XVIII. Louis
| XVIII. Louis | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| XVIII. Louis Kraliyet kutsal tören üniforması ile Ressamː François Gérard | |||||
 | |||||
| Fransa ve Navarre kralı | |||||
| Hüküm süresi | 8 Temmuz 1815 - 16 Eylül 1824 (9 yıl 2 ay 8 gün) | ||||
| Taç giymesi | 28 Mayıs 1825, Reims | ||||
| Önce gelen | Napolyon Bonapart (Yüz Gün) | ||||
| Sonra gelen | X. Charles | ||||
| Hüküm süresi | 6 Nisan 1814 - 20 Mart 1815 (11 ay 14 gün) | ||||
| Önce gelen | Napolyon Bonapart (Birinci İmparatorluk) | ||||
| Sonra gelen | Napolyon Bonapart (Yüz Gün) | ||||
| Sürgünde Fransa Krallığı ve Navarra Krallığı taht iddiasi | |||||
| Hüküm süresi | 20 Mart 1815 – 8 Temmuz 1815 (3 ay 18 gün) | ||||
| Önce gelen | Napolyon Bonapart (Yüz Gün) | ||||
| Sonra gelen | Kendisi kral olarak | ||||
| Hüküm süresi | 8 Haziran 1795 – 6 Nisan 1814 (18 yıl 9 ay 29 gün) | ||||
| Önce gelen | XVII. Louis (Hiç kral olarak hüküm sürmeyen) | ||||
| Sonra gelen | Kendisi kral olarak | ||||
| Doğum | 17 Kasım 1755 Versay Sarayı, Fransa | ||||
| Ölüm | 16 Eylül 1824 (68 yaşında) Tuileries Sarayı, Paris, Fransa | ||||
| Defin | Saint-Denis Bazilikası, Paris. Fransa | ||||
| Eş(ler)i | Marie Joséphine Savoyalı | ||||
| |||||
| Hanedan | Bourbon Hanedanı | ||||
| Babası | Louis Ferdinand, Fransa Dofeni (1729-1765) | ||||
| Annesi | Marie-Josèphe Saksonyalı | ||||
| Dini | Roma Katoliği | ||||
| İmza |  | ||||
XVIII. Louis (d. 17 Kasım 1755 - ö. 16 Eylül 1824), 1795'ten sonra Fransa kralı unvanını taşıyan ve Napolyon'un yeniden imparatorluğunu ilan ettiği Yüz Gün (1815) dışında, 1814-1824 arasında tahtta kalan hükümdar.
Hayatı
[değiştir | kaynağı değiştir]XV. Louis'nin torunu ve Veliaht (Dofen) Louis'nin dördüncü oğluydu. İki ağabeyinin genç yaşta ölmesi, üçüncüsünün de 1774'te XVI. Louis adıyla tahta çıkması üzerine veliaht (Dofen) oldu. Ama XVI. Louis'nin iki oğlunun doğmasıyla tahta çıkma umudunu yitirdi.
1789 Fransız Devrimi'nin patlak vermesinin ardından, olayların akışını kendi lehine çevirebilme umuduyla Paris'te kaldıysa da Haziran 1791'de ülkeden kaçtı. Yurtdışında bulunduğu sırada, Paris'te tutsak olan XVI. Louis'yle Marie Antoinette'in can güvenliğini umursamadan, uzlaşmaz bir dille kaleme alınmış karşı devrimci manifestolar yayımladı, sürgündeki soyluları bir araya getiren örgütler kurdu ve devrime karşı yürütülen mücadele başka devletlerin hükümdarlarının desteğini sağlamaya çalıştı. Kral ve kraliçenin 1793'te idam edilmesinin ardından, veliaht olan yeğeni XVII. Louis'nin Haziran 1795'te ölmesi üzerine de kendisini XVIII. Louis adıyla (sürgünde) Fransa kralı ilan etti.
