Ejderha Adamı
| Homo longi | |||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 HBSM2018-000018(A) kranyumu | |||||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||||||
| †Homo longi Ji vd., 2021 | |||||||||||||||||||||||
Ejderha Adamı[2] (Homo longi), Orta Pleyistosen dönemine (en az 146.000 yıl öncesine) tarihlenen, Harbin, Heilongjiang, Kuzeydoğu Çin'den neredeyse eksiksiz bir kafatasından tanımlanan bir arkaik insan türüdür. Kafatası 1933'te keşfedildi, ancak çalkantılı bir siyasi atmosfer nedeniyle 2018'e kadar bilim insanlarının eline geçemeyecek ve 2021'e kadar isimlendirilmeyecekti. Tanımlayıcılar, modern insanın Neandertallerden çok H. longi ile daha yakın akraba olduğunu düşünüyorlardı.[3]
H. longi, diğer Orta Pleistosen Çin örneklerine geniş ölçüde anatomik olarak benzer ve potansiyel olarak esrarengiz Denisovalıları temsil ediyor, ancak bu doğrulanmadı.[4] Diğer arkaik insanlar gibi, kafatası alçak ve uzundur (bilinen herhangi bir insanın en uzunu), büyük ölçüde şişirilmiş kaş çıkıntıları, geniş göz yuvaları ve büyük bir ağzı vardır. Kafatası, herhangi bir insan türünden şimdiye kadar bulunan en büyüğüdür.[5] Beyin hacmi, modern insan ve Neandertallerin aralığında olup, 1.420 cc'dir. Yüz, modern insanlarda olduğu gibi düzdür, ancak burun, muhtemelen soğuk havayı solumaya yardımcı olmak için şişkindir. Diğer çağdaş insanlar gibi, H. longi de koyu tene, saça ve göz rengine sahip olabilir. Kafatası 50 yaşın altındaki bir erkeğe ait olabilir.
Harbin bireyi, yünlü mamut, dev geyik, Przewalski'nin atı, geyik, bufalo ve boz ayı ile birlikte soğuk, bozkır bir ortamda yaşadı.
H. longi'nin özel adı, örneğin keşfedildiği eyalet olan Heilongjiang'dan gelmektedir . Hei-long-jiang'ın (黑龍江) Mandarin'deki gerçek anlamı "Kara Ejderha Nehri"dir, bu nedenle "Ejderha Adamı" fosilin takma adıdır.[6]
Taksonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]Yerel bir taşeron işçisi, 1933'te Japonya'ya bağlı Mançukuo Ulusal Demiryolu için Harbin, Heilongjiang'da (o zamanlar Mançukuo) Dongjiang Köprüsü'nü inşa ederken Songhua Nehri kıyısında neredeyse tam bir kafatası buldu. Muhtemelen 1929'da Pekin Adamı tarafından yakın zamanda oluşturulan antropolojiye olan kamu ilgisinin bir sonucu olarak önemini kabul ederek, onu terk edilmiş bir kuyuda Mançukuo yetkililerinden saklamaya karar verdi. Mançukuo'nun Sovyet yenilgisinden sonra, eski Mançukuo Ulusal Demiryolu istihdamını Milliyetçilerden ve daha sonra Komünist yetkililerden gizledi. Ölümünden hemen önce, ailesinin üçüncü kuşağı kafatasını öğrendi ve 2018'de onu geri aldı. Çinli paleoantropolog Qiang Ji, aileyi, araştırma için şu anda saklandığı Hebei GEO Üniversitesi'ne bağışlamaya ikna etti.[7]
Kafatasının çalkantılı tarihi nedeniyle, kesin kaynağı ve dolayısıyla stratigrafik bağlamı ve yaşının belirlenmesi zor olmuştur.[8][9] 2021 yılında Çinli jeolog Qingfeng Shao ve meslektaşları, Dongjiang Köprüsü çevresinde ortaya çıkarılan kafatası ve diğer çeşitli memeli fosilleri üzerinde tahribatsız x-ışını floresansı, nadir toprak elementi ve stronsiyum izotop analizleri yaptılar ve sırasıyla, civar muhtemelen hepsi aynı zamanda birikmiştir, aynı bölgede yaşamıştır ve orijini 12 m (39 ft) Dongjian yüzeyinin altında, 30 m (98 ft) Üst Huangshan Formasyonu içinde (309 ila 138 bin yıl önce sınırlı). Kafatasının çeşitli noktalarının doğrudan uranyum-toryum tarihlemesi, muhtemelen uranyum sızıntısının bir sonucu olarak 62'den 296 bin yıl öncesine kadar geniş bir tarih aralığı verdi. İstatistiksel olarak en olası minimum yaşın 146.000 yaşında olduğunu belirlediler, ancak kesin kaynağın tanımlanamadığı için daha kesin bir değer belirlemek zor. Bununla birlikte, kafatası, Xiahe, Jinniushan, Dali ve Hualong Mağarası'ndan gelen diğer Çin örnekleriyle kabaca çağdaş olan geç Orta Pleistosen ile iyi sınırlıdır.
