III. Pepin
| Kısa Pepin | |
|---|---|
| Kisa Pepin heykeli Wurzburg Eski-Main-Köprüsü (Alte-Mainbruecke)'nde | |
 | |
| Neustria Saray Nazırı | |
| Hüküm süresi | 741–751 |
| Önce gelen | Charles Martel |
| Sonra gelen | Krallık |
| Austrasia Saray Nazırı | |
| Hüküm süresi | 747–751 |
| Önce gelen | Carloman |
| Sonra gelen | Krallık |
| Franklar kralı | |
| Hüküm süresi | 751–768 |
| Taç giymesi | 26 Temmuz 754 |
| Önce gelen | III. Childric |
| Sonra gelen | Şarlman ve I. Carloman |
| Doğum | 714 Liège (?) |
| Ölüm | 24 Eylül 768 (54 yaşında) San Denis Manastırı |
| Defin | San Denis Bazilkası |
| Eş(ler)i | Bertrada Laonlu |
| Çocuk(lar)ı | Şarlman I. Carloman Gisela Beş diğerleri |
| Hanedan | Karolenj |
| Babası | Charles Martel |
| Annesi | Rotrude Trierli |
| Dini | Katolik |
Kısa Pepin (Fransızca: Pepin le Bref,[1] Almanca: Pippin der Jüngere; 714[2] – 24 Eylül 768[3]), 751 yılından ölümüne kadar olan tarihe kadar Frankların kralıydı. Karolenj Hanedanı’ndan kral olan ilk kişiydi.[4]
Önce Saray Nazırı unvanları ile Franklar Krallığı'nı fiilen yönetmiş ve 765'te kendisi Franklar Krallığı tahtına geçmiştir. Krallıkta dini ve parasal reformlar yapılmasını sağlamıştır. Lombardlara karşı, Güney Fransa'da Müslüman Araplara karşı ve bağımsız Akitanya Düklüğü'ne karşı askeri seferler düzenlemiştir.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]![[icon]](/wiki/Dosya:Wiki_letter_w_cropped.svg){kind=small} | Bu alt başlığın genişletilmesi gerekiyor. Sayfayı düzenleyerek yardımcı olabilirsiniz. |
Pepin, muhtemelen Liège'de bulunan Jupille’de doğmuş olabilir.[5] Çünkü Liège yakınlarında, büyükbabası Herstallı Pepin’in de öldüğü yer olan Jupille'de Karolenj hükümdarlarının muhtemel bir ikametgâhı bulunuyordu.[6] Charles Martel ile Rotrude’un (y. 690 – 724) en küçük oğludur. Pepin’in, Carloman (ö. 754)[7] ve Hiltrud adında kardeşleri vardır. Ek olarak Nobel, Chartel Martel ile Bavyeralı Swanahild ile evliliklerinde ve Grifo isminde bir çocuklarının olduğundan bahsetmektedir.[8][9]
Tarihyazımında görece geç ortaya çıkan lakabı IX. yüzyılın sonlarında Aziz Gall Manastırı'nın manastırının keşişi Kekeme Notker (Notker le Bègue) tarafından zikredilmiş, XI. yüzyıldan itibaren tüm yazarlar arasında yaygınlaşmıştır.[10] Bu lakabının kısa boyundan kaynaklandığı düşünülmektedir; zira o dönemde Fransızca bref “kısa” anlamına gelmekteydi[11] fakat bu konuyla ilgili çeşitli açıklamalar bulunur (bkz. Kısa lakabı).
