Karnak Tapınak Kompleksi
 Amon-Ra Bölgesi'ndeki Büyük Hipostil Salonu'nun Sütunları | |
  Karnak Tapınak Kompleksi Mısır haritasındaki konumu. | |
| Konum | el-Karnak, Luksor, Mısır |
|---|---|
| Bölge | Yukarı Mısır |
| Tür | Tapınak |
| Parçası | Teb |
| Tarihçe | |
| Kurucu | I. Senusret–I. Nektanebo |
| Malzeme | Taş |
| Kuruluş | y. M.Ö. 1970 |
| Devir(ler) | Orta Krallık, Ptolemaios Krallığı |
| Sit ayrıntıları | |
| Durum | Harabe |
| Kamusal erişim | Evet |
| Resmî site | Karnak Temple |
| Tür | Kültürel |
| Kriter | I, III, IV |
| Belirleme | 1979 (93. oturum) |
| Parçası | Teb |
| Referans no. | 87 |
| Ülke |  Mısır |
| Bölge | Arap ülkeleri |
Karnak Tapınak Kompleksi, yaygın olarak Karnak (/ˈkɑːr.næk/) olarak bilinir,[1] Mısır'ın Luksor yakınlarındaki çok sayıda tapınak, pilon, şapel ve diğer yapılardan oluşur. Kompleksteki inşaat, Orta Krallık'ta (yaklaşık MÖ 2000-1700) I. Senusret'in (MÖ 1971-1926 yılları arasında hüküm sürdü) saltanatı sırasında başladı ve Ptolemaios Krallığı'nda (MÖ 305-30) devam etti, ancak mevcut binaların çoğu Yeni Krallık'tan kalmadır. Karnak'ın çevresindeki bölge, Antik Mısır'ın Ipet-isut'u ("En Seçkin Yerler") ve başında tanrı Amun bulunan 18. Hanedan Teb Üçlüsü'nün ana ibadet yeriydi. Anıtsal Teb şehrinin bir parçasıdır ve 1979'da şehrin geri kalanıyla birlikte UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne eklendi.[2] Karnak, adını Luksor'un 2,5 kilometre (1,6 mil) kuzeyinde bulunan ve kısmen çevrili olan modern El-Karnak köyünden alır.
Etimoloji
[değiştir | kaynağı değiştir]Tapınağın orijinal adı "En Seçkin Yerler" anlamına gelen Ipet-isut'tu.[3] Kompleksin modern adı olan "Karnak", yakınlardaki el-Karnak köyünden alınmıştır[3] ve "müstahkem köy" anlamına gelmektedir.[4]
Genel bakış
[değiştir | kaynağı değiştir]Karnak aslında bitmemiş bir tapınaktı. Her firavun kendinden önceki firavunun yaptığı eklemelerden çok fazlasını yaparak büyük ve görkemli bir tapınak hâlini almıştır ve her firavun kendinden bir şeyler katmak istemiş ve böylece Karnak'ın yapımı 2000 yıldan fazla sürmüştür. Karnak Tapınak Kompleksi ayrıca hem Mısır tarihi hem de mitolojisi hakkında önemli bilgiler vermektedir. Ayrıca Karnak Tapınak Kompleksi'nde birçok firavunun izine rastlamak mümkündür. Hem de Karnak'ta arkeologlar birçok kazı yaparak bu kazılarda önemli bulgular elde etmişlerdir.
Karmak'ın süsleme sanatı kabartmadan çok kazımadır. Hipostil salonunda yaklaşık 134 sütun vardır. Karnak'ta 8000 adak taşı, 450 heykel ve 10'a yakın sfenks bulunmuştur.
Dünyadaki en büyük antik dini mekân olan Karnak Tapınak Kompleksi büyük bir açık hava müzesidir ve büyük ihtimalle, Gize Pramitleri'nin ardından Mısır'daki en çok ziyaret edilen antik mekândır.
Fotoğraf galerisi
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Bir zamanlar Karnak ve Luksor tapınaklarını birbirine bağlayan, insan başlı sfenkslerden oluşan bir cadde olan Luksor Dromosu. -
Amun-Re Bölgesindeki Kutsal Göl -
Karnak'taki Amun-Re tapınağının ilk pilonunun görünümü -
Karnak'taki koç başlı sfenks heykelleri -
Amun-Re Bölgesi'nin hipostil salonu -
Karnak'taki Amun-Re Tapınağı'nda (Wadjet Salonu'nda) bulunan I. Tutmosis'in Osirid heykelleri -
Karnak'taki I. Tutmosis Dikilitaşı -
II. Ramses'in devasa heykeli -
Hipostil Salonu'nun açık papirüs şemsiye başlıkları -
Hipostil Salonu'nun kapalı papirüs şemsiye başlıkları -
Karnak Tapınağı sütunu -
Karnak'taki Khepri Heykeli -
Kapı ve Pilon -
Büyük Heykeller
.jpg)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ "the definition of Karnak". Dictionary.com. 6 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2025.
- ^ Centre, UNESCO World Heritage. "Ancient Thebes with its Necropolis". UNESCO World Heritage Centre (İngilizce). 13 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2025.
- ^ a b Wilkinson, Richard H. (2000). The Complete Temples of Ancient Egypt (İngilizce). Thames & Hudson. s. 154. ISBN 978-0-500-05100-9.
- ^ "Die Toponyme Vorarabischen Ursprungs im Modernen Ägypten: Ein Katalog (Göttinger Miszellen Beihefte Nr. 8)" (PDF). Peust, Carsten. 2010. 14 Şubat 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
Konuyla ilgili yayınlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Blyth, Elizabeth (2006). Karnak: Evolution of a Temple. Routledge. ISBN 978-0-203-96837-6.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
- CFEETK – Centre Franco-Égyptien d'Étude des Temples de Karnak (en)
- Temple of Amun, numerous photos & schemes (comments in russian)
- Karnak images
- www.karnak3d.net :: "Web-book" The 3D reconstruction of the Great Temple of Amun in Karnak. Marc[Usurped]
- Digital Karnak UCLA
- Karnak Temple picture gallery at Remains.se
 | ||
