Karlstad
| Karlstad | |
|---|---|
  | |
 Arma | |
Takma ad: Güneş Şehri | |
  Karlstad  Karlstad Karlstad (Sweden) | |
Koordinatlar: 59°22′42″K 13°30′15″D / 59.37833°K 13.50417°D | |
| Ülke |  İsveç |
| İl | Värmland |
| Kurucu | IX. Karl |
| İdare | |
| • İcra Kurulu Başkanı | Linda Larsson |
| • Yoğunluk | 2.035/km² |
| Zaman dilimi | UTC+1 (OAS) |
| • Yaz (YSU) | UTC+2 (OAYS) |
| Alan kodu | (+46) 54 |
Resmî site karlstad.se | |
Karlstad, İsveç'in güneyinde bulunan bir kenttir. Kent, Göller Yöresi'nin batı kuşağında, ormanlık bir bölgede kuruludur.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Modern İsveç tarihinin en önemli darbesi Karlstad'da başladı. Tümgeneral Georg Adlersparre, 7 Mart 1809 gecesi batı ordusunun Värmland'da konuşlanmış olan kısmını Karlstad'ı işgal etmek için kullandı. Buradan resmen bir devrim ilan etti ve 9 Mart'ta askerleriyle birlikte Kral IV. Gustav Adolf'un saltanatına son vermek üzere başkente doğru yürüyüşe geçti.[1]
1905 yılında Norveç ve İsveç arasındaki birliğin feshedilmesine yönelik anlaşma Karlstad'da müzakere edilmiş ve imzalanmıştır.[2]
Demografi
[değiştir | kaynağı değiştir]Din
[değiştir | kaynağı değiştir]Karlstad, 1730 yılında inşa edilen Karlstad Katedrali gibi önemli kiliseleri ile İsveç Kilisesi de dahil olmak üzere çeşitli Hristiyan mezheplerine sahiptir.[3] 1800'lü yıllarda Karlstad'da küçük bir Yahudi cemaati oluşmuş ve 1899 yılında 1961 yılında yıkılan bir sinagog inşa etmiştir.[4]
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Yükseköğretim, 1999 yılında üniversite statüsü kazanan Karlstad Üniversitesi tarafından verilmektedir.[5]
Spor ve eğlence
[değiştir | kaynağı değiştir]Kış sporları
[değiştir | kaynağı değiştir]Karlstad, İsveç'in en başarılı bandy kulüplerine ev sahipliği yapmıştır. Karlstad-Göta artık bir takım değil, ancak IF Boltic 2008/2009 kışından itibaren tekrar oynamaya başlamıştır.[6]
Yaz sporları
[değiştir | kaynağı değiştir]QBIK, Damallsvenskan'da oynayan bir futbol kulübüdür. Carlstad United ve Karlstad BK ise Karlstad'da faaliyet gösteren diğer futbol takımlarıdır.
Speedway, şehrin güneydoğu eteklerinde yer alan Kalvholmen Motorbana'da yapılmaktadır. Takımın adı Solkatterna (Güneş Kedileri) olup İsveç Speedway Takım Şampiyonası'nda yarışmaktadır.[7]
Ekonomi
[değiştir | kaynağı değiştir]2023 yılında Karlstad'da kişi başına düşen BVP, 623 bin İsveç Kronu ile o dönemdeki ulusal ortalamanın yaklaşık %20 üzerinde bulunmaktaydı.[8] Karlstad nispeten güçlü bir BT sektörüne ve CombinedX, Sogeti, CGI Inc., Tietovey gibi bir dizi BT danışmanlık şirketine sahiptir. Telia Company'nin şehirde küresel bir ağ operasyon merkezi bulunmaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Norberg, Johan (1999). Den svenska liberalismens historia. 2. uppl. Stockholm: Timbro. ISBN 978-91-7566-429-3.
- ^ clipboard, Text-Torbjorn Nilsson 2 december 2019 URL copied to (2 Aralık 2019). "Norsk kupp spräckte unionen". Populär Historia (İsveççe). 27 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2025.
- ^ "Arkiv och kulturhistoria". karlstad.se (İsveççe). 17 Mart 2025. 5 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2025.
- ^ "Karlstads synagoga". digitaltmuseum.se (İngilizce). 15 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2025.
- ^ "Historia i korthet | Karlstads universitet". www.kau.se (İsveççe). 4 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2025.
- ^ "NWT". NWT (İsveççe). 6 Kasım 2008. 30 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2025.
- ^ "SpeedwayPlus | KARLSTAD / SOLKATTERNA - Sweden". www.speedwayplus.com. 18 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2025.
- ^ "BRP per invånare, kommun - Regionfakta". www.regionfakta.com (İsveççe). 8 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2025.