Hanca - Vikipedi
İçeriğe atla
Ana menü
Gezinti
  • Anasayfa
  • Hakkımızda
  • İçindekiler
  • Rastgele madde
  • Seçkin içerik
  • Yakınımdakiler
Katılım
  • Deneme tahtası
  • Köy çeşmesi
  • Son değişiklikler
  • Dosya yükle
  • Topluluk portalı
  • Wikimedia dükkânı
  • Yardım
  • Özel sayfalar
Vikipedi Özgür Ansiklopedi
Ara
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç
  • Bağış yapın
  • Hesap oluştur
  • Oturum aç

İçindekiler

  • Giriş
  • 1 Diyalektler ve kabileleri
  • 2 Ses bilgisi
    • 2.1 Ünsüzler
    • 2.2 Ünlüler
  • 3 Örnekler
  • 4 Ayrıca bakınız
  • 5 Kaynakça
  • 6 Dış bağlantılar

Hanca

  • Català
  • Deutsch
  • English
  • Esperanto
  • Español
  • Eesti
  • Suomi
  • Français
  • Nordfriisk
  • Galego
  • Hrvatski
  • Norsk bokmål
  • Polski
  • Piemontèis
  • Português
  • Русский
  • Slovenščina
  • 中文
Bağlantıları değiştir
  • Madde
  • Tartışma
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Araçlar
Eylemler
  • Oku
  • Değiştir
  • Kaynağı değiştir
  • Geçmişi gör
Genel
  • Sayfaya bağlantılar
  • İlgili değişiklikler
  • Kalıcı bağlantı
  • Sayfa bilgisi
  • Bu sayfayı kaynak göster
  • Kısaltılmış URL'yi al
  • Karekodu indir
Yazdır/dışa aktar
  • Bir kitap oluştur
  • PDF olarak indir
  • Basılmaya uygun görünüm
Diğer projelerde
  • Vikiveri ögesi
Görünüm
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Hanca
Hwëch’in
Ana dili olanlarAmerika Birleşik Devletleri (Alaska) ve Kanada (Yukon)
Konuşan sayısı19[1]  (tarih gerekli)
Dil ailesi
Denesey
Na-Dene
Eyak-Atabask
Atabask
Kuzey
  • Hanca
Yazı sistemiLatin (Dene varyantı)
Dil kodları
ISO 639-2ath
ISO 639-3haa
ELPHan
10: Han coğrafyası

Hanca ya da Han dili (İngilizce Hän), ABD'nin Alaska eyaletinde ve Kanada'nın Yukon bölgesinde Alaska Atabasklarından Hanlar tarafından konuşulan Atabask dillerinden yok olmak üzere olan Kızılderili dilidir. Guçince ile Yukarı Tananaca arasında bir dil olup en yakın akrabası Guçincedir. Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska'daki 60 kişilik nüfustan 12 kadarı, Kanada'daki 250 kişilik nüfustan ise 7 tanesi anadillerini konuşabiliyor.[1]

Diyalektler ve kabileleri

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Alaska Hancası [kendilerince Hän Hwëch’in; İngilizce Eagle dialect]. Alaska'da Eagle (Tthee T'äwdlenn) yöresinde konuşulur.
  • Kanada Hancası [kendilerince Tr’ondëk Hwëch’in; İngilizce Dawson dialect & Mooseheide dialect]. Kanada'da Dawson yöresinde Tr’ondëk Hwëch’in First Nation (önceleri Dawson First Nation) kabilesince konuşulur.
    • Dawson şivesi (İngilizce Dawson dialect)
    • Moosehide şivesi (İngilizce Moosehide dialect) Ëdhä dädhëchan

Ses bilgisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ünsüzler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  Bilabial Interdental Alveolar Postalveolar Retroflex Velar Glottal
    central lateral        
Stop voiceless   b  [p]     d  [t]         g  [k]   ’  [ʔ]
aspirated   (p)  [pʰ]     t  [tʰ]         k  [kʰ]  
ejective       t'  [tʼ]         k'  [kʼ]  
Affricate voiceless     ddh  [tθ]   dz  [ts]   dl  [tɬ]   dj  [tʃ]   dr  [ʈʂ]    
aspirated     tth  [tθʰ]   ts  [tsʰ]   tl  [tɬʰ]   ch  [tʃʰ]   tr  [ʈʂʰ]    
ejective     tth'  [tθʼ]   ts'  [tsʼ]   tl'  [tɬʼ]   ch'  [tʃʼ]   tr'  [ʈʂʼ]    
Fricative voiced     dh  [ð]   z  [z]   l  [ɮ]   zh  [ʒ]   zr  [ʐ]   gh  [ɣ]  
voiceless     th  [θ]   s  [s]   ł  [ɬ]   sh  [ʃ]   sr  [ʂ]   kh  [x]   h  [h]
Nasal voiced   m  [m]     n  [n]          
voiceless       nh  [n̥]          
voiced stop   mb  [ᵐb]     nd  [ⁿd]          
voiced affricate           nj  [ⁿd͡ʒ]      
Approximant voiced   w  [w]       l  [l]   y  [j]   r  [ɻ]    
voiceless   wh  [ʍ]         yh  [ȷ̊]   rh  [ɻ̥]    