Dönemin kronikleri, onun gençliği hakkında çok az bilgi verir. Hagiograf Alcuin, Vita Willibrordi’de Pepin’in Saint-Denis keşişlerine emanet edildiğini yazar. Buradaki eğitimi, 735 yılında Pepin’in Lombardiya’ya gönderilmesine kadar devam etmiştir.[12] Ağabeyi Carloman, Charles Martel’in seferlerine katılırken, Pepin—her ne kadar Frank Krallığı’nın saray naipliğinde pay almaya aday olsa da—bu keşişlerin kendisine kazandırdığı dindarlık ve sağladıkları belirli bir öğrenim sayesinde daha çok dine yönelmiştir.[13]
Yaklaşık 738 yılında, babası tarafından Lombard kralı Liutprand’ın sarayına gönderildi. Kralın onu “silah yoluyla evlat edinmesi” planlanıyordu;[14] Paulus Diaconus'a göre, Liutprand, ulusunun geleneğine uyarak onu evlat edineceğinin işaretini göstermek için saç buklelerini kesmiştir.[15]
Ailesi ve Çocukları
[değiştir | kaynağı değiştir]Kısa Pepin önce Tuna bölgesinden Leutberga adlı bir kadınla ile evlilik yapmıştır. Beş kız çocukları olduğu bilinmektedir. Fakat Kısa Pepin başka bir akraba soylu kadınla evlilik yapıp Şarlman adlı oğulları doğduktan sonra, Kısa Pepin Leutbarga ile evliliğin meşru olmadığını iddia ederek Leutberga ve kız çocuklarını manastırlara rahibe olmaya yollamıştır.
741'de Kısa Pepin Bertrada Laon'lu bir akraba soylu kadınla evlilik yaptı. Bu kadının babası Caribert Laonlu Kısa Pepin'in dedesi olan Pepin Herstalli'nin kardeşi Martin Laon'nun oğluydu. Kısa Pepin'in Bertada'dan 8 çocuğu olduğu bunlardan ancak ucunun yetişkinliğe kadar yaşadığı ve diğerlerinin ise bebek veya çocukken öldükleri (bunlardan üçünün mezarlarının Metz'de olduğu) belgelidir.[16] Kısa Pepin'in yetişkinliğe erişen üç çocuğu şunlardır:
- Şarlman (d. 2 Nisan 742 – o. 28 ocak 814), (Şarlman)
- Carloman (d. 751 – o. 4 Aralık 771)
- Gisela (d. 757 – o. 810)
Kısa lakabı
[değiştir | kaynağı değiştir]Pippin'in lakabı olan “Kısa” ya da “Küçük”, kimi zaman iddia edildiği gibi Latince Pippinus minor’un yanlış biçimde “Genç Pippin” yerine “Küçük Pippin” olarak çevrilmesinden kaynaklanmaz. Aslında “Kısa Pippin” (Latince: Pippinus brevis) unvanı, ilk olarak 11. ve 12. yüzyıl kaynaklarında Pippin'in dedesi Ortanca Pippin için kullanılmıştır (örnek olarak Adémar de Chabannes’te ve 13. yüzyıldaki Grandes Chroniques de France’ta).[17] Bu lakabın Genç Pippin’e aktarılması ise muhtemelen 12. yüzyılda, Notker Balbulus’un 883/884 civarında kaleme aldığı bir anekdotun[18] etkisiyle gerçekleşmiştir. Bu anlatıya göre Genç Pippin bir aslanı kılıcıyla alt etmiş ve kendisini, dev Golyat’a karşı duran küçük Davud’a ve boyu kısa olan Büyük İskender’e benzetmiştir.[19] Viterbolu Godfrey, 1183 tarihli Königsspiegel (Speculum regum) adlı eserinde Genç Pippin’i Pippinus nanus, yani “Cüce Pippin”[20] olarak adlandırır.[21] Örneğin Cremonalı Sicardus 1213 tarihli Evrensel Kronik'inde (Chronica universalis) görüldüğü gibi daha sonraki bazı yazarlar da onu bu şekilde anmıştır.[22]
Genç Pippin'e “Kısa” lakabının verilmesinde, muhtemelen oğlu Şarlman’ın (Charlemagne) boyunun büyüklüğünü daha küçük bir selefle karşılaştırma amacı da rol oynamıştı.[23] Başka bir açıklama ise, “Kısa” lakabının doğrudan Pippin adından türetilebildiğini öne sürer; zira “Pippin” aslında küçük bir çocuk için kullanılan bir sevgi sözcüğünden gelerek “küçük” anlamına yorumlanabilir.[24] Günümüz Alman tarih yazımında “Kısa” lakabı artık kullanılmaz; bunun yerine Genç Pippin denir. Bu ifade, aynı adı taşıyan üç büyük saray nazırının en küçüğü ve sonuncusu olmasından kaynaklanır. Buna karşılık İngilizce (Pepin the Short) ve Fransızcada (Pépin le Bref) bu unvan hâlâ yaygın olup, örneğin I. Gobry'nin 2001 tarihli kitabının başlığında da görülmektedir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Décalque de son nom latin Latince: Pipinus Brevis : Les monumens de la monarchie française, 1729, p. 187 : « Pipinus Brevis dictus a patre accipit Neustriam, Burgundiam et Provinciam ».
