Honduras'ta sansür
| Makale serilerinden |
 |
Honduras'ta sansür, ülkeye ilk kez 1830 yılında ülkeye eğitim, basın özgürlüğü, din özgürlüğü gibi konularda liberal reformlar sağlayan Orta Amerika Federal Cumhuriyeti başkanı Francisco Morazán ile girmiştir.
Honduras Cumhuriyeti kurulduğundan bu yana basın özgürlüğüne sahip olmasına rağmen sansürler, liberalizm ve komünizm gibi farklı ideolojilerin farklı zamanlarda değişik ortadan kaldırma yöntemleriyle -kütüphanelerde kitap yakılması gibi veya günümüzde basın mensuplarının, hakimlerin, avukatların öldürülmesi gibi- kendini göstermiştir.
Basın özgürlüğü
[değiştir | kaynağı değiştir]Bağımsızlığı itibarıyla Honduras'ta basın özgürlüğü resmî olarak varlığını sürdürmektedir. Bay Adaları ve La Mosquitia gibi bölgelerin José Santos Guardiola başkanlığı sırasında ülkeyle birleşmeleri sırasında bu özgürlük tekrar onaylanmıştır.
Ülke Sınır Tanımayan Gazeteciler'in 2020 basın özgürlüğü sıralamasında 180 ülke arasından 148. sırada yer almaktadır.[1]
İletişim özgürlüğü
[değiştir | kaynağı değiştir]Honduras'ta iletişim özgürlüğü resmî kurumlar tarafından güvence altındadır. Basın ve telekomünikasyon kuruluşlarının çoğunluğu özel şirketlere aittir.
Bilgi edinme özgürlüğü
[değiştir | kaynağı değiştir]Honduras'ta bireyle veritabanlarından, kütüphanelerden, arşivlerden veya internetten çeşitli bilgiye erişmekte ve bu bilgileri kullanmakta özgürdür. İnternet erişimi Honduras'ta sınırlanmamıştır. İnternet sansürsüzdür.
Kitap sansürleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Diktatörlük ve askerî hükûmetler döneminde, Ramón Amaya Amador tarafından yazılan Prisión Verde romanı gibi birçok kitabın basımı yasaklanmıştır.
Gazetecilere yönelik sansürler
[değiştir | kaynağı değiştir]Honduras, basın özgürlüğü sıralamasında 148. sırada yer almaktadır.[1] Bunun sebebi "Başkan Juan Orlando Hernández'in yargıyı tehdit aracı olarak kullanarak medyaya olan kötü niyetli baskıları, muhalif basına yönelik olan tehditleri ve bu baskılara Honduras devlet sırlarını koruma yasasını bahane olarak göstermesi" olarak belirtilmiştir.[2]
Öldürülen gazeteciler
[değiştir | kaynağı değiştir]Honduras'ta gazeteciler genellikle tehdit veya cinayet kurbanı olmaktadırlar. Ancak, suçlular nadiren bulunur ve genellikle cezalandırılmazlar. Hâkimler ve avukatlar da genellikle bu organize suçların tehdit ve cinayetlerine kurban gitmektedirler. Olayların %97'sinde suçlular cezasız kalmaktadır.[3]
| Tarih | Gazeteci |
|---|---|
| 26 Kasım 2003 | Germán Antonio Rivas |
| 18 Ekim 2007 | Carlos Salgado |
| 17 Şubat 2010 | Nicolás Asfura |
| 1 Mart 2010. | Josep Hernández |
| 11 Mart 2010 | David Meza Matamoros |
| 14 Mart 2010 | Nahúm Palaces |
| 26 Mart 2010 | Manuel of Jesús Juárez |
| 26 Mart 2010 | Bayardo Ramírez |
| 11 Nisan 2010 | Luis Chévez |
| 8 Mayıs 2010 | Carlos Saltworks |
| 20 Nisan 2010 | Georgino Orellana |
| 14 Haziran 2010 | Luis Mondragón |
| 24 Ağustos 2010 | Israel Zelaya |
| 28 Aralık 2010 | Henry Suazo |
| 19 Mart 2011 | Luis Ernesto Mendoza |
| 7 Mayıs 2012 | Erick Martínez Ávila |
| 11 Mayıs 2011 | Héctor Medina |
