Hanafuda
Hanafuda (Japonca: 花札; "çiçek kartları"[1][2]), oyun oynamak için kullanılan Japon kökenli oyun kartlarıdır. Bu isim aynı zamanda kartlarla oynanan oyunları da ifade etmektedir.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Japonya'da eski dönemlerden bu yana pek çok sofistike kart oyunu oynanmasına rağmen, kumar oyunları veya fakirler arasında oynanmadı. Ancak bu durum, 1549 yılında Portekizli misyoner Francis Xavier Japonya'ya gelmesiyle değişti. Gemisinin mürettebatı, Avrupa'dan bir dizi 48 hombre oyun kâğıdı taşıyordu ve bu da Japonya'da kart oyunlarının ve kumarın popülaritesine yol açtı. Japonya'nın daha sonra 1633'te Batı dünyası ile olan tüm temaslarını kapatmasıyla yabancı oyun kartları da yasaklandı.[3]
Bu yasağa rağmen, kartlarla kumar oynamak oldukça popüler olmaya devam etti. Tokugawa Şogunluğu sırasındaki özel kumar yasadışıydı. Kendi başına kart oynamak yasaklanmadığından, kısıtlamaları önlemek için farklı tasarımlar içeren yeni kartlar oluşturuldu. Örneğin, bu dönemde bir kart oyuncusu tarafından Unsun Karuta olarak bilinen bir kart oyunu tasarlandı. Bu kartlar, Çin savaşçıları, silahlar, zırhlar ve ejderhaları betimleyen Çin sanatıyla dekore edildi. Bu kart destesi 75 karttan oluşuyordu ve sisteme aşina olma zorluğundan dolayı Batı kartı oyunlarında olduğu kadar popüler değildi. Belirli bir tasarımdaki bir kart destesiyle kumar oynamak çok popüler hale gelmesiyle hükûmet bu kartları yasakladı ve sonra yenilerini yarattı. Hükûmet ve asi kumarbazlar arasındaki bu kedi ve fare oyunu, birçok farklı tasarımın yaratılmasına neden oldu.
Edo döneminin geri kalanında, Mekun Karuta adlı bir oyun Unsun Karuta'nın yerini aldı. Dört set 12'ye bölünmüş 48 kartlık bir desteden oluşan bu oyun, oldukça popüler hale geldi ve bu süre zarfında en yaygın kumar oyunlarından biriydi. Aslında, kumar oynamak için çok yaygın bir biçimde kullanılmaya başlanmış ve 1791 yılında yasaklanmıştır.
Daha sonra birkaç on yıl boyunca, birkaç yeni kart oyunu geliştirildi ve neredeyse sadece kumar amaçlı kullanılmalarından dolayı daha sonra yasaklandılar. Ancak, hükûmet bazı kart oyunlarının her zaman halk tarafından oynanacağının farkına varmaya ve kumar oynamaya karşı yasaları gevşetmeye başladı. Tüm bunların neticesi, geleneksel Japon oyunlarını Batı tarzı oyun kartları ile birleştiren hanafuda adlı bir oyundu. Hanafuda, bir oyunu tamamlamak için sayıları ve uzunluğuna sahip olmadığından, kumar oynamak için kısmen sınırlı bir kullanıma sahiptir. Ancak, tamamlanmış görüntü kombinasyonları için puan atayarak kumar oynamak mümkündür.
Bununla birlikte, bu noktada, kart oyunları, eski hükûmet baskısından dolayı olduğu kadar popüler değildi.
1889'da Fusajirō Yamauchi, dut ağacı kabuğu üzerine el yapımı Hanafuda boyası üretmek ve satmak amacıyla Nintendo Koppai'yi kurdu. Yakalanması biraz zaman alsa da yakuza da kumarhanelerinde hanafudayı kullanmaya başladı ve kart oyunları Japonya'da tekrar popüler oldu. Bir set Nintendo Koppai, Disney hanafuda ile birlikte büyük bir başarı elde etti.[4] Nintendo, her ne kadar günümüzde daha çok video oyunlarına odaklanmasına rağmen, Japonya'da daha önce Club Nintendo'da mevcut olan özel bir Mario temalı set de dahil olmak üzere bu kartları üretmeye devam etmektedir. Bu, özellikle kâr amacı gütmekten ziyade çoğunlukla kendi şirket tarihinin tanınmasındadır. 2006'da Nintendo, Nintendo DS için hanafuda ile oynanan Koi-Koi oyununu içeren Clubhouse Games 'i yayınladı.
Kartlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Hanafuda destesinde önceki Portekiz destelerinde olduğu gibi 48 kart bulunmaktadır. Kartlar ayları temsil eden 12 takıma ayrılmaktadır. Her biri bir çiçeğe aittir ve her takımın dört kartı vardır. Genellikle, her bir takımda iki normal kart ve iki özel kart bulunur. En popüler oyunlar sadece alınan kartların belirli kombinasyonları ile ilgili oldukları için puan değerleri gereksiz ve keyfi olarak değerlendirilebilmektedir.
| Ay | Çiçek | Kart | Resim |
|---|---|---|---|
| Ocak | Matsu (Japonca: 松, çam) | İki basit (1 puan), bir şiir kurdelesi (5 puan) ve bir özel: Turna ve Güneş (20 puan) | |
| Şubat | Ume (Japonca: 梅, Ume) | İki basit (1 puan), bir şiir kurdelesi (5 puan) ve bir özel: Ağaçtaki çalı bülbülü (10 puan) | |
| Mart | Sakura (Japonca: 桜, Sakura) | İki basit (1 puan), bir şiir kurdelesi (5 puan) ve bir özel: Kamp perdesi (20 puan) | |
| Nisan | Fuji (Japonca: 藤, morsalkım) | İki basit (1 puan), bir kırmızı kurdele (5 puan) ve bir özel: Guguk (10 puan) | |
| Mayıs | Ayame (Japonca: 菖蒲, süsen) | İki basit (1 puan), bir kırmızı kurdele (5 puan) ve bir özel: Su süseni ve sekiz tahta köprü (10 puan) | |
| Haziran | Botan (Japonca: 牡丹, şakayık) | İki basit (1 puan), bir mor kurdele (5 puan) ve bir özel: Kelebekler (10 puan) | |
| Temmuz | Hagi (Japonca: 萩, çalı yonca) | İki basit (1 puan), bir kırmızı kurdele (5 puan) ve bir özel: Yaban domuzu (10 puan) | |
| Ağustos | Susuki (Japonca: 薄, Susuki çimi) | İki basit (1 puan), iki özel: Uçan kaz (10 puan) ve kırmızı gökyüzü ile dolunay (20 puan) | |
| Eylül | Kiku (Japonca: 菊, kasımpatı) | İki basit (1 puan), bir mor kurdele (5 puan) ve bir özel: Şiir sake fincanı (10 puan) | |
| Ekim | Momiji (Japonca: 紅葉, akçaağaç) | İki basit (1 puan), bir mor kurdele (5 puan) ve bir özel: Geyik ve akçaağaç (10 puan) | |
| Kasım | Yanagi (Japonca: 柳, söğüt) | Bir kırmızı kurdele (5 puan) ve üç özel: Yıldırım (1 puan), kırlangıç (10 puan), şemsiyeli Ono no Michikaze ("yağmur adam") ve kurbağa (20 puan) | |
| Aralık | Kiri (Japonca: 桐, pavlonya) | Üç basit (1 puan, bir gölgeli) ve bir özel: Fenghuang (20 puan) |
Varyantlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Go-Stop
- Seotda
- Matgo
- Doryjytgo-ttang
- Hachi
- Hachi-hachi
- Hana Awase
- Hawaii tarzı Koi-Koi
- Koi-Koi
- Mushi
- Sudaoshi
- Tensho
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Games played with Flower Cards". www.pagat.com. 20 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2019.
- ^ Pakarnian, John, "Game Boy: Glossary of Japanese Gambling Games", Metropolis, January 22, 2010, p. 15.
- ^ Harris, Blake J., Console Wars: Sega, Nintendo, and the Battle that Defined a Generation, It Books, 2014-May-13. 978-0062276698. "Chapter 5"
- ^ "Sept. 23, 1889: Success Is in the Cards for Nintendo". WIRED. 16 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2019.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Hanafuda rules19 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. sloperama.com