- ^ Jean Favier, Dictionnaire de la France médiévale, Fayard, 1995, p. 742.
- ^ Pépin le Bref sur le site de la Fondation pour la généalogie médiévale.
- ^ Riché 1993, s. 65.
- ^ Claude Wenzler, Kings of France, Ouest-France Livres, 1995, p. 13.
- ^ Micheline Josse, Le domaine de Jupille des origines à 1297, Pro Civitate, 1966, p. 18.
- ^ Thomas Mermet, Chronique religieuse de la ville de Vienne (Dauphiné), 1856, p. 76.
- ^ Noble, Thomas. “Pepin III and the Donation of Pepin”, In Dictionary of the Middle Ages, c. 5, ed. Joseph Reese Strayer, Scribner, New York, 1987. s. 501. Bernhard, Hieronymus ve Remedius adında üç üvey kardeşten de bahsedilir.
- ^ Saday, B. (2022). İmparatorluğun Ayak Sesleri: III. Pepin (714-24 Eylül 768). Vakanüvis - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 7 (Dr. Mahmut Kırkpınar’a Armağan), 1818-1840.
- ^ Christian Settipani, La préhistoire des Capétiens : 481-987, P. Van Kerrebrouck, 1993, p. 181.
- ^ Stoclet 2001, p. 1057-1093.
- ^ Noble, Thomas, s. 501.
- ^ Christiane Veyrard-Cosme, L'œuvre hagiographique en prose d'Alcuin, Edizioni del Galluzzo per la Fondazione Ezio Franceschini, 2003, p. 27.
- ^ Alain Dubreucq, « Fils de l'Église », In: Clovis, de Michel Rouche. Presses de l'Université de Paris-Sorbonne, 1997. p. 92.
- ^ Historia Langobardorum, VI, 53.
- ^ [[url=http://fmg.ac/Projects/MedLands/CAROLINGIANS.htm#PepinleBrefFranksB 13 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.]] Silsileler Orta Caglar: Franklar, Karolenj Hanedani'ndan krallar
- ^ Gaston Paris: La légende de Pépin «le bref». In: Mélanges de Littérature Française du Moyen Age. Paris 1966, S. 183–215, hier: S. 187 mit Anmerkung 1. (Erstdruck in den Mélanges Julien Havet, Paris 1895, S. 603–633).
- ^ Gesta Karoli Magni, II. Kitap, 15. bölüm
- ^ Notker Balbulus: Gesta Karoli Magni imperatoris. ed. Hans F. Haefele, Berlin 1959 (= MGH SS rer. Ger. nova series 12), hier S. 78–80.
- ^ nanus (İngilizce), 3 Aralık 202327 Ağustos 2025
- ^ Gotifredi Viterbiensis Speculum regum. Ed. G. H. Pertz, in: MGH SS 22, S. 21–93, hier S. 92.
- ^ Sicardi Cronicon, in: Migne, Patrologia Latina Bd. 213, Sp. 441–540, hier Sp. 491 A (Pippinus Nanus rex Francorum).
- ^ Gaston Paris: La légende de Pépin «le bref». In: Mélanges de Littérature Française du Moyen Age. Paris 1966, S. 183–215, hier: S. 191.
- ^ Leo Spitzer: Etudes d’anthroponymie ancienne française. In: Publications of the modern language association of America 58. Heft 3/September 1943, S. 589–596, hier S. 593–596: II. Pépin le Bref.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Ivan Gobry (2001) Pépin le Bref. Paris:Pygmalion ISBN 2-85704-717-7. (Fransızca)
- Kısa Pepin'in silsilenamesi: Foundation for Merovingian Nobility: Pepin13 Aralık 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
