III. Aleksandr
| Alexander Alexandrovich Romanov Александр Александрович Рома́нов | |
|---|---|
 | |
| Rusya imparatoru | |
| Hüküm süresi | 13 Mart 1881–1 Kasım 1894 |
| Taç giymesi | 27 Mayıs 1883 |
| Önce gelen | II. Aleksandr |
| Sonra gelen | II. Nikolay |
| Doğum | 10 Mart 1845 Sankt-Peterburg |
| Ölüm | 1 Kasım 1894 (49 yaşında) Livadiya, Kırım |
| Defin | Sankt-Peterburg |
| Eş(ler)i | Maria Fyodorovna |
| Çocuk(lar)ı | II. Nikolay Grandük Aleksandr Aleksandroviç Grandük Georg Aleksandroviç Grandüşes Ksenia Aleksandrovna Grandük Mihayl Aleksandroviç Grandüşeş Olga Aleksandrovna |
| Hanedan | Romanov Hanedanı |
| Babası | II. Aleksandr |
| Annesi | Marie of Hesse and by Rhine |
Aleksander Aleksandroviç Romanoff (10 Mart 1845 – 1 Kasım 1894), 1881–1894 arasında hüküm sürmüş Rusya İmparatoru.
Temsili hükûmete karşı çıkmış ve Rus milliyetçiliğini desteklemiştir. Ortodoksluk, mutlakiyet ve Rus halkına inanç (narodnost) ilkelerine dayalı programlar çerçevesinde, imparatorluk sınırları içinde yaşayan ulusal azınlıkları Ruslaştırmaya yönelmiş ve Ortodoks olmayan dinsel gruplara baskı uygulamıştır.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]Çar I. Nikolay'ın torunu, Veliaht Prens Aleksandr Nikolayeviç'in (II. Aleksandr) ikinci oğluydu. Ağabeyi Veliaht Prens (1855'ten sonra) Nikolay Aleksandroviç'in 1865'te ölümüne değin veliaht olmayı hayal olarak düşünen Aleksandr, 2. sıra prensken dönemin grandüklerine verilen ilk ve ortaöğretim düzeyinde bir öğrenim gördü. Ancak 1865'te veliaht olunca, Rus devlet adamı K. P. Pobedonostsev tarafından yetiştirilmeye başlandı. Ağabeyi Nikolay, ölmeden önce nişanlısı Danimarkalı prenses Dagmar'ın (Ortodoks olduktan sonra Maria Fyodorovna) Aleksandr ile evlenmesini istemişti. Bu isteğe uyan Aleksandr ve Dagmar'ın çok mutlu bir evlilikleri oldu.
Aleksandr, veliahtken babasıyla çeşitli konularda anlaşmazlığa düştü. Bu anlaşmazlık, Fransız-Alman Savaşı'nda doruğa ulaştı. Aleksandr Fransızları; Çar ise Almanları destekledi. Almanlardan hoşlanmayan Aleksandr, Pebodonostsev'in eğitimi yüzünden aşırı milliyetçi ve inançlı bir Ortodoks olmuştu. Onunla alay eden babasına aldırmayan Aleksandr, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Rus ordusunun sol kanadına kumanda etti. İlk önce Kara Lom Operasyonu'nda ağır kayıplar vermiştir, ancak sonradan önemli kazançlar elde etmiştir. Ama Rusya'nın savaş sırasında ele geçirdiği toprakların çoğu, Alman şansölye Otto von Bismarck'ın başkanlığındaki Berlin Kongresi'nde yitirilince hayalkırıklığına uğradı ve Almanları affetmedi.
Çar II. Aleksandr, 13 Mart 1881'de Loris-Melikov Anayasası'nı imzaladığı gün, Halkın İradesi örgütünün gerçekleştirdiği bombalı suikastte ölünce, ertesi gün Aleksandr, III. Aleksandr adıyla çar oldu. İlk işi babasının imzaladığı anayasayı iptal etmek oldu. Ona göre Rusya, Batı'nın sözde liberalizmiyle değil, Ortodoks değerleriyle kurtulabilirdi.
Aleksandr'ın ülküsü; dili, dini, yönetim biçimi bir olan bir ülke yaratmaktı. Bu amaçla; Alman, Leh, Fin, Kazak, Uygur ve Kırgız uyruklu insanlara Rus dilini ve Rusça eğitim yapan okulları zorla kabul ettirdi, Yahudilere baskı uyguladı ve merkeze uzak, Alman, Leh ve İsveç kurumlarının kalıntılarını ortadan kaldırdı.
Dış ilişkilerde barış yanlısı olan Aleksandr, buna rağmen Almanlardan hoşnut değildi. Ancak yine de bu ülkeyle sürtüşmekten kaçındı. Hatta Almanya, Avusturya ve Rusya'nın daha önce girdiği "Üçlü İttifak"ı kısa süreliğine canlandırdı. Ancak özellikle II. Wilhelm'in hükümdarlığının ilk yıllarında Almanya'ya daha soğuk davrandı.
1 Kasım 1894'te ölmesinden sonra tahta Rusya'nın son çarı olan oğlu II. Nikolay geçti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Crankshaw, Edward (Yeni ed. 1986), The Shadow of the Winter Palace: the Drift To Revolution 1825–1917. Londra: Papermac (İngilizce)
- Van Der Kiste, John (2003) The Romanovs: 1818–1959 Stroud: Sutton Publishing ISBN 075093459X ve 9780750934596 (İngilizce)
- Troyat, Henri (2004) Alexandre III, le tsar des neiges, Paris: Grasset (Fransızca)
- Almedingen, Edith M. (1995), Die Romanows. Die Geschichte einer Dynastie. Russland 1613–1917, Ullstein: Frankfurt-am-Main, ISBN 3-548-34952-8 (Almanca)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Kurat, Akdes Nimet (6.baskı: 2014), Rusya Tarihi / Başlangıcından 1917'ye Kadar, Ankara:Türk Tarih Kurumu, ISBN 9751605504. Online:[1] 18 Aralık 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Diaryrh.ru websitesinde "Alexander-iii" bölümünde III. Aleksandr hakkında tarihi fotograflar albümü. Online: [2]
- YouTube'da Romanovs. Romanovs. Sekizinci film. Alexander III; Nicholas II – "The Romanovs" adlı dokumenter film. Yapımcı:StarMedia. Babich-Design (Rusya, 2013) (Rusça)
| Önce gelen: II. Aleksandr |
 Rusya imparatoru 1881–1894 |
Sonra gelen: II. Nikolay |
.svg)
.svg)