Aynı anda yayınlanan iki makalede, Ji ve meslektaşları, HBSM2018-000018(A) katalog numaralı Harbin kafatasının, Homo longi olarak adlandırdıkları yeni bir türü temsil ettiğini ilan ettiler. Harbin kafatası, Dali kafatasına oldukça benzer ve Dali kafatası 1978'de keşfedildiğinde, onu kısa bir süre önce terk eden onu keşfeden Xinzhi Wu tarafından yeni bir isim H. sapiens daliensis verildi. Sonuç olarak, Orta Pleistosen Asya insanları tek bir benzersiz türü temsil ediyorsa, H. daliensis adı öncelikli olacaktır. H. daliensis'i diriltmeyi önermelerine rağmen, H. longi'nin yeterince farklı olduğunu ve yalnızca Dali ve Hualong kalıntılarını H. daliensis'e tahsis ettiklerini savundular (bu nedenle, Orta Pleistosen Çin'in sonlarında en az iki insan türünün yaşadığını iddia ediyorlar). Bunun yerine, H. longi'nin Tibet'ten gelen Xiahe çene kemiği ile en yakın akraba ve muhtemelen aynı soydan da olabilir.[6] Bu, Orta ve Geç Pleistosen boyunca Doğu Asya'ya dağılmış görünen ve şu anda sadece bir genetik imzadan tanımlanabilen bir arkaik insan soyu olan esrarengiz Denisovalılar ile gruplandırılmıştır.[10] Ayrıca Orta Pleyistosen Asya örneklerinin modern insanlarla (H. sapiens) modern insanların Avrupa Neandertalleriyle olduğundan daha yakın akraba olduğunu iddia ediyorlar.[7]
Anatomi
[değiştir | kaynağı değiştir]H. longi, düşük ve uzun bir kafatası, geri çekilmiş alın, aşırı geniş üst yüz, genişlemiş bir buruna eşit büyük bir burun açıklığı (muhtemelen soğuk havaya adaptasyon), büyük ve kare göz yuvaları, şişmiş ve kalın kaş sırtları (supraorbital torus), düşük ve düz elmacık kemikleri, geniş bir damak ve büyük diş yuvaları (büyük bir ağza işarettir) ve geniş bir kafatası tabanı ile karakterizedir. Harbin kafatası aynı zamanda mutlak uzunluk (kraniyal uzunluk ve nazo-oksipital uzunluk) ve supraorbital torus uzunluğu açısından bugüne kadarki en büyük arkaik insan kafatasıdır. H. longi ayrıca, modern insanlar ve Neandertaller hariç, bilinen tüm insan soylarının aralığının üzerinde, kabaca 1.420 cc'de, büyük bir beyne sahipti. Bununla birlikte, göz çukuru sonrası daralma (gözlerin hemen arkasındaki beyin kabuğunun daralması, frontal loba eşittir, modern insanlarda yoktur), H. longi'de –arkaik H. heidelbergensis kadar olmasa da– Neandertallerden daha gelişmiştir.[6]
Genel olarak, kafatasının arkasındaki oksipital kemik, daha eski H. erectus ve H. heidelbergensis popülasyonlarında ve hatta daha sonraki Neandertallerde yaygın olduğu gibi, herhangi bir kayda değer çıkıntı, tori veya büyük bükülme olmamasına rağmen, bir dizi arkaik özelliği korur. Modern insanların veya Neandertallerin aksine, başın üstündeki paryetal kemikler önemli ölçüde genişlemez veya çıkıntı yapmaz. Yüzü çok geniş olmasına rağmen, oldukça düzdü (azaltılmış orta yüz prognatizmi) ve modern insanlarda, çok daha eski Homo öncülünde ve diğer Orta Pleistosen Çin örneklerinde sergilenen durumu hatırlatıyor. H. longi kafatasının arkaik ve türetilmiş özelliklerin mozaik morfolojisi, Afrika'dan H. sapiens'e atanan en eski örneklerden bazılarıyla, özellikle Jebel Irhoud ve Eliye Springs ile birleşir. Orijinal tanımlayıcılar, Harbin kafatasının Xiahe çene kemiği ile yakın akraba olduğuna karar verdikleri için, H. longi'nin diğer arkaik insanlar gibi bir çeneden yoksun olduğuna inandılar, ancak örneğin alt çenesi kurtarılamadı.[7]
Tanımlayıcılar, kafatasının inanılmaz sağlamlığına ve boyutuna, dikişlerin kapanmasına ve diş aşınmasının derecesine bakılırsa, Harbin kafatasının 50 yaşından küçük bir erkeği temsil ettiğine inanıyorlardı. Neandertaller, Denisovalılar ve erken modern insanlardan elde edilen genetik materyale dayanarak H. longi'nin koyu ten, saç ve göz rengine sahip olduğunu tahmin ettiler.[7]
Paleoekoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Kuvaterner buzullaşması (Buz Çağları) nedeniyle, Dünya sürekli olarak soğuk buzul dönemlerinden daha sıcak buzullar arası dönemlere doğru sallanır. 300 ila 130 bin yıl önceki dönem, Sondan Bir önceki Buzul Dönemi'ni kapsar ve permafrost bölgesi Harbin'in çok ötesine kadar güneye uzanmış olabilir (permafrost aktivitesi göstergeleri o kadar eski zamanlarda eksik olsa da).[11] Benzer şekilde, Orta Pleyistosen sonlarında Kuzeydoğu Çin Ovası, soğuk bir bozkır için uyarlanmış bir hayvan topluluğu olan Mammuthus-Coelodonta faunasına, özellikle de yünlü mamut ve yünlü gergedanlara ev sahipliği yapıyordu.[12] Dongjiang yöresinde yünlü mamutun yanı sıra dev geyik Sinomegaceros ordosianus, Prezewalski yaban atı, Kanada geyiği, bufalo Bubalus wansjock ve Boz ayı da bulunur.[8]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]- Neandertal insanı
- Homo heidelbergensis
- Homo floresiensis
- Alageyik Mağarası insanı
- İnsanın evrimi
- İnsan evriminin fosil listesi
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Ejderha İnsanı ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Vikitür'de Homo longi ile ilgili ayrıntılı taksonomik bilgiler bulunur.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Ni, Xijun; Ji, Qiang; Wu, Wensheng; Shao, Qingfeng; Ji, Yannan; Zhang, Chi; Liang, Lei; Ge, Junyi; Guo, Zhen; Li, Jinhua; Li, Qiang (25 Haziran 2021). "Massive cranium from Harbin in northeastern China establishes a new Middle Pleistocene human lineage". The Innovation (İngilizce). 0 (0). doi:10.1016/j.xinn.2021.100130. ISSN 2666-6758. 5 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi26 Haziran 2021.
- ^ Pallab Ghosh. "Bilim insanları: 'Ejderha Adam' kafatası 'yeni bir insan türüne ait olabilir'". BBC News Türkçe. 16 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2021.
- ^ Anthony Sinclair (25 Haziran 2021). "Homo longi: extinct human species that may replace Neanderthals as our closest relatives found in China". The Conversation (İngilizce). 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2021.
- ^ Zimmer (26 Haziran 2021). "Discovery of 'Dragon Man' Skull in China May Add Species to Human Family Tree". New York Times (İngilizce). 170 (59101). ss. A1, A10. ISSN 0362-4331. 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2021.
- ^ Michael Irving (25 Haziran 2021). "New "Dragon Man" human species may be our closest relative". New Atlas (İngilizce). 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2021.
- ^ a b c Ji (25 Haziran 2021). "Late Middle Pleistocene Harbin cranium represents a new Homo species". The Innovation (İngilizce). 0. doi:10.1016/j.xinn.2021.100132. ISSN 2666-6758.
- ^ a b c d e Ni (2021). "Massive cranium from Harbin in northeastern China establishes a new Middle Pleistocene human lineage". Innovation. doi:10.1016/j.xinn.2021.100130. 5 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi26 Haziran 2021.
- ^ a b Shao (2021). "Geochemical provenancing and direct dating of the Harbin archaic human cranium". Innovation. doi:10.1016/j.xinn.2021.100131. 5 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi26 Haziran 2021.
- ^ Gibbons (2021). "Stunning 'Dragon Man' skull may be an elusive Denisovan—or a new species of human". Science. doi:10.1126/science.abk1691.
- ^ Chen (2019). "A late Middle Pleistocene Denisovan mandible from the Tibetan Plateau" (PDF). Nature. 569 (7756): 409-412. doi:10.1038/s41586-019-1139-x. PMID 31043746. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF)26 Haziran 2021.
- ^ Jin (2020). "Quaternary Permafrost in China: Framework and Discussions". Quaternary. 3 (4). doi:10.3390/quat3040032. 28 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi26 Haziran 2021.
- ^ Kahlke (2014). "The origin of Eurasian Mammoth Faunas (Mammuthus–Coelodonta Faunal Complex)". Quaternary Science Reviews. 96: 32-49. doi:10.1016/j.quascirev.2013.01.01.