Japon saati
_-_P%C3%A9riode_Edo.jpg)
Japon saati (Japonca: 和時計 wadokei), gündüz ve gecenin her zaman uzunlukları mevsime göre değişen altı döneme bölündüğü bir sistem olan geleneksel Japon saatini söylemek için yapılmış mekanik bir saattir. Mekanik saatler, 16. yüzyılda Cizvit misyonerleri veya 17. yüzyılda Hollandalı tüccarlar tarafından Japonya'ya tanıtıldı. Bu saatler, tipik olarak pirinç veya demirden yapılmış fener saat tasarımındaydı ve nispeten ilkel eşik ve yaprak eşapman kullanıyordu. Tokugawa Ieyasu, Avrupa üretimi bir fener saatine sahipti.
Dönemin Avrupa saatleri arasında ne sarkaç ne de spiral yay kullanılmıyordu ve bu nedenle Japonya tarihinin 1641'de başlayan izolasyon dönemin başlangıcında Japon saatçilerin kullanabileceği teknolojiler arasında yer almadılar. İzolasyon dönemi, Japon saatçilerin saat yapımındaki Batı gelişmelerinden önemli başka girdiler olmadan kendi yollarını bulmaları gerektiği anlamına geliyordu. Bununla birlikte, Japon saat ustaları, Avrupa mekanik saat teknolojisini geleneksel Japon zaman işleyişinin ihtiyaçlarına uyarlama konusunda büyük bir ustalık gösterdiler.
Geleneksel Japon zaman sistemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Tipik saat, öğleden gece yarısına kadar geriye doğru sayılan dokuzdan dörde kadar numaralandırılmış altı saate sahipti. Japonya'da bir, iki ve üç numaralı saatler dini nedenlerden ötürü kullanılmıyordu, çünkü bu sayılar Budistler tarafından ibadete çağırmak için kullanılıyordu. Sayım geriye doğru kaçtı çünkü ilk Japon yapay zaman tutucular zamanı geri saymak için tütsü yakılmaktaydı. Bu nedenle, hem şafak hem de alacakaranlık, Japon zaman işleyiş sisteminde altıncı saat olarak işaretlendi.
Numaralandırılmış zamansal saatlere ek olarak, her saate Japon burçlarından bir işaret atanmıştır. Şafakta başlayan altı gündüz saati şöyleydi:
| Burç işareti | Burç simgesi | Rakam | Vurgu | Güneş zamanı |
|---|---|---|---|---|
| Tavşan | 卯 | 六 | 6 | gündoğumu |
| Ejderha | 辰 | 五 | 5 | sabah |
| Yılan | 巳 | 四 | 4 | |
| At | 午 | 九 | 9 | öğle |
| Keçi | 未 | 八 | 8 | öğleden sonra |
| Maymun | 申 | 七 | 7 |
Alacakaranlıktan itibaren altı gece saati şöyleydi:
| Burç işareti | Burç simgesi | Rakam | Vurgu | Güneş zamanı |
|---|---|---|---|---|
| Horoz | 酉 | 六 | 6 | günbatımı |
| Köpek | 戌 | 五 | 5 | akşam |
| Domuz | 亥 | 四 | 4 | |
| Fare | 子 | 九 | 9 | gece |
| Öküz | 丑 | 八 | 8 | şafaktan önce |
| Kaplan | 寅 | 七 | 7 |
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Anthony Aveni, Empires of Time: Calendars, Clocks, and Culture (Univ. Colorado, 2002) 0-87081-672-1
- Eric Bruton, The History of Clocks and Watches (Time Warner, repr. 2002) 0-316-72426-2
- E. G. Richards, Mapping Time: The Calendar and Its History (Oxford, 2000) 0-19-286205-7
- Hanzo Hosokwa,Karakuri Zui(機巧圖彙) 978-4-434-14213-0
- Murakami Kazuo,Japanese Automata Krakuri Zui (Murakami Kazuo, 2012) 978-4-9906228-0-0
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- Telling the Time in 17th-19th Century Japan, Wayback Machine sitesinde (2014-07-02 tarihinde arşivlendi)
- http://www.ammo.jp/monthly/0211/index.html 31 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- A Japanese Daimyo Clock, Wayback Machine sitesinde (2009-01-26 tarihinde arşivlendi) (PDF)
- The history of clocks technology transfer in Japan, Wayback Machine sitesinde (2008-02-10 tarihinde arşivlendi) by Yasuyuki Shirai