Ünlüler

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • kısa
    • a [a]
    • ä [ɑ]
    • e [e]
    • ë [ə]
    • i [i]
    • o [o]
    • u [u]
  • uzun
    • aa [aː]
    • ää [ɑː]
    • ee [eː]
    • ëë [əː]
    • ii [iː]
    • oo [oː]
    • uu [uː]
  • diftong
    • aw [au]
    • ay [ai]
    • äw [ɑu]
    • ew [eu]
    • ey [ei]
    • iw [iu]
    • oy [oi]
  • nazal ünlüler: ą ą̀ ą̂ ą̌ ą̈ ą̈̀ ą̈̌ ę ę̀ ę̂ ę̌ ę̈̀ ę̈̂ ę̈̌ į į̀ į̂ į̌ ǫ ǫ̀ ǫ̂ ǫ̌ ų ų̀ ų̂ ų̌
  • alçak tonlu ünlüler: à ą̀ ä̀ ą̈̀ è ę̀ ë̀ ę̈̀ ì į̀ ò ù ų̀
  • yükselen tonlu ünlüler: ą̂ ä̂ ą̈̂ ê ę̂ ë̂ ę̈̂ î į̂ ô ǫ̂ û ų̂
  • düşük tonlu ünlüler: ǎ ą̌ ä̌ ą̈̌ ě ę̌ ë̌ ę̈̌ ǐ į̌ ǒ ǫ̌ ǔ ų̌
  • yüksek tonlu ünlüler (işaretiz): a gibi

Örnekler

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kanada Hancası (Mooseheide dialect)

  • łuk balık
  • dëts'ä ördek
  • ëtth'ąy sivrisinek
  • łąy köpek
  • zhùr k'è kurt izi
  • nëląy et
  • ìhłëk bir
  • nänkąy iki
  • chäk üç
  • däng dört
  • łonlà' beş
  • dhëzrąy siyah
  • dhëk'äl beyaz
  • dot'äl kırmızı
  • dodlër mavi
  • dottho kahverengi
  • shëzho evim
  • nëzho evin
  • wëzho evi
  • nizho evimiz
  • nëkhwëzho eviniz
  • huzho evleri
  • Shǫzrè' ... Benim adım ...

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • Alaska Yerli Dil Merkezi
  • Yukon Yerli Dil Merkezi

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ a b "Alaska Native Language Center : Alaska Native Languages / Population and Speaker Statistics". 9 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2012. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
  • https://web.archive.org/web/20100111012242/http://www.ynlc.ca/languages/hn/hn.html Yukon Native Lnaguage Center
  • http://languagegeek.com/dene/yukon/han.html21 Ağustos 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Hanca&oldid=35634463" sayfasından alınmıştır
Kategoriler:
  • Hanlar (Alaska)
  • Kızılderili dilleri
  • Denesey dilleri
  • Na-Dene dilleri
  • Atabask dilleri
  • Kuzey Atabask dilleri
  • Alaska yerli dilleri
  • Kanada yerli dilleri
  • Southeast Fairbanks Census Area
Gizli kategoriler:
  • Konuşanların tarih ve sayısı bulunmayan dil sayfaları
  • Aile rengi kodu olmayan dil sayfaları
  • Webarşiv şablonu wayback bağlantıları
  • Sayfa en son 21.15, 8 Temmuz 2025 tarihinde değiştirildi.
  • Metin Creative Commons Atıf-AynıLisanslaPaylaş Lisansı altındadır ve ek koşullar uygulanabilir. Bu siteyi kullanarak Kullanım Şartlarını ve Gizlilik Politikasını kabul etmiş olursunuz.
    Vikipedi® (ve Wikipedia®) kâr amacı gütmeyen kuruluş olan Wikimedia Foundation, Inc. tescilli markasıdır.
  • Gizlilik politikası
  • Vikipedi hakkında
  • Sorumluluk reddi
  • Davranış Kuralları
  • Geliştiriciler
  • İstatistikler
  • Çerez politikası
  • Mobil görünüm
  • Wikimedia Foundation
  • Powered by MediaWiki
Hanca
Konu ekle