Ignorantia juris non excusat
Ignorantia juris non excusat[1] ya da ignorantia legis neminem excusat[2] (Latinceden sırasıyla; "yasaya dair cehalet mazeret değil"[1] ve "hukuk cehaleti kimseyi mazur göstermez"[2]), bir kişinin kanunu bilmemesinin, tek başına o kişiyi sorumluluktan kurtarmayacağına dair bir hukuk ilkesidir.
Roma hukuku geleneğine sahip Avrupa hukuku ülkeleri, Aristoteles'in yaptığı bir çeviriyi de kullanabilirler: nemo censetur ignorare legem (kimsenin hukuktan habersiz olduğu düşünülmez) veya ignorantia iuris nocet (hukuk hakkında bilgi sahibi olmamak zararlıdır).[kaynak belirtilmeli]
Açıklama
[değiştir | kaynağı değiştir]Doktrinin mantığı şudur: yasayı bilmemek (yaptığı eylemin hukuka aykırı olduğunu bilmemek) bir mazeret olsaydı, ceza gerektiren bir suçla itham edilen veya hukuk davasına konu olan bir kişi, sorumluluktan kaçınmak için, yasadan haberi olsa bile olmadığını söylerdi. Bir devletin yürürlükte olan tüm kanunlarından, ciddi bir hukuk eğitimi almış birinin bile haberdar olması imkansız olsa da kasten körlüğün (Willful blindness) bir aklanma sebebi olmaması için getirilmiştir.
Ceza hukukunda cehalet, bir sanığı sorumluluktan kurtarmasa da, özellikle yasanın net olmadığı veya davalının kanun uygulayıcı veya düzenleyici yetkililerden tavsiye istediği durumlarda, hüküm verilirken dikkate alınabilir. Örneğin, Kanada'da görülen bir davada bir kişi, gümrük yetkilileri tarafından bu tür cihazları Kanada'ya ithal etmenin yasal olduğu konusunda bilgilendirildikten sonra kumar aleti bulundurmakla suçlandı.[3] Sanık mahkûm olmasına rağmen, mutlak tahliye edildi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Black's Law Dictionary, 5th Edition, pg. 672
- ^ a b Black's Law Dictionary, 5th Edition, pg. 673
- ^ R v Potter (1978), 39 CCC (2d) 538, 3 CR (3d) 154 (PEISC).