Herzendice
| Herzendice | |
|---|---|
| هرزندی، هرزنی | |
| Telaffuz | Herzendi, Herzeni |
| Bölge | İran |
| Dönem | 2021[1] |
| Dil ailesi | |
| Dil kodları | |
| ISO 639-3 | hrz |
| Glottolog | harz1239 Harzani[2] |
| ELP | Harzani |
Herzendice ya da Herzenice (Tatça: هرزندی، هرزنی) Tatçanın İran'ın Doğu Azerbaycan eyaletinin kuzey kesimlerinde konuşulan bir lehçesidir.[3][4][5][6] Azerbaycan dilinin bölgeye yayılmasından sonra nesli tükenen kuzeybatı İran dili Eski Azerice'den türemiştir.[7] İranolog dil bilimci W. B. Henning ise Herdendicenin Talışça ve Zazacanın her ikisiyle de birçok ortak özellik taşıdığını tespit edip Herzendiceyi Talış dili ve Zaza dili asında konumlandırmıştır.[8]
Coğrafi dağılım
[değiştir | kaynağı değiştir]Herzendice, kalan 30,000'den az konuşanıyla tehlike altındaki dillerden biri olarak tanımlanmıştır.[9] İran'ın kuzeyinde, Türkiye sınırına yakın Galin Qayah, Babratein ve Dash Harzand gibi bölgelerde konuşulmaktadır.[10] Dil İran tarafından tanınan azınlık dilleri arasında yer almadığı için devlet desteği almamaktadır.[11]
Dil bilgisi
[değiştir | kaynağı değiştir]Herzendice, diğer kuzeybatı İran dilleri gibi ergatif dil bir dildir.
Herzendice sayılar şu şekildedir:[12]
| 1. | i | 11. | doh-o-i | 21. | vist-o-i | 40. | t͡ʃel |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 2. | de | 12. | doh-o-de / dozde | 22. | vist-o-de | 50. | pind͡ʒe |
| 3. | here | 13. | doh-o-here | 23. | vist-o-heri | 60. | ʃeʃt |
| 4. | t͡ʃö | 14. | doh-o-t͡ʃö / t͡ʃördæ | 24. | vist-o-t͡ʃö | 70. | hæftö |
| 5. | pind͡ʒ | 15. | doh-o-pind͡ʒ / puzæ | 25. | vist-o-pind͡ʒ | 80. | hæʃtö |
| 6. | ʃoʃ | 16. | doh-o-ʃoʃ | 26. | vist-o-ʃoʃ | 90. | soj-i-doh-kim |
| 7. | hoft | 17. | doh-o-hoft | 27. | vist-o-hoft | 100. | soj / sæ |
| 8. | hæft | 18. | doh-o-hæft / hæʒdæ | 28. | vist-o-hæft | 200. | de sæ |
| 9. | nov | 19. | doh-o-nov | 29. | vist-o-nov | 1000. | hæzo |
| 10. | doh | 20. | vist | 30. | si | 2000. | de-hæzo |
Okuma listesi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kārang, A. A. 1954: ''Tāti va Harzani''. Tabriz: Esma'il Va'ezpur.
- Korn, A. 2009: "Western Iranian Pronominal Clitics." In: ''Orientalia Suecana LVIII''.
- Mortazavī, M. 1954: "Noktei cand az zabān-e harzani." In: ''NDATabriz'' 6, 304-314.
- Mortazavī, M. 1963: "Fe‘l dar zabān-e harzani." In: ''NDATabriz'' 15, 61-97.
- Stilo, D. 1981: "The Tati Language Group in the Sociolinguistic Context of Northwestern Iran and Transcaucasia." In: ''Iranian Studies'' 14.3/4, 137-187.
- Zokā, Y. 1957: "Gūyeš-e Galin-Qaye: 'Harzandi'." In: ''Farhang-e Irānzamin''.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "Harzani | Ethnologue". Ethnologue. 9 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2024.
- ^ Hammarström, Harald; Forkel, Robert; Haspelmath, Martin, (Ed.) (2017). "Harzani". Glottolog 3.0. Jena, Germany: Max Planck Institute for the Science of Human History.
- ^ Kārang, A. A. 1954: Tāti va Harzani. Tabriz: Esma’il Va’ezpur.
- ^ "Hening Tati".
- ^ Tati Language (An Introduction), Professor Ehsan Yarshater.
- ^ Tati group (Tati-Talyshi); Donald Stilo (1981)
- ^ Karimzadeh, J. 1994: "The Verbal Constructions in Azari (Harzani Dialect)." Master's thesis, Tarbiat Modarres University.
- ^ Henning, Walter Bruno (1955). The Ancient Langauge of Azerbaijan (İngilizce). Austin & Sons. ss. 174-175.
- ^ Harzani at Ethnologue (17th Edition, 2014)]
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;karimzadeh2isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Harzani 2 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Languages of the World (LLOW)
- ^ [1] 2 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. at Eugene Chan's Catalog of the World's Numeral Systems