1795-1814 arasında bütün Avrupa'yı dolaşan Louis, bir süre Prusya, İngiltere ve Rusya'da yaşadı. Bu arada, Napolyon'un 1804'te imparatorluğunu ilan etmesiyle iyice zayıflayan tahta çıkma umudunu gerçekleştirebilmek için yürüttüğü mücadeleyi yoğunlaştırdı. Mali açıdan zor durumda olmasına karşın, tahttan feragat etmesi karşılığında Bonapart'ın kendisini maaşa bağlama önerisini reddetti. Napolyon'un 1813'teki yenilgilerinin ardından bir manifesto yayımlayarak, Bourbonların yeniden iktidara gelmesi durumunda devrimin bazı sonuçlarını kabulleneceğini açıkladı. Parlak bir diplomat olan Charles Maurice de Talleyrand-Périgord'un, Müttefik orduların Mart 1814'te Paris'e girmesinden sonra başlattığı görüşmeler sonucunda Bourbon hanedanının yeniden tahta çıkması ve monarşi yönetimine dönülmesi kabul edildi. Louis 3 Mayıs 1814'te törenlerle karşılandığı Paris'te tahta çıktı.
2 Mayıs'ta meşruti monarşiye geçileceğine ilişkin resmi bir açıklama yapan XVIII. Louis, meşruti bir krallık kralı olarak hüküm sürüp iki meclisli bir parlamentonun toplanacağına, dinsel hoşgörünün sağlanacağına ve bütün yurttaşlara anayasal haklar tanınacağına söz verdi. Hazırlanan meşruti krallık anayasası 4 Haziran 1814'te halk oyu ile onaylandı. Ama Napolyon'un sürgüne gönderildiği Elba Adasından geri dönüşü, Louis'nin meşruti monarşi yönetimine geçme girişimlerinin kesintiye uğramasına yol açtı. Mareşal Ney'in 17 Mart 1815'te Napolyon'a yenilmesi üzerine Gent'e kaçan Louis, Paris'e ancak Waterloo Savaşı sonrasında dönebildi (8 Temmuz).
XVIII. Louis'nin hükümdarlığı sırasında Fransa'da devrimden sonraki ilk parlamenter yönetim deneyimi yaşandı. Yürütme yetkisi ve yasama inisiyatifi krala, yasaları ve bütçeyi onaylama yetkisi ise danışma meclisi niteliği ağır basan parlamentoya tanınmıştı. Ama yasama meclisinde sağcılar ve kralcılar çoğunluğu oluşturuyordu. 1819'da başbakan olan Elie Decazes'in etkisiyle, devrimin bütün izlerini yok etmeyi amaçlayan aşırı kralcı Ultralara karşı çıkan Louis Eylül 1816'da meclisi dağıttı. 1820'den sonra gitgide güçlenen Ultralar kralın devrimin açtığı yaraları sarmaya yönelik girişimlerinin çoğunu engellediler. 1823'te Fransa İspanya'da Kral VII. Ferdinand aleyhinde ortaya çıkan ciddi bir ayaklanmaya karşı askeri destek vermeye karar verdi ve Angloueme Dükü komutasındaki bir Fransız destek ordusu bu ayaklanmayı bastırmayı başardı.
XVIII. Louis 1824'te Paris'te öldü. Cesedi Fransa Krallarının geleneksel olarak gömüldüğü Saint-Denis Bazilikası, Paris'e defnedildi. Yerine Artois kontu olan kardeşi X. Charles geçti.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Dış kaynaklar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Lever, Évelyne, (1988) Louis XVIII, Paris: Fayard, ISBN 2-213-01545-7 (Fransızca)
- Mansel, Philip (1999) Louis XVIII. Thrupp, Stroud, UK: Sutton Publishing, ISBN 0-7509-2217-6). (İngilizce)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- "NNDB websitesi"'nde "Louis XVIII." maddesi [1] 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
