Kalaus Muharebesi
| Kalaus Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rus-Çerkes Savaşı | |||||||
 Çerkes atlılar Rus top atışından uzaklaşıyor | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Rusya |
 Çerkesya | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Maxim Vlasov | - | ||||||
| Güçler | |||||||
|
776 Rus garnizon Kozaklar 3 top | 2.000-3.000 atlı | ||||||
| Kayıplar | |||||||
|
5 ölü 14 yaralı |
1.000 ölü 43 esir 516 ölü at | ||||||
Kalaus Muharebesi (Rusça: Калаусская битва) veya Kalaus Katliamı (Adigece: Къалэӏус Лъапсэих) Rus İmparatorluğu ve Çerkesya arasında gerçekleşen Rus-Çerkes Savaşı sırasında Karadeniz hattında gerçekleşen olay. Rus ordusu Çerkes ordusunun karşısına çıkmadı; bunun yerine Çerkes ordusu top atışı ile öldürüldü.[1][2][3][4]
Tarih
[değiştir | kaynağı değiştir]Muharebeden önce
[değiştir | kaynağı değiştir]Rus-Çerkes Savaşı 1763 tarihinden itibaren devam ediyordu[5][6] ve 1810lardan itibaren Karadeniz kıyı hattına da sıçramıştı. 1810'da Çerkes komutan Tığujıqo Qızbeç Rus garnizonlarına saldırılar düzenlemeye başladı. 1818'de Fransız şövalye ve seyyah Edouard Taitbout de Marigny Çerkesya'ya geldi ve Ruslar ile Çerkesler arasında arabuluculuk yaparak savaşı bitirmeye çalıştı, ancak başarılı olamadı.[7]
Muharebe
[değiştir | kaynağı değiştir]Ekim 1821'de 2.000-3.000 kişilik bir Çerkes grubu komutanlarından bağımsız olarak Karadeniz hattındaki Kozak garnizonlarına saldırdı. Tığujıqo Qızbeç kategorik olarak bu seferin gerçekleşmesini reddetmişti.[8] Ruslar bir numara kullandılar ve büyük bir mesafeden meşaleler yaktılar, böylece devasa bir Rus ordusu varmış izlenimi oluşturdu.[8] Ruslar ve Kozaklar Çerkeslere top atışı başlattı, komutanı dahi olmayan Çerkesler tüfek ile Ruslara karşılık vermeye çalışsalar da Rus top atışına cevap veremediler. Muharebe yaşanmadan Çerkes ordusu top atışıyla[1][2][3][4] ya da bataklıklara batarak[8] öldürüldü.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Potto VA Ayrı Denemelerde, Bölümlerde, Efsanelerde ve Biyografilerde Kafkas Savaşı 5 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. . 5 ciltte. (2. baskı) (St. Petersburg, 1887-1889). Cilt 2. Ermolovo zamanı. Sayfa 578-580
- ^ a b Korolenko P. P. Chernomortsy. Tarihsel deneme 7 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - St. Petersburg: Tip. departman eklentiler, 1874. - 212, 76, III s. s.175-176
- ^ a b Shcherbina F. A. Kuban Kazak ordusunun tarihi 23 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. . - Yekaterinodar, 1910-1913. — 2 t. 236-238
- ^ a b Turenko A. M. Karadeniz ordusu hakkında tarihsel notlar 7 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. . - K.: Tip. A. Davidenko, 1887. - 149 s. Sayfa 123-124
- ^ Bashqawi, Adel (15 Eylül 2017). Circassia: Born to Be Free. ISBN 978-1543447644.
- ^ King, Charles (2008). The Ghost of Freedom: A History of the Caucasus. New York City, NY: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-517775-6.
- ^ Taitbout de Marigny, Edouard (1836). Voyages en Circassie (Fransızca). 12 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2023.
- ^ a b c Shtybin, Vitaliy. "Кызбеч Шеретлуко - Черкесский лев и народный герой". Дзен | Блогерская платформа (Rusça). 19 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2023.