Mısır hiyeroglifleri

Mısır hiyeroglifleri
Mısır hiyeroglifleri;
	I. Seti'nin mezarından (KV17) hiyeroglifler
Tür	Ebced olarak kullanılabilen logografi
Diller	Mısırca
Dönem	MÖ 3200 - MS 400
Kardeş alfabeler	Hiyeratik, Proto-Sinaitik
ISO 15924	ltr, Egyptian Hieroglyphs
Yön	Soldan sağa
Unicode adı	Egyptian Hieroglyphs
Unicode aralığı	U+13000–U+1342F Hiyeroglifler; U+13430–U+1343F Kontroller;
	Bu sayfa UFA fonetik Unicode semboller içerir. Doğru bir görüntüleme desteğiniz bulunmadığı takdirde, soru işaretleri, kutular veya diğer Unicode karakterleri görebilirsiniz. IPA sembolleri ile ilgili rehberi okumak için, bakınız Yardım:IPA.

Mısır hiyeroglif yazısı, birbirinden kolaylıkla ayırt edilebilecek yüzlerce sembolden oluşur. Her işaret belli bir sesi veya nesneyi temsil eder. Bu yazı soldan sağa veya sağdan sola ya da yukarıdan aşağı yazılabilir, okumak için ölçüt sembollerdeki insan ya da hayvan figürlerinin baktıkları yöndür. Mısır hiyerogliflerinde 700'den fazla işaret bulunmaktadır. Bu yüzden de okuma yazma oranı düşüktür. Çünkü hiyeroglif bir harf yazısı değildi. Bunlar için yazıcı adlı bir meslek vardı. Bu insanlar uzun bir eğitimden geçerlerdi. Ayrıca hiyeroglif öyle zor bir yazıydı ki sanat halini almıştı.

Kimi işaretler 1 harfe, kimileri 2, kimileri de 3 harfe bazılarıysa bir kelimeye karşılık gelir. Buna örnek olarak latin kökenli dillerde 'x' işaretinin Türkçedeki 'iks' harflerine karşılık gelmesi verilebilir. Ayrıca yazılan kelimenin anlamını güçlendiren ve tamamlayan çizimler de vardır. Mesela bastonlu adam çiziminin yaşlı kelimesini tamamlaması gibi.

Bu yazım tarzı tapınak duvarlarında ve mezarlarda görülür. Bu tarzdan başka 3 yazım tarzı daha vardır. Bunlar daha çok papirüslerde görülür.

Hieratik: Hiyerogliflerin el yazısı hali olarak düşünülmelidir. Katipler ve rahipler tarafından kayıt tutmak için M.S. 300'e kadar kullanılmıştır.
Demotik: Çizimlerin daha basit olduğu demotik (Yunanca demos - halk kelimesinden gelir) günlük yazışmalarda halk tarafından kullanılmıştır.
Koptik: Hristiyan Mısırlıların (Kıpti) Yunan alfabesine yaptıkları 6 harflik ilaveyle oluşan yazı. Kıpti Kilisesi tarafından hâlâ kullanılır.

Mısır Hiyeroglif yazısı unutulduktan sonra 1799 yılında Rosetta Taşı'nın bulunması üzerine deşifre edildi. Rosetta taşı Demotik Mısır yazısı, Hieratik Mısır yazısı ve hiç unutulmamış olan Antik Yunancayla yazılmıştı.

Etimoloji

Hiyeroglif kelimesi ἱερός (hierós 'kutsal')^[5] ve γλύφω (glýphō '(Ι) oymak, işlemek'; bkz. glif)^[6] kelimelerinin birleşimi Yunanca bir sıfat olan ἱερογλυφικός (hieroglyphikos)'tan gelir.^[7]

Ayrıca bakınız

Mısırca

Kaynakça

Özel

^ "...The Mesopotamians invented writing around 3200 bc without any precedent to guide them, as did the Egyptians, independently as far as we know, at approximately the same time" The Oxford History of Historical Writing. Vol. 1. To AD 600, page 5
^ Richard Mattessich (2002). "The oldest writings, and inventory tags of Egypt". Accounting Historians Journal. 29 (1): 195-208. doi:10.2308/0148-4184.29.1.195. JSTOR 40698264. 19 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi27 Ağustos 2016.
^ Allen 2010, s. 2.
^ Allen 2010, s. 8.
^ Liddell, Henry George; Scott, Robert. "ἱερός". A Greek–English Lexicon. Perseus Projesi. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021.
^ Liddell, Henry George; Scott, Robert. "γλύφω". A Greek–English Lexicon. Perseus Projesi. 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021.
^ Liddell, Henry George; Scott, Robert. "ἱερογλυφικός". A Greek–English Lexicon. Perseus Projesi. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021.

Genel

Allen, James P. (2010). Middle Egyptian: An Introduction to the Language and Culture of Hieroglyphs (İngilizce). Cambridge University Press. ISBN 9781139486354. 14 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2021.

Mısırbilim veya Antik Mısır ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Mısır mitolojisi ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[1] "...The Mesopotamians invented writing around 3200 bc without any precedent to guide them, as did the Egyptians, independently as far as we know, at approximately the same time" The Oxford History of Historical Writing. Vol. 1. To AD 600, page 5

[2] Richard Mattessich (2002). "The oldest writings, and inventory tags of Egypt". Accounting Historians Journal. 29 (1): 195-208. doi:10.2308/0148-4184.29.1.195. JSTOR 40698264. 19 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi27 Ağustos 2016.

[FOOTNOTEAllen20102-3] Allen 2010, s. 2.

[FOOTNOTEAllen20108-4] Allen 2010, s. 8.

[5] Liddell, Henry George; Scott, Robert. "ἱερός". A Greek–English Lexicon. Perseus Projesi. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021.

[6] Liddell, Henry George; Scott, Robert. "γλύφω". A Greek–English Lexicon. Perseus Projesi. 11 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021.

[7] Liddell, Henry George; Scott, Robert. "ἱερογλυφικός". A Greek–English Lexicon. Perseus Projesi. 18 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2021.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

g t d Antik Mısır
Astronomi Cenaze gelenekleri Coğrafya Çömlekçilik Dans Demografi Dil Demotik Hiyeratik Din Edebiyat Felsefe Firavunlar Liste Unvan Firavun eşleri Liste Giyim Hanedanlar Hiyeroglifler El yazısı Kâtipler Kişiler Kronoloji Matematik Mimari Dikilitaş Diriliş Pilon Mitoloji Mutfak Müzik Ordu Sanat Sitler Başkentler Vilayetler Soy Portre Şehirler Liste Tarım Tarihçe Tarihöncesi Teknoloji Tıp Ticaret
Mısırbilim Mısırbilimciler Müzeler
Kategori Commons Ana hatlar