| 5 Haziran 2011 | Adán Benítez |
| 13 Haziran 2011 | Nery Jeremías Orellana |
| 8 Eylül 2011 | Medardo Flores |
| 6 Aralık 2011 | Luz Marina Paz |
| 1 Mart 2012 | Saira Fabiola Almendárez |
| 11 Mart 2012 | Fausto Elio Hernández |
| 23 Nisan 2012 | Noel Valladares Escoto |
| 15 Mayıs 2012 | Alfredo Villatoro[4] |
| 24 Haziran 2013 | Anibal Barrow |
| 20 Temmuz 2014 | Herlyn Spinal |
2009 darbesi sırasındaki sansürler
[değiştir | kaynağı değiştir]Ayrıca bakınız: 2009 Honduras darbesi
Elektrik, telefon hatları ve uluslararası kablolu TV yayınları 2009 darbe sürecinde kesildi. Birçok televizyon yayını kesintiye uğradı ve haberler yayınlamadı. Toplu taşıma da askıya alındı.
Askerî bölge Bajo Aguán'da sansür
[değiştir | kaynağı değiştir]18 Şubat 2013'te Honduras'da askerî bir bölge olan Bajo Aguán'da Gözaltına Alınanlar-Kaybolan Aileler Derneği Komitesi tarafından Ortak Görev Gücü Xatruch'un komutanı tarafından çeşitli gazetecilere, insan hakları aktivistlerine ve insan hakları ihlallerini bildiren basın örgütü temsilcilerine yapılan suçlamalar hakkında Sınır Tanımayan Gazetecilere bilgi verilmiştir.[5]
Telekomünikasyon Kanunu'na uygulanan reformlar
[değiştir | kaynağı değiştir]2013 yılında Yürütme Organı Kongreye Telekomünikasyon Yapısı Kanununda reform yapmayı amaçlayan bir belge sunmuştur.
Honduras Gazeteciler Birliği önerilen bu reformu reddetmiştir, çünkü bu reformun medyayı sansürleyeceğini ve halkın yalnızca hükûmet tarafından onaylanan içeriğin sunulacağını ortaya koymuşlardır. Honduras Ulusal Otonom Üniversitesi rektörü Julieta Castellanos, bu yasanın devlete ifade özgürlüğünü kısıtlama yetkisi vereceğini belirtmiştir.[6]
Honduras Bağımsız Radyo ve Televizyon Yayıncılar Birliği başkanı ve hükûmetin telekomünikasyon yasasına uygulamaya çalıştığı reformu eleştiren gazeteci Elias Chahín, 5 Mayıs 2013'te üç kişi tarafından dövüldü. Eğer bir daha dönerse öldürüleceği konusunda tehdit içerikli mesajlar almıştır.[7]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c "WORLD PRESS FREEDOM INDEX". Reporters Without Borders. 2020. 24 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Ever-changing threats". Reporters Without Borders. 19 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2020.
- ^ "El periodismo necesita inversión. Para compartir esta nota utiliza los íconos que aparecen en la página". El Heraldo. 18 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2020.
- ^ "They murder to the journalist Angel Alfredo Villatoro". La Prensa. 28 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2012.
- ^ "Journalists and human rights defenders stigmatized for covering land conflicts". Reporters Without Borders. 21 Şubat 2013. 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2020.
- ^ "El periodismo necesita inversión. Para compartir esta nota utiliza los íconos que aparecen en la página". El Heraldo. 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2020.
- ^ "Para compartir esta nota utiliza los íconos que aparecen en el sitio". La Prensa. 17 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2020.