, Reece. "Elon Musk's Grokipedia Pushes Far-Right Talking Points". Wired (İngilizce). ISSN 1059-102828 Ekim 2025.
- ^ Michael, Chris (28 Ekim 2025). "Elon Musk launches encyclopedia 'fact-checked' by AI and aligning with rightwing views". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. Erişim tarihi: 28 Ekim 2025.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
| Şirketler |
|  |
|---|---|---|
| Diğer uğraşlar | ||
| Aile |
| |
| İlgili | ||
- 2025'te Amerika Birleşik Devletleri'nde tartışmalar
- 2025'te Amerika Birleşik Devletleri'nde kurulan oluşumlar
- 2025'te kurulan internet içerikleri
- Creative Commons lisanslı eserler
- Çevrimiçi ansiklopediler
- Vikipedi'den türetilen ansiklopediler
- Vikipedi'ye yönelik eleştiri
- Yapay zekâ kullanılarak oluşturulan eserler
- Elon